วันวิสาขบูชา นับเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาทั้งของไทยและของโลก ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันเสาร์ที่ 18 พฤษภาคม 2562 ถือเป็นโอกาสอันดีที่พุทธศาสนิกชนจะได้ใช้เวลานี้สร้างบุญกุศลด้วยการเข้าวัด ฟังธรรม รวมถึงถวายจตุปัจจัยไทยธรรม อันมีจีวร (เครื่องนุ่งห่ม) เป็นหนึ่งในของสำคัญ
จีวรนั้นต้องเลือกที่เหมาะสม ความยาวของผ้าจีวรต้องพอดีที่พระท่านจะนุ่งห่มได้ นอกจากการหาซื้อตามร้านสังฆภัณฑ์ทั่วไปแล้ว ณ วันนี้ยังมีทางเลือกใหม่สำหรับชาวพุทธหัวใจรักษ์สิ่งแวดล้อม นั่นก็คือ “จีวรรีไซเคิล” ที่ “วัดจากแดง” อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ สร้างสรรค์ขึ้นภายใต้ความร่วมมือของบริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ GC ผู้สร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อตอบโจทย์การใช้ชีวิตของผู้คนผ่านผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย เจ้าของแนวคิด “เคมี..ที่เข้าถึงทุกความสุข”
“ตอนมาจำพรรษาที่วัดจากแดงครั้งแรก ได้เห็นปริมาณขยะจำนวนมากทั้งในบริเวณวัดและในแม่น้ำเจ้าพระยา รวมถึงเศษอาหารที่เกิดจากการนำมาทำบุญของชาวบ้านในละแวกนั้น จึงคิดว่าจะแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างไร จนเมื่อปีที่ผ่านมา (ปี 2561) อาตมาได้มีโอกาสพบกับพนักงานของ GC ที่มาทำโครงการเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่คุ้งบางกะเจ้า และได้เห็นพนักงานใส่เสื้อยืดที่ผลิตจากเส้นใย ขยะพลาสติก จึงเกิดแรงบันดาลใจว่า ในเมื่อขยะนำไปผลิตเป็นเสื้อได้ก็น่าจะนำมาผลิตจีวรได้เช่นกัน นั่นจึงเป็นจุดเริ่มต้นที่เกิดขึ้น“ พระมหาประนอม ธมฺมาลังฺกาโร รองเจ้าอาวาสวัดจากแดง พระนักพัฒนาได้กล่าวบรรยายธรรมให้เห็นถึงที่มาของจีวรรีไซเคิล
โครงการเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่คุ้งบางกะเจ้า ที่พระมหาประนอมฯ กล่าวถึงนั้น คือ โครงการ OUR Khung BangKachao เพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่คุ้งบางกะเจ้า จัดตั้งขึ้นโดยมูลนิธิชัยพัฒนา ด้วยความร่วมมือจาก 34 องค์กร ที่มุ่งเน้นการทำงานแบบบูรณาการร่วมกับชุมชน พร้อมน้อมนำ "ศาสตร์พระราชา" มาเป็นหลักการดำเนินงานเพื่อช่วยอนุรักษ์และพัฒนาให้คุ้งบางกะเจ้ากลับมาเป็นพื้นที่สีเขียวอันอุดมสมบูรณ์ พร้อมทั้งพัฒนาวิถีชีวิตความเป็นอยู่และการเติบโตทางเศรษฐกิจของคน ในท้องถิ่นให้ดียิ่งขึ้น ซึ่ง GC องค์กรต้นแบบที่ยึดหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนหรือ Circular Economy ได้เข้ามาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของโครงการด้วย
จากแนวคิด Circular Living ของ GC และการตระหนักถึงความสำคัญของการเพิ่มมูลค่าขยะ ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) จึงให้ “วัดจากแดง” เป็นศูนย์กลางการจัดการขยะชุมชนอย่างครบวงจร จัดตั้งเป็นแหล่งศึกษาและเรียนรู้การจัดการขยะ รวมถึงการพัฒนาช่องทางการผลิตสินค้าที่เพิ่มมูลค่าจากการรีไซเคิล โดยเริ่มตั้งแต่การนำขยะพลาสติกที่เก็บได้จำนวนมากจากภายในวัดและชุมชน รวมถึงจากผู้มีจิตศรัทธาทั้งภาครัฐและเอกชนในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดจัดส่งมา สู่การบริหารจัดการแยกขยะแต่ละชนิด เพื่อให้ง่ายต่อการหมุนเวียนกลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยแบ่งเป็น 3 ประเภท ประกอบด้วย “ขยะอินทรีย์” ที่วัดจะนำกลับมาผลิตเป็นน้ำหมักชีวภาพ “ขยะอันตราย” องค์การบริหารส่วนตำบลจะรวบรวมและส่งต่อเพื่อกำจัด และจุดไฮไลท์ คือ “ขยะรีไซเคิล” GC ได้ร่วมกับพันธมิตร ในการจัดการอบรมให้ความรู้กับชาวบ้านและวัดจากแดง เพื่อแยกประเภทของพลาสติกได้อย่างถูกต้อง ตามด้วยการประสานงานกับผู้รับซื้อขยะพลาสติก ให้นำกลับเข้าไปสู่กระบวนการรีไซเคิล เพิ่มมูลค่าให้กับพลาสติก และช่วยสร้างรายได้ให้ชุมชนบางกะเจ้าต่อไป
พลาสติกที่แยกเป็นขวดพลาสติก PET ชนิดใสจะนำมาผ่านกระบวนการ Upcycling ใส่นวัตกรรมและแปรรูปเป็นเส้นใยรีไซเคิล แล้วจึงถักทอผสมผสานกับเส้นใย Polyester Rayon เส้นใยฝ้าย และเส้นใย โพลีเอสเตอร์ ซิงค์ แอนตี้แบคทีเรีย (Polyester Zinc Antibacterial) ที่สามารถป้องกันแบคทีเรีย ลดกลิ่นอับ มีความนุ่ม โปร่งสบายเหมาะสมกับสภาพอากาศในไทยโดยขยะขวด PET จำนวน 15 ขวด สามารถผลิตผ้าจีวรได้ 1 ผืน และถ้าเป็นผลิตเป็นผ้าไตรจีวร 1 ชุด ใช้ขวด PET ทั้งสิ้น 60 ขวด โดยการตัดเย็บผ้าไตรทั้งหมดเป็นฝีมือจากชาวบ้านแห่งคุ้งบางกระเจ้า นับเป็นจีวรรีไซเคิลผืนแรกของประเทศไทยที่ถูกต้องตามหลักพุทธบัญญัติด้วยฝีมือคนไทย ซึ่งขณะนี้เริ่มเป็นที่สนใจจากวัดทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ
วันนี้ชาวบ้านในชุมชนคุ้งบางกะเจ้ามีรายได้เพิ่มขึ้น และกลายเป็นเครือข่ายชุมชนที่เข้มแข็ง พร้อมเป็นฟันเฟืองเล็กๆ ที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย ด้วยการบริหารจัดการขยะให้เกิดมูลค่าเพิ่มอย่างถูกวิธีตามแนวคิด GC Circular Living และหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนหรือ Circular Economy ซึ่งไม่เพียงตอบโจทย์ “เคมี...ที่เข้าถึงความสุข” แต่ยังนำความยั่งยืนมาสู่สังคมไทยด้วย