นางสายฝน ช่างเขียน ประธานแปลงใหญ่ข้าว ต.บ้านน้ำพุ อ.คีรีมาศ จ.สุโขทัย กล่าวถึงการรวมกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวว่า เมื่อก่อนเกษตรกรทำนาแบบตัวใครตัวมัน และเวลาขายผลผลิตข้าว ทำให้ไม่มีพลัง ขายข้าวได้ในราคาที่ถูก ที่สำคัญไม่มีความรู้หลากหลาย แต่จากที่มีโอกาสได้ไปอบรม ได้รับคำแนะนำ และความรู้จากหน่วยงานต่างๆ จึงได้ชักชวนพี่น้องเกษตรกรรวมกลุ่ม และนำความรู้ที่ได้มาแชร์กัน ต่อมาในปี 2560 ได้เข้าร่วมโครงการระบบส่งเสริมแบบแปลงใหญ่ มีสมาชิก 55 ราย ปลูกข้าวพันธุ์หอมมะลิ 105 และข้าวไรซ์เบอร์รี่ แรกๆ ยังใช้สารเคมีอยู่ประมาณ 2-3 ปี หลังจากกนั้นได้ยกเลิกการใช้สารเคมีแบบ 100% และปรับเปลี่ยนมาปลูกข้าวอินทรีย์แทน โดยแบ่งเป็นแปลงข้าวอินทรีย์มาตรฐานยุโรป 400 กว่าไร่ แปลงข้าวอินทรีย์มาตรฐาน Organic Thailand 200 กว่าไร่ และแปลงข้าวมาตรฐาน GAP 100 กว่าไร่
โดยผลผลิตข้าวอินทรีย์มาตรฐานยุโรป ได้ประมาณ 150 ตัน ข้าวอินทรีย์ออแกนิค 56 ตัน และข้าว GAP 300 กว่าตัน ซึ่งผลผลิตข้าวแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์คุณภาพดี เพื่อกระจายให้สมาชิกได้มีเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีไว้ใช้เป็นหลัก ที่เหลือจะจำหน่ายให้กับเครือข่ายใน จ.สุโขทัย และในส่วนข้าวเปลือกส่วนหนึ่งแปรรูปเป็นข้าวสารเก็บไว้กินเอง และอีกส่วนจะขายให้กับกลุ่มฝรั่งเศส ผ่านทางโครงการ แฟร์เทรด ที่ได้มีการเปิดให้ผู้ผลิตและผู้บริโภคมาเจอกัน โดยไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง ซึ่งได้ทำการค้าขายมา 7 ปีแล้ว
นอกจากนี้ ทุกชิ้นส่วนของข้าว กลุ่มฯ ได้นำกลับมาทำประโยชน์ทั้งหมด เช่น ฟาง ได้นำมาเลี้ยงกระบือ ตอซังจะไถกลบเป็นปุ๋ยบำรุงดิน แกลบทำเป็นอาหารสัตว์ ส่วนแกลบแก่ ได้อัดเป็นก้อนทำเป็นถ่าน ไว้ใช้ในครัวเรือน ปลายข้าวแปรรูปเป็นแป้ง และขนมต่างๆ และรำอ่อน มีการแปรรูปเป็นน้ำมันรำข้าว
ประธานแปลงใหญ่ข้าว ต.บ้านน้ำพุ กล่าวถึงโครงการสินค้าเกษตรและบริการมูลค่าสูง “1 ท้องถิ่น 1 สินค้าเกษตรมูลค่าสูง” ว่า การพัฒนาสินค้าเกษตรมูลค่าสูง ถือเป็นเรื่องที่ดี ซึ่งในส่วนของกลุ่มฯ มีแนวคิดที่จะผลักดันน้ำมันรำข้าว เป็นสินค้าเกษตรมูลค่าสูง เพราะเป็นสินค้าที่หายาก และทำจากรำข้าวอินทรีย์ สามารถช่วยให้ขายได้ในราคาที่สูงขึ้น พร้อมยกระดับเป็นสินค้าประจำชุมชน
“ทั้งนี้ จากความร่วมไม้ร่วมมือของสมาชิก ความซื่อสัตย์ ทำให้กลุ่มมีความเข้มแข็ง และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการทำนาจากการใช้สารเคมี เป็นอินทรีย์ 100% ทำให้ผลผลิตข้าวมีคุณภาพ สามารถสร้างอำนาจต่อรองด้านราคาได้ และเป็นที่ต้องการของตลาด” นางสายฝน กล่าว
