สสส.เปิด"เรือนจำสีเขียว”สร้างสุขภาวะแห่งแรก เน้นดูแลกายรักษาใจด้วยธรรมชาติ หวังลดกระทำผิดซ้ำได้ พร้อมหาแนวร่วมพัฒนาเรือนจำบริการทางด้านสุขภาพไม่ต่างจากคนทั่วไป
เมื่อวันที่ 10 ม.ค.นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผอ.สำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวในงานเปิดตัว “โครงการเรือนจำสุขภาวะ” ที่เรือนจำอ.กันทรลักษ์ จ.ศรีสะเกษ โดยมีนายวัฒนา พุฒิชาติ ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ นายกิตติพัฒน์ เดชะพหุลรองอธิบดีกรมราชทัณฑ์ฝ่ายพัฒนาพฤตินิสัย นายทวี ฤทธิเสน ผู้บัญชาการเรือนจำอำเภอกันทรลักษ์ผู้บัญชาการเรือนจำในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นางนภาภรณ์ หะวานนท์ ผู้จัดการโครงการเรือนจำสุขภาวะ ผศ. ธีรวัลย์ วรรธโนทัย ประธานยุทธศาสตร์นวัตกรรมเรือนจำสุข เข้าร่วม
นางภรณี กล่าวว่า สสส. สนับสนุนให้มีการวิจัยเชิงเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมด้วยการสร้างความรู้และนวัตกรรมเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมนโยบายและการดำเนินงานในการดูแลสุขภาวะของผู้ต้องขังภายใต้หลักการ “สุขภาวะเพื่อคนทั้งมวล” (Health for All) สำหรับเรือนจำอำเภอกันทรลักษ์ เป็นเรือนจำหนึ่งซึ่งได้รับการสนับสนุนให้มีการพัฒนาไปสู่การเป็นเรือนจำสุขภาวะ โดยขยายงานออกไปสู่ผู้ต้องขังชายด้วย และนับเป็นเรือนจำแห่งแรกที่มีการนำแนวคิดเรือนจำสีเขียว (Green Prison) ตามแนวคิดในเรื่องระบบนิเวศ มาเป็นพื้นฐานในการฟื้นฟู และให้ความสำคัญกับการดูแลกายรักษาใจของผู้ต้องขังโดยใช้ธรรมชาติ ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยลดการกระทำผิดซ้ำได้
นางภรณี กล่าวต่อว่า ในการดำเนินการของเรือนจำสุขภาวะ กิจกรรมต่างๆ ที่นำมาใช้เป็นเพียงเครื่องมือหรือวิธีการที่กระตุ้น สนับสนุน ส่งเสริม และสร้างแรงบันดาลใจ ให้สมาชิกของเรือนจำมีเป้าหมายในการทำงานร่วมกัน มีความสุขในการทำงาน พยายามปรับเปลี่ยนหรือแก้ไขสิ่งที่ส่งผลในทางลบต่อสุขภาวะให้ดีขึ้น แม้ว่าโครงการนี้จะมุ่งความสนใจไปที่ผู้ต้องขัง แต่สุขภาวะเป็นเรื่องของสมาชิกทุกคนในเรือนจำ ผู้บริหาร ผู้คุม และเจ้าหน้าที่เรือนจำ ควรได้รับประสบการณ์ในทางบวกจากการปรับเปลี่ยนเรือนจำไปสู่เรือนจำสุขภาวะด้วยเช่นกัน
ด้าน นางนภาภรณ์ กล่าวว่า กิจกรรมที่ช่วยให้ผู้ต้องขังทำงานที่ได้ใช้พลังสร้างสรรค์ของตนเอง เช่น การแกะรองเท้าแตะ การวาดลวดลายและการใช้สี การทำงานสร้างสรรค์ช่วยให้ผู้ต้องขังมีอิสรภาพในการแสดงออกถึงอารมณ์ ความรู้สึก และผ่อนคลาย สามารถนำศิลปะของสีมาใช้เป็นส่วนประกอบของผลงานสร้างสรรค์ได้หลายรูปแบบ ผู้ต้องขังมีแนวโน้มจะมีพฤติกรรมแบบเนือยนิ่ง ซึ่งอาจนำไปสู่การเป็นโรคไม่ติดต่อ (Non- Communicable Diseases-NCD) เช่น เบาหวาน ความดันสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคไต โครงการเรือนจำสุขภาวะได้นำกิจกรรม “โยคะในเรือนจำ” เข้าไปในเรือนจำหลายแห่ง เช่น เรือนจำกลางราชบุรี เรือนจำกลางอุดรธานี เรือนจำกลางอุบลราชธานี ซึ่งได้รับผลดี จึงได้นำกิจกรรมนี้เข้าไปในเรือนจำอำเภอกันทรลักษ์เริ่มจากผู้ต้องขังหญิงก่อน โยคะช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ยืดหยุ่นมากขึ้น นอนหลับสบายขึ้น มีสมาธิ สามารถควบคุมลมหายใจเพื่อผ่อนคลายความเครียด สุขภาพกายและใจดีขึ้น
นางภรณี กล่าวว่า สสส. สนับสนุนให้มีการวิจัยเชิงเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมด้วยการสร้างความรู้และนวัตกรรมเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมนโยบายและการดำเนินงานในการดูแลสุขภาวะของผู้ต้องขังภายใต้หลักการ “สุขภาวะเพื่อคนทั้งมวล” (Health for All) สำหรับเรือนจำอำเภอกันทรลักษ์ เป็นเรือนจำหนึ่งซึ่งได้รับการสนับสนุนให้มีการพัฒนาไปสู่การเป็นเรือนจำสุขภาวะ โดยขยายงานออกไปสู่ผู้ต้องขังชายด้วย และนับเป็นเรือนจำแห่งแรกที่มีการนำแนวคิดเรือนจำสีเขียว (Green Prison) ตามแนวคิดในเรื่องระบบนิเวศ มาเป็นพื้นฐานในการฟื้นฟู และให้ความสำคัญกับการดูแลกายรักษาใจของผู้ต้องขังโดยใช้ธรรมชาติ ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยลดการกระทำผิดซ้ำได้
นางภรณี กล่าวต่อว่า ในการดำเนินการของเรือนจำสุขภาวะ กิจกรรมต่างๆ ที่นำมาใช้เป็นเพียงเครื่องมือหรือวิธีการที่กระตุ้น สนับสนุน ส่งเสริม และสร้างแรงบันดาลใจ ให้สมาชิกของเรือนจำมีเป้าหมายในการทำงานร่วมกัน มีความสุขในการทำงาน พยายามปรับเปลี่ยนหรือแก้ไขสิ่งที่ส่งผลในทางลบต่อสุขภาวะให้ดีขึ้น แม้ว่าโครงการนี้จะมุ่งความสนใจไปที่ผู้ต้องขัง แต่สุขภาวะเป็นเรื่องของสมาชิกทุกคนในเรือนจำ ผู้บริหาร ผู้คุม และเจ้าหน้าที่เรือนจำ ควรได้รับประสบการณ์ในทางบวกจากการปรับเปลี่ยนเรือนจำไปสู่เรือนจำสุขภาวะด้วยเช่นกัน
ด้าน นางนภาภรณ์ กล่าวว่า กิจกรรมที่ช่วยให้ผู้ต้องขังทำงานที่ได้ใช้พลังสร้างสรรค์ของตนเอง เช่น การแกะรองเท้าแตะ การวาดลวดลายและการใช้สี การทำงานสร้างสรรค์ช่วยให้ผู้ต้องขังมีอิสรภาพในการแสดงออกถึงอารมณ์ ความรู้สึก และผ่อนคลาย สามารถนำศิลปะของสีมาใช้เป็นส่วนประกอบของผลงานสร้างสรรค์ได้หลายรูปแบบ ผู้ต้องขังมีแนวโน้มจะมีพฤติกรรมแบบเนือยนิ่ง ซึ่งอาจนำไปสู่การเป็นโรคไม่ติดต่อ (Non- Communicable Diseases-NCD) เช่น เบาหวาน ความดันสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคไต โครงการเรือนจำสุขภาวะได้นำกิจกรรม “โยคะในเรือนจำ” เข้าไปในเรือนจำหลายแห่ง เช่น เรือนจำกลางราชบุรี เรือนจำกลางอุดรธานี เรือนจำกลางอุบลราชธานี ซึ่งได้รับผลดี จึงได้นำกิจกรรมนี้เข้าไปในเรือนจำอำเภอกันทรลักษ์เริ่มจากผู้ต้องขังหญิงก่อน โยคะช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ยืดหยุ่นมากขึ้น นอนหลับสบายขึ้น มีสมาธิ สามารถควบคุมลมหายใจเพื่อผ่อนคลายความเครียด สุขภาพกายและใจดีขึ้น