วันที่ 18 ธ.ค.2566 ที่รัฐสภา นายคำนูณ สิทธิสมาน สว.และในฐานะโฆษกคณะกรรมาธิการวิสามัญกิจการวุฒิสภา (วิปวุฒิ) เปิดเผยว่า ที่ประชุมจะพูดคุยเรื่องการทำประชามติแก้ไขรัฐธรรมนูญที่นายนิกร จำนง ในฐานะประธานคณะอนุกรรมการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน เกี่ยวกับแนวทางในการทำประชามติฯ โดยส่งแบบสอบถามเกี่ยวกับการทำประชามติ มาให้สมาชิกวุฒิสภาแสดงความคิดเห็น ซึ่งก็ถือว่าเป็นอิสระที่จะให้สมาชิกได้ตอบแบบสอบถาม โดยไม่มีผลผูกพันทางกฎหมายแต่อย่างใด โดยเงื่อนไขของกฎหมาย การทำประชามติแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นไปได้ยาก คือ 1. ต้องเป็นไปตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ว่าในการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ต้องสอบถามประชาชน ซึ่งตามกฎหมายต้องทำอีกอย่างน้อย
2.หลังครั้งแรกผ่าน ครั้งที่สองจะเกิดขึ้น ในการแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 256 ที่เปิดให้มีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เมื่อฉบับนี้แล้วเสร็จจะต้องมีการทำประชามติอีกครั้งหนึ่ง และการทำประชามติทั้ง 3 ครั้งตามที่กฎหมายกำหนด จะต้องมีผู้ออกเสียงออกมาใช้สิทธิ์เกินกึ่งหนึ่งของผู้มีสิทธิ์ และผลของประชามติก็ต้องเกินกึ่งหนึ่งเช่นกัน
โดยได้ยินมาว่ามี สส. บางพรรคเสนอให้แก้ไขกฎหมายการทำประชามติ แต่ส่วนตัวไม่เห็นด้วยเนื่องจากยังไม่เคยใช้กฎหมายฉบับนี้เลยตั้งแต่ปี 2564 หากจะไปสรุปว่าทำแล้วไม่สำเร็จ เหตุผลไม่เพียงพอ แต่หากจะแก้ไขต้องใช้ทั้งสองสภารวมกัน ซึ่งวาระของ สว.ก็จะหมดแล้ว ดังนั้นการจะทำประชามติให้ผ่านทั้งสามครั้งไม่ใช่เรื่องง่าย รวมทั้งการจะแก้ไขกฎหมายการทำประชามติก็ไม่ใช่เรื่องง่าย
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในคำถามสำหรับการรับฟังความคิดเห็นเบื้องต้นของสมาชิกวุฒิสภาเกี่ยวกับแนวทางในการทำประชามติเพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่ส่งมาสอบถามสมาชิกวุฒิสภามีจำนวนสองหน้า มีจำนวน 5 คำถาม โดยคำถามแรกถามว่าเห็นสมควรจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่ 2.ในกรณีที่เห็นว่าไม่สมควรจะทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทั้งฉบับ เห็นสมควรแก้ไขเป็นรายมาตราหรือไม่ 3.ในกรณีที่เห็นว่าควรจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทั้งฉบับ เห็นว่าเนื้อหาในรัฐธรรมนูญมีปัญหาประการใดที่จำเป็นต้องแก้ไข
4. ในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทั้งฉบับ เห็นว่าสมควรจัดตั้ง สสร. ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนทั้งหมด หรือที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนโดยมีนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญในสัดส่วนด้วยวิธีการได้มาตามที่กรรมาธิการกำหนด
5. ในการจัดทำประชามติ เห็นด้วยหรือไม่ที่จะจัดให้มีการทำประชามติก่อนเริ่มดำเนินการใดใดในกระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่เพื่อให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ และเห็นด้วยหรือไม่ที่จะจัดให้มีการทำประชามติ เมื่อจัดทำร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่เสร็จแล้ว เพื่อให้ประชาชนเห็นชอบร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่อีกครั้งหนึ่ง ก่อนนายกฯจะนำร่างรัฐธรรมนูญดังกล่าวขึ้นทูลเกล้าฯ
