นายพงศธร จันทรัศมี ผู้จัดการโครงการ มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.) ในฐานะ ที่ปรึกษาคณะทำงาน พิจารณาศึกษาการแก้ไขปัญหาบ่อนการพนันและการพนันออนไลน์ ในคณะกรรมาธิการกฎหมายการยุติธรรมและ สิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฏร เผยผลความคืบหน้าการศึกษาเพื่อปรับปรุงกฎหมายการพนันของไทยให้มีประสิทธิภาพ สอดรับกับสถานการณ์ปัจจุบันว่า ทางคณะทำงานฯ ได้เสนอแนวทางการยกเครื่องกฎหมายการพนันในลักษณะ “New LAW For New Normal” เพื่อกำกับดูแล 8 สถานการณ์ปัญหาการพนัน พร้อมเสนอ 6 แนวทางยกระดับกฏหมาย ให้เข้มข้นครอบคลุม หลังพบประเทศไทยไม่เคยมีการปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการพนัน มานานถึง 86 ปี หรือกว่า 7 ทศวรรษ นับตั้งแต่ พระราชบัญญัติ การพนัน พ.ศ.2478 ซึ่งเป็นกฎหมายการพนันอย่างเป็นทางการ ฉบับที่ 2 ของไทย
นายพงศธร กล่าวว่า 8 สถานการณ์ปัญหาการพนันที่ไทยกำลังเผชิญอยู่ คือ 1.การพนันล้อมบ้านล้อมเมือง ทั้งใต้ดิน บนดิน ออฟไลน์ และออนไลน์ 2.กฏหมายและกลไกกำกับดูแลควบคุมล้าหลังไม่ทันสถานการณ์ 3.บทลงโทษน้อย ปรับสูงสุดไม่เกิน 5,000 บาท และส่วนมากถูกตัดสินเป็นคดีลหุโทษ ส่งผลให้ไม่เกิดความเกรงกลัว 4.ขาดแรงจูงใจเชิงรุกให้กับเจ้าพนักงานและ ประชาชนผู้แจ้งเบาะแส ทำให้การพนันผิดกฏหมายระบาดหนักหนัก 5.กลไกการกำกับดูแลบังคับใช้กฏหมายแยกกันทำและ ดำเนินการเชิงรับมากกว่า 6.ขาดระบบติดตามนโยบาย แก้ไขปัญหาการพนันอย่างต่อเนื่อง ตรงจุด เฉพาะพื้นที่ 7.ไม่มีกลไก ป้องกัน สร้างความตระหนัก ระบบพัฒนาการวิจัยปัญหาพนันระดับชาติ รวมถึงการช่วยเหลือด้านสุขภาพของผู้ที่ได้รับผลกระทบ จากการพนันอย่างต่อเนื่อง และ 8.ยังไม่มีระบบ มาตรการ กลไก ที่รองรับการจัดการการพนันชนิดใหม่ๆ ที่อาจนำไปสู่การพนัน ที่อนุญาตหรือไม่อนุญาตในอนาคต
ขณะที่ 6 แนวทางเพื่อยกเครื่องการจัดการปัญหาพนันในประเทศไทย ทางคณะทำงานฯ เห็น ควรว่า 1.ต้องมีกฏหมาย พนันฉบับใหม่ โดยโครงสร้างของกฎหมายต้องกำหนดคำนิยาม และลักษณะการพนัน ให้รองรับการตีความประเภทการพนันที่มี อยู่ในปัจจุบัน รวมถึงมีระบบการจัดการกำกับควบคุมการพนัน การช่วยเหลือเยียวยา และบทลงโทษที่ทันสมัยสอดคล้องกับ สถานการณ์ 2.เพิ่มบทลงโทษให้หนักขึ้นอย่าง ครอบคลุม ทั่วถึง และสอดคล้องกับบริบทประเทศไทย เช่น พิจารณาบทลงโทษ ผู้เล่นตามลักษณะของขนาดการเล่นการพนัน ขณะที่เจ้ามือหรือผู้จัดให้มีการเล่นต้องรับโทษหนักขึ้น รวมถึงผู้เชิญชวนทาง ออนไลน์ และมีค่าปรับเป็นวงเงินร้อยละ 10 ของการเล่นพนันวงนั้นๆ 3.มีกองทุนช่วยเหลือเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพ จากการพนัน และกองทุนพัฒนางานวิจัยที่เกี่ยวกับพนันในทุกมิติ อีกทั้งยังต้องเพิ่มการรณรงค์ ส่งเสริมมาตรการป้องกัน และมาตรการปราบปรามการพนัน
4.มีมาตรการจูงใจและการทำงานเชิงรุก ในการแจ้งเบาะแสจับกุมผู้กระทำความผิดการ พนันที่ผิดกฏหมาย เช่น ผู้แจ้ง เบาะแสจะได้รับรางวัลนำจับจำนวนกึ่งหนึ่งของค่าปรับผู้กระทำความผิดการพนันในครั้งนั้น 5.มีกลไกการบูรณาการมาตรการ การบังคับใช้กฏหมาย รวมถึงนโยบาย พร้อมนำเสนอต่อ คณะรัฐมนตรี เพื่อปรับปรุงแก้ไขปัญหาพนันในสังคมไทย อย่างต่อเนื่อง และ 6.มีกลไกในการกำกับดูแล อนุญาต และควบคุมการพนันที่ได้รับอนุญาต และที่ไม่ได้รับอนุญาต ทั้งในระดับประเทศ และ ระดับจังหวัด โดยความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี
“สิ่งที่น่ากลัวไม่น้อยไปกว่าสถานการณ์โควิด 19 ระบาดระลอกใหม่ คือ ปัญหาพนันในสังคมไทยที่เฟื่องฟูขึ้นทุกครั้ง เมื่อมีการเวิร์กฟอร์มโฮม หรือต้องเรียนออนไลน์ที่บ้าน ล่าสุดแม้แต่ในโรงพยาบาลสนามสถานที่กักตัวผู้ติดเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด 19 ยังมีการรวมตัวตั้งวงไพ่ จึงเชียร์ให้รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผลักดันให้เกิดการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายพนัน ฉบับใหม่ให้แล้วเสร็จ ในส่วนของ มสช. มองว่าธุรกิจการพนันเป็นธุรกิจที่ส่งผลกระทบต่อสังคม ผู้เล่นการพนันมีโอกาส เป็นโรคติดพนัน ซึ่งเป็นโรคทางจิตเวช และนำไปสู่ผลกระทบด้านสุขภาพจิตอื่นๆ โดยเฉพาะเยาวชนหากอยู่ในสภาพแวดล้อม ที่เล่นการพนัน โดยขาดการดูแลควบคุมและเล่นการพนันอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เด็ก ก็จะทำให้เขาขาดวุฒิภาวะและเป็นช่องทาง ไปสู่การเป็นอาชญากรเพื่อใช้หนี้พนันในอนาคตได้ ที่สำคัญต้องมีระบบช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการพนันเพื่อลด ความเสี่ยงไม่ให้ ประชาชนเป็นโรคติดพนันอย่างยั่งยืนสืบไป”
ขณะที่ 6 แนวทางเพื่อยกเครื่องการจัดการปัญหาพนันในประเทศไทย ทางคณะทำงานฯ เห็น ควรว่า 1.ต้องมีกฏหมาย พนันฉบับใหม่ โดยโครงสร้างของกฎหมายต้องกำหนดคำนิยาม และลักษณะการพนัน ให้รองรับการตีความประเภทการพนันที่มี อยู่ในปัจจุบัน รวมถึงมีระบบการจัดการกำกับควบคุมการพนัน การช่วยเหลือเยียวยา และบทลงโทษที่ทันสมัยสอดคล้องกับ สถานการณ์ 2.เพิ่มบทลงโทษให้หนักขึ้นอย่าง ครอบคลุม ทั่วถึง และสอดคล้องกับบริบทประเทศไทย เช่น พิจารณาบทลงโทษ ผู้เล่นตามลักษณะของขนาดการเล่นการพนัน ขณะที่เจ้ามือหรือผู้จัดให้มีการเล่นต้องรับโทษหนักขึ้น รวมถึงผู้เชิญชวนทาง ออนไลน์ และมีค่าปรับเป็นวงเงินร้อยละ 10 ของการเล่นพนันวงนั้นๆ 3.มีกองทุนช่วยเหลือเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพ จากการพนัน และกองทุนพัฒนางานวิจัยที่เกี่ยวกับพนันในทุกมิติ อีกทั้งยังต้องเพิ่มการรณรงค์ ส่งเสริมมาตรการป้องกัน และมาตรการปราบปรามการพนัน
4.มีมาตรการจูงใจและการทำงานเชิงรุก ในการแจ้งเบาะแสจับกุมผู้กระทำความผิดการ พนันที่ผิดกฏหมาย เช่น ผู้แจ้ง เบาะแสจะได้รับรางวัลนำจับจำนวนกึ่งหนึ่งของค่าปรับผู้กระทำความผิดการพนันในครั้งนั้น 5.มีกลไกการบูรณาการมาตรการ การบังคับใช้กฏหมาย รวมถึงนโยบาย พร้อมนำเสนอต่อ คณะรัฐมนตรี เพื่อปรับปรุงแก้ไขปัญหาพนันในสังคมไทย อย่างต่อเนื่อง และ 6.มีกลไกในการกำกับดูแล อนุญาต และควบคุมการพนันที่ได้รับอนุญาต และที่ไม่ได้รับอนุญาต ทั้งในระดับประเทศ และ ระดับจังหวัด โดยความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี
“สิ่งที่น่ากลัวไม่น้อยไปกว่าสถานการณ์โควิด 19 ระบาดระลอกใหม่ คือ ปัญหาพนันในสังคมไทยที่เฟื่องฟูขึ้นทุกครั้ง เมื่อมีการเวิร์กฟอร์มโฮม หรือต้องเรียนออนไลน์ที่บ้าน ล่าสุดแม้แต่ในโรงพยาบาลสนามสถานที่กักตัวผู้ติดเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด 19 ยังมีการรวมตัวตั้งวงไพ่ จึงเชียร์ให้รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผลักดันให้เกิดการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายพนัน ฉบับใหม่ให้แล้วเสร็จ ในส่วนของ มสช. มองว่าธุรกิจการพนันเป็นธุรกิจที่ส่งผลกระทบต่อสังคม ผู้เล่นการพนันมีโอกาส เป็นโรคติดพนัน ซึ่งเป็นโรคทางจิตเวช และนำไปสู่ผลกระทบด้านสุขภาพจิตอื่นๆ โดยเฉพาะเยาวชนหากอยู่ในสภาพแวดล้อม ที่เล่นการพนัน โดยขาดการดูแลควบคุมและเล่นการพนันอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เด็ก ก็จะทำให้เขาขาดวุฒิภาวะและเป็นช่องทาง ไปสู่การเป็นอาชญากรเพื่อใช้หนี้พนันในอนาคตได้ ที่สำคัญต้องมีระบบช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการพนันเพื่อลด ความเสี่ยงไม่ให้ ประชาชนเป็นโรคติดพนันอย่างยั่งยืนสืบไป”