ดร.กฤษณพงศ์ กีรติกร นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวถึงวันสงกรานต์และสังคมไทยในลักษณะเฉพาะของวันสงกรานต์ อยากขอให้คนไทยรักษาลักษณะคุณค่าของความเป็นไทย 3 ประการ คือ ความเป็นพี่น้องกัน ความช่วยเหลือกัน และ ความเกื้อกูลกัน พร้อมกับอวยพรเนื่องในวันสงกรานต์ ดังนี้
“สงกรานต์ในสังคมไทยมีหลายมิติ หนึ่ง คือเป็นการขึ้นปีใหม่ตามประเพณีของไทยที่พระอาทิตย์เปลี่ยนราศีซึ่งก็มีนัยยะตามเรื่องโหราศาสตร์หรือดวงดาว สอง คือเป็นโอกาสที่คนไทยจะได้ฉลองปีใหม่ ซึ่งก็จะเหมือนกันกับหลายๆประเทศในลุ่มแม่น้ำโขง ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ในประเทศพม่าหรือในดินแดนที่เรียกว่าสุวรรณภูมิ จะฉลองปีใหม่ ซึ่งก็เหมือนๆกันทุกประเทศตรงกับฤดูร้อน ที่ฉลองปีใหม่กันด้วยกันการเล่นน้ำเสียเป็นหลัก ส่วนในประเทศไทยเรานั้น มีลักษณะเฉพาะที่ถือว่า “สงกรานต์” ช่วงเวลาของครอบครัว เป็นวันที่แต่ละครอบครัวจะมีปฏิสัมพันธ์กัน คนจำนวนมากจะกลับไปหาบรรพบุรุษ เราจะพบว่าคนไทยอพยพไปทำงานทั่วประเทศไทย ไม่ว่าจะไปภาคไหนก็ตาม พอถึงสงกรานต์ก็ต้องขับรถกลับบ้าน ไปเยี่ยมปู่ย่า ตายาย ไปเยี่ยมพ่อแม่ คล้ายกับคนที่นับถือศาสนาคริสต์ก็จะกลับไปพบบรรพบุรุษบ้างในช่วงวันคริสต์มาส แต่ก็ไม่ได้เหมือนกับคนไทยที่กลับไปพบพ่อแม่หรือปู่ย่าตายายของเราในช่วงสงกรานต์เป็นวันครอบครัว ซึ่งจะมีพิธีที่เป็นลักษณะเฉพาะของคนไทยที่เราเรียกว่า รดน้ำดำหัว แล้วก็ไปขอพรจากผู้ใหญ่
ลักษณะสังคมไทยแบบนี้ อยากจะฝากชาวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ไว้ว่า ข้อหนึ่ง มีผู้วิเคราะห์ไว้แล้วว่าคนเผ่าไทยรวมทั้งคนไทย จะมีคำพูดว่า เราเป็นพี่น้องกัน ทุกคนเป็นพี่น้องกันซึ่งคำพูดอย่างนี้ไม่มีในสังคมตะวันตกหรือแม้แต่สังคมตะวันออก แต่จะเป็นเฉพาะคนที่พูดภาษาไทยเป็นหลัก ข้อสอง คำว่า “เราต้องช่วยเหลือกัน” ซึ่งสะท้อนนิสัยคนไทยพอสมควรว่า เราช่วยเหลือคนโดยที่ไม่ได้หวังอะไร และสิ่งนี้ก็เป็นเสน่ห์ของคนไทย ที่เมื่อเราเจอคนแปลกหน้าเราก็ช่วยเมื่อเราเห็นว่าเราช่วยเขาได้ ข้อสาม คนไทยนอกจากจะช่วยเหลือในเวลาที่มีปัญหาแล้ว เรายังมีความเกื้อกูลกันและกัน เกื้อกูลไม่ได้หมายความว่าไปช่วยเวลามีปัญหานะครับ ถึงเวลาไม่มีปัญหาก็ใช้คำว่าเกื้อกูลกัน เพราะฉะนั้น ความเป็นพี่น้องกัน ความช่วยเหลือกัน และความเกื้อกูลกัน เป็นลักษณะของคนไทย ผมอยากจะฝากให้ชาวเกษตรศาสตร์ทุกคนรักษาความเป็นไทยนี้ไว้
สำหรับผู้ที่เดินทางกลับไปเยี่ยมคุณปู่คุณย่า คุณตาคุณยาย คุณพ่อคุณแม่ ก็ขอให้เดินทางโดยปลอดภัย ใครที่ไม่ได้กลับไปเยี่ยมผู้ใหญ่ จะพาลูกหลานไปเที่ยวก็ขอให้เที่ยวด้วยความสนุกสนานนะครับ และขอให้เดินทางด้วยความปลอดภัยเช่นกัน ขออวยพรให้ทุกคนมีสุขภาพดี ครอบครัวมีความเป็นปึกแผ่น และเมื่อเสร็จจากสงกรานต์แล้วก็กลับมาทำงานที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ต่อไป เพื่อความเจริญรุ่งเรืองของมหาวิทยาลัยและประเทศไทยครับ”
