วันที่ 3 ก.ค. 2566 ที่โรงแรมรอยัลริเวอร์ สภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ จัดเวที "อนาคตประเทศไทยหลังเลือกตั้ง" เนื่องในโอกาสครบรอบ 26 ปี สภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ โดยนายสมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่การพัฒนาประเทศไทย (ทีดีออาร์ไอ) ปาฐกถาพิเศษ "ทิศทางสังคมไทย" ตอนหนึ่งว่า วันนี้ทัศคติประเทศไทยไปไกลพอสมควร แต่เรายังมีปัญหาด้านสังคมใน 6 เรื่อง 1.การจ้างงานไทย และเศรษฐกิจที่ฟื้นตัวกลับมาหลังวิกฤติโควิด-19 ตอนนี้การจ้างงานกลับมาแล้ว ทำให้อัตราการว่างงาน อยู่ที่ 1.05 เปอร์เซ็นต์มีคนว่างงานประมาณ 4 แสนคน หมายความว่าเศรษฐกิจไทยฟื้นกลับมาคนมีงานทำแต่ยังมีระดับค่าจ้างไม่ค่อยสูง ทั้งนี้หากพรรคการเมืองจะปรับค่าจ้างขั้นต่ำ จะต้องปรับให้เหมาะสม สะท้อนเงินเฟ้อกับราคาสินค้าที่เพิ่มขึ้น ควรปรับต่ำสุดที่ 390 บาท และเพื่อให้ภาคธุรกิจขนาดกลางขนาดย่อมปรับตัวได้ก็ต้องปรับอย่างต่อเนื่อง
2.หนี้ครัวเรือน จากอัตราค่าจ้างที่ไม่พอเลี้ยงตัวเองได้ ทำให้เกิดปัญหาหนี้ครัวเรือนสูงขึ้นโดยธนาคารแห่งประเทศไทยระบุว่า ปลายปี 2565 หนี้ครัวเรือนสูงประมาณ 15 ล้านล้านเป็น 87 เปอร์เซ็นต์ของดีจีพี และจะสูงขึ้นอีก ทั้งนี้ล่าสุดธนาคารแห่งประเทศไทยได้ปรับนิยามหนี้ครัวเรือน โดยนำหนี้อีก 2-3 ตัวเข้ามารวม ก็จะทำให้หนี้ครัวเรือนไทยอยู่ที่ 16 ล้านล้านเป็น 91 เปอร์เซ็นต์ของดีจีพี ซึ่งในภาพก็ยังไม่น่าเป็นห่วงมากที่จะทำให้เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ
3. สุขภาพภาวะสังคมที่อัตราการเสียชีวิตเพิ่มขึ้น เสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อ เช่น โรคมะเร็ง โรคทางเดินหายใจที่เกิดจากอากาศเป็นพิษ PM 2.5 ปัญหาสุขภาพจิตทั้งจากความเครียดและโรคซึมเศร้า และการเสียชีวิตจากโรคติดต่อเช่นโควิด -19 4. ความไม่ปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สิน เช่น การก่ออาชญากรรมต่อชีวิตและทางเพศ 5.การเสียชีวิตจากอุบัติเหตุบนท้องถนน ซึ่งปัจจุบันพบการเกิดอุบัติเหตุจากรถมอเตอร์ไซค์ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ โดยพบผู้เสียชีวิตอายุต่ำกว่า 15 ปีมีจำนวนมาก ถือเป็นโจทย์ใหญ่ของสังคมไทยที่ไม่สามารถแก้ไขได้ง่าย เนื่องจากเป็นเรื่องพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับคนจำนวนมาก
6.การคุ้มครองผู้บริโภค ซึ่งมีเรื่องร้องเรียนของผู้บริโภคต่อสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผุ้บริโภค (สคบ.) เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดย 40 เปอร์เซ็นต์ ร้องเรียนเรื่องการบริการ ในเรื่องเสริมความงาม การโฆษณาเกินจริง การกู้เงินทางออนไลน์ นอกจากนี้เรื่องการผูกขาดในธุรกิจขนาดใหญ่ หากไม่มีการทำอะไรจะกลายเป็นเรื่องใหญ่และรุนแรงมากขึ้น เช่นการควบรวมระหว่างทรูและดีแทค ทำให้ราคาค่าบริการแพงขึ้น การควบรวมโรงพยาบาลที่ทำให้ค่ารักษาที่แพงขึ้น ซึ่งต้องอาศัยการป้องกันไม่ให้รัฐและนายทุนเข้าไปเป็นเนื้อเดียวกัน
นายสมเกียรติ กล่าวว่า โจทย์ของสังคมไทย จะต้องสร้างความเข้มแข็งขึ้นมาทัดทานรัฐและทุน ประเทศที่จะพัฒนาได้อย่างสมดุลจะต้องมีรัฐที่เข้มแข็ง สามารถแก้ไขปัญหาให้ประชาชนได้ และรัฐจะต้องตอบสนองต่อความต้องการคนในสังคม อย่างเรื่อง pm 2.5 ที่เกิดขึ้นมาหลายเดือน แต่รัฐบาลไม่สามารถแก้ปัญหาได้ นี่คือตัวอย่างของรัฐที่ไม่มีความเข้มแข็งและไม่สามารถตอบสนองประชาชนได้
"สังคมแยกจากเศรษฐกิจ การเมืองไม่ได้ สังคมจะพัฒนาต่อไปได้ ต้องทำให้สังคมเข้ามาควบคุมรัฐ ซึ่งเงื่อนไขที่จำเป็นคือ ต้องให้กลไกประชาธิปไตยทำงาน โดยรูปธรรมในระบบรัฐสภา ส.ส. ที่เป็นตัวแทนประชาชน ควรมีอำนาจเต็มที่ในการเลือกนายกรัฐมนตรี ไม่ใช่ตัวแทนใครไม่รู้ อย่าง ส.ว. เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้อง ส่วนตำแหน่งประธานสภาก็เป็นเรื่องที่พรรคการเมืองไปพูดคุยกัน ขออย่าให้มีอำนาจข้างนอกเข้ามาแทรก สังคมจึงจะสามารถควบคุมรัฐได้ และทำให้เกิดเปลี่ยนแปลงขึ้นเดินไปถูกที่ถูกทาง"
