ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย ดำเนินการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีตามกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ เริ่มตั้งแต่การวางแผนการผลิตจนถึงการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ และการควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตได้ทุกขั้นตอน ทั้งนี้ ปริมาณและคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ จะดีมากน้อยเพียงใด ขึ้นกับการปฏิบัติดูแลรักษา ประกอบกับ สภาพแวดล้อมที่ได้รับ ได้มีการพัฒนาในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี สนับสนุนองค์ความรู้ รวมถึงบทบาทของเจ้าหน้าที่ ที่เข้าไปส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย
ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัยได้รับเป้าหมายจากกองเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าวในการผลิตเมล็ดพันธุ์ดี ดำเนินการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ กข49 กข61 และ กข 95 กระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย ทำงานร่วมกันทั้ง 4 กลุ่ม กับอีก 1 ฝ่าย ประกอบด้วย กลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ กลุ่มควบคุมคุณภาพ กลุ่มพัฒนาธุรกิจเมล็ดพันธุ์ และกลุ่มถ่ายทอดวิทยาการเมล็ดพันธุ์ดี ร่วมกับฝ่ายบริหารทั่วไป ในการทำงานกันเป็นทีม เพื่อที่จะผลิตเมล็ดข้าวพันธุ์ดี ส่วนกระบวนการผลิต ขั้นแรกเริ่มต้นจากการนำเมล็ดพันธุ์หลักจากศูนย์วิจัยข้าว มาผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ชั้นพันธุ์ขยาย และนำเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยายผลิตเป็นชั้นพันธุ์จำหน่าย โดยกลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์มีหน้าที่ในการวางแผน และกำหนดเป้าหมายของกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ ปัจจุบันมีทั้งหมด 9 กลุ่ม กลุ่มควบคุมคุณภาพทำการตรวจตัดสินแปลงให้ได้ตามมาตรฐาน เมื่อต้นข้าวเจริญเติบโตจนถึงระยะสุกแก่ เกษตรกรก็จะทำการเก็บเกี่ยวข้าวตามแผนการผลิต ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัยจัดซื้อคืนเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ผ่านมาตรฐานของกรมการข้าว นำเมล็ดพันธุ์เข้าสู่กระบวนการปรับปรุงสภาพ โดยโรงงานผลิตเมล็ดพันธุ์ของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย มีทั้งหมดอยู่ 3 โรงงาน ทำการปรับปรุงเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ กข49 กข61 และ กข95 หลังจากที่ปรับปรุงสภาพเสร็จสิ้น จะบรรจุในกระสอบพลาสติกสานขนาด 25 กิโลกรัม นำเข้าจัดเก็บในโรงเก็บเมล็ดพันธุ์ เพื่อรอการจำหน่ายให้กับเกษตรกรต่อไป
นายเกียรติศักดิ์ เกิดสุข ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธ์ข้าวสุโขทัย กล่าวว่า ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย เป็นหน่วยงานภายใต้สังกัดกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีภารกิจหลักในเรื่องของการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี ให้การส่งเสริมสนับสนุนพี่น้องเกษตรกรในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ ส่วนแรก คือ การให้ความรู้ข้อมูลวิชาการ ให้คำปรึกษาในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว การใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีในกระบวนการผลิต เลือกใช้พันธุ์ข้าวที่เหมาะสมกับพื้นที่จังหวัดสุโขทัย เน้นพันธุ์ข้าวที่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและให้ปริมาณผลผลิตต่อไร่สูง ปัจจุบันได้ให้คำแนะนำการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป จากสถานการณ์ภัยแล้งฝนทิ้งช่วงในหลายๆพื้นที่ ดังนั้นพันธุ์ข้าวที่เกษตรกรเลือกก็จะเป็นข้าวอายุสั้นที่ได้รับการรับรองจากทางกรมการข้าว เช่น พันธุ์ กข61 และ กข95
ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุโขทัย นอกเหนือจากการให้ข้อมูลการผลิตพันธุ์ข้าวที่ดีแล้ว ยังส่งเสริมการลดต้นทุนการผลิตข้าว ลดการใช้เมล็ดพันธุ์ต่อไร่ ลดการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ลดการใช้ปุ๋ยเคมี รวมถึงลดการใช้น้ำในการทำนา ก็เป็นอีกหนึ่งแนวทางสำคัญในการช่วยลดต้นทุน และเป็นการลดการปลดปล่อยก๊าซมีเทน ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจก ที่ส่งผลกระทบต่อสภาวะโลกร้อนในปัจจุบัน การพัฒนาการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีในพื้นที่จังหวัดสุโขทัย ศูนย์มุ่งเน้นที่การขยายพื้นที่การผลิตให้ได้ปริมาณเพียงพอต่อความต้องการของเกษตรกร ซึ่งปัจจุบันจังหวัดสุโขทัยมีพื้นที่ปลูกข้าวประมาณ 1,500,000 ไร่ มีความต้องการใช้เมล็ดพันธุ์ 22,500 ตันต่อปี ศูนย์เมล็ดพันธ์ข้าวสุโขทัย ผลิตได้เพียง 5,000 ตันต่อปี จำเป็นต้องส่งเสริมและสนับสนุนศูนย์ข้าวชุมชน ให้ก้าวเข้ามามีบทบาทในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวให้ได้คุณภาพ ตามมาตรฐานที่ทางราชการกำหนด เพื่อให้ได้เมล็ดพันธุ์เพียงพอต่อความต้องการของพี่น้องเกษตรกรในพื้นที่ต่อไป
