การมีชีวิตในวัยเกษียณที่มั่นคงและสบายใจเป็นเป้าหมายที่หลายคนวาดฝันไว้ แต่เส้นทางสู่ความสำเร็จนั้นแตกต่างกันไปตามแต่ละช่วงของชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งระหว่างวัยที่เพิ่งเริ่มต้นทำงานกับวัยที่เริ่มสร้างครอบครัว ซึ่งมีโจทย์ทางการเงินที่ต้องให้ความสำคัญต่างกันออกไป สำหรับใครที่อยากเริ่มต้นวางแผนชีวิตเกษียณตั้งแต่วันนี้ ในบทความนี้เรามีเช็กลิสต์การวางแผนการเงินที่เข้าใจง่ายและทำได้จริงสำหรับคนวัยทำงาน และวัยสร้างครอบครัวมาฝาก เพื่อใช้เป็นแนวทางในการสร้างรากฐานที่แข็งแกร่ง และนำทางคุณไปสู่เป้าหมายที่วางไว้ได้อย่างมั่นใจ
วัย 20-30 ปี : ช่วงสร้างรากฐาน เริ่มต้นดีมีชัยไปกว่าครึ่ง
นี่คือช่วงเวลาทองของการเริ่มต้นสร้างความมั่งคั่ง การกระทำเล็ก ๆ ในวันนี้จะส่งผลอย่างมหาศาลในอนาคต การวางรากฐานการเงินที่ดีในช่วงวัยนี้จึงเป็นแต้มต่อที่สำคัญที่สุด
1. สร้างวินัยการเงิน
เมื่อเริ่มมีรายได้เป็นของตัวเอง การใช้จ่ายเพื่อไลฟ์สไตล์ที่ชื่นชอบไม่ใช่เรื่องผิด แต่สิ่งสำคัญคือการสร้างสมดุลระหว่างรายรับ และรายจ่าย ควรเริ่มจากการทำความเข้าใจสถานะการเงินของตนเองให้ดี รู้ว่าเงินเข้ามาเท่าไร และใช้จ่ายไปกับอะไรบ้าง พร้อมหลีกเลี่ยงการใช้จ่ายเกินตัว และสร้างหนี้ที่ไม่จำเป็น ซึ่งเป็นหัวใจหลักที่จะช่วยให้คุณมีพื้นฐานที่แข็งแกร่ง และไม่สะดุดตั้งแต่ก้าวแรก
2. เริ่มลงทุนเร็ว เพื่อสร้างแต้มต่อ
หลายคนอาจคิดว่าต้องมีเงินก้อนใหญ่ถึงจะเริ่มลงทุนได้ แต่ความจริงแล้วการเริ่มต้นลงทุนตั้งแต่เนิ่น ๆ แม้ด้วยเงินจำนวนไม่มาก คือข้อได้เปรียบที่สำคัญที่สุด การลงทุนอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้เงินของคุณได้ทำงาน และเติบโตผ่านพลังของดอกเบี้ยทบต้น ซึ่งจะช่วยย่นระยะเวลาสู่เป้าหมายทางการเงินในระยะยาว
3. จัดการหนี้ก้อนแรกอย่างชาญฉลาด
การตัดสินใจซื้อทรัพย์สินชิ้นใหญ่อย่างบ้าน หรือรถยนต์เป็นเรื่องปกติของคนวัยนี้ แต่ความผิดพลาดที่พบบ่อยคือการประเมินความสามารถในการผ่อนชำระของตนเองสูงเกินไป จนนำไปสู่ภาระที่หนักอึ้งในอนาคต ก่อนสร้างหนี้ก้อนใหญ่จึงควรพิจารณาให้รอบคอบ จัดลำดับความสำคัญ และเลือกผ่อนชำระในระดับที่พอดี เพื่อให้ยังมีเงินเหลือสำหรับเก็บออม และรับมือกับเหตุการณ์ฉุกเฉินได้
วัย 30-40 ปี : ช่วงสร้างครอบครัว ต่อยอดความมั่งคั่ง
ก้าวเข้าสู่ช่วงวัยที่หน้าที่การงานมั่นคง และมีรายได้สูงขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นช่วงเวลาที่ภาระความรับผิดชอบเพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว การวางแผนการเงินในวัยนี้จึงต้องรอบคอบ และมองไปข้างหน้ามากขึ้น
1. ปกป้องความเสี่ยงด้วยประกันที่จำเป็น
เมื่อมีครอบครัว การวางแผนการเงินไม่ได้มีแค่เรื่องของเราคนเดียวอีกต่อไป การทำประกันจึงไม่ใช่ค่าใช้จ่าย แต่คือเครื่องมือบริหารความเสี่ยงที่สำคัญ เพื่อให้แน่ใจว่าหากเกิดเหตุไม่คาดฝันขึ้น คนข้างหลังจะไม่ลำบาก การมีประกันชีวิต และประกันสุขภาพที่ครอบคลุม จะช่วยปกป้องเงินเก็บ และแผนการลงทุนของครอบครัวไม่ให้พังลงจากค่ารักษาพยาบาลที่อาจเกิดขึ้น
2. วางแผนเป้าหมายใหญ่ร่วมกันในครอบครัว
จากเป้าหมายส่วนตัวจะเปลี่ยนเป็นเป้าหมายร่วมกันของครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นค่าใช้จ่ายในการแต่งงาน การมีบุตร หรือแผนการศึกษาของลูกในอนาคต การพูดคุย และวางแผนการเงินร่วมกับคู่ชีวิตจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ทั้งสองคนมองเห็นภาพเดียวกัน และทำงานร่วมกันเพื่อไปให้ถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ ไม่ว่าจะเป็นการเก็บเงินดาวน์บ้านหลังใหม่ หรือการสะสมทุนการศึกษาให้ลูก
3. ทบทวนภาระหนี้สิน เพื่อลดดอกเบี้ยจ่าย
วัยนี้เป็นจังหวะที่ดีในการกลับมาทบทวนภาระหนี้สินที่มีอยู่ โดยเฉพาะสินเชื่อบ้านที่ผ่อนมาแล้วระยะหนึ่ง การทำรีเทนชั่น (Retention) เพื่อขอปรับลดอัตราดอกเบี้ยกับธนาคารเดิม หรือการรีไฟแนนซ์ (Refinance) ไปยังสถาบันการเงินอื่นที่ให้ข้อเสนอดีกว่า จะช่วยประหยัดค่าดอกเบี้ยได้เป็นเงินจำนวนมาก ซึ่งเงินส่วนต่างนี้สามารถนำไปต่อยอดการลงทุนหรือเก็บไว้สำหรับเป้าหมายอื่นของครอบครัวได้
การวางแผนการเงินไม่ใช่เรื่องที่ทำครั้งเดียวแล้วจบ แต่เป็นการเดินทางที่ต้องปรับเปลี่ยนให้เข้ากับจังหวะของชีวิตเสมอ การเริ่มต้นสร้างวินัยในวัย 20 ต่อยอดด้วยการบริหารจัดการที่รอบคอบในวัย 30 คือสูตรสำเร็จที่เรียบง่าย แต่ทรงพลังที่สุดในการสร้างความมั่นคงทางการเงิน และเป็นของขวัญล้ำค่าที่คุณสามารถมอบให้กับตัวเองในวันเกษียณ
ที่มา : Krungsri The COACH