รู้ทันพฤติกรรม “พระอาทิตย์” ป้องชีวิตนักบินอวกาศ

นาซาใช้เวลารวบรวมข้อมูลพยากรณ์วงรอบเกิดพายุสุริยะ กระทั่งคาดการณ์ได้ว่ารอบต่อไปจะรุนแรงน้อยที่สุดในช่วง 200 ปี เริ่มตั้งแต่ปี 63 กระทั่งถึง 68 ซึ่งสอดคล้องกับการที่เตรียมส่งนักบินอวกาศหญิงคนแรกไปเยือนขั้วใต้ของดวงจันทร์ใน 5 ปีหน้า นอกจากจะช่วยเซฟชีวิตนักบินให้ปลอดภัยยังมีประโยชน์ต่อระบบดาวเทียมบนโลกด้วย สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ Fan Page ได้โพสต์ข้อความระบุ “นักวิจัยศึกษา#พฤติกรรมดวงอาทิตย์ ช่วยวางแผนการสำรวจอวกาศ องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NASA) เตรียมส่งมนุษย์อวกาศหญิงคนแรกไปเยือนขั้วใต้ของดวงจันทร์ในอีก 5 ปีข้างหน้าในโครงการอาร์ทิมิส (Artemis) นักวิจัยจึงรวบรวมข้อมูลที่จะพยากรณ์การเกิดพายุสุริยะ (Solar storm) บนพื้นผิวดวงอาทิตย์ เพื่อป้องกันอันตรายที่จะเกิดกับนักบินอวกาศ วัฏจักรสุริยะ (Solar Cycle) หรือรอบการเปลี่ยนแปลงปริมาณจุดบนดวงอาทิตย์ (Sunspot) จะใช้เวลาประมาณ 11 ปี ช่วงที่จุดบนดวงอาทิตย์มีจำนวนมากที่สุด หรือ “Solar Maximum” จะเป็นช่วงที่มีกิจกรรมบนดวงอาทิตย์เกิดขึ้นบ่อยครั้ง เช่น การลุกจ้า การปะทุ และการปลดปล่อยมวลของโคโรนา จึงมีโอกาสสูงที่จะเกิดพายุสุริยะ อิรินา กิแทชวิลี (Irina Kitiashvili) นักวิจัยของสถาบันวิจัยสิ่งแวดล้อม (BAER Institue) ณ ศูนย์วิจัยนาซาอาเมส (NASA Ames) ในซิลิคอนวัลเลย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย รวบรวมข้อมูลจากดาวเทียมสำรวจสภาพอวกาศ 2 ดวงของนาซา คือ กล้องโทรทรรศน์อวกาศโซโฮ (SOHO) กับกล้องโทรทรรศน์อวกาศโซลาร์ไดนามิกส์ (SDO) ประมวลเข้ากับข้อมูลจากหอสังเกตการณ์ดวงอาทิตย์แห่งชาติ (NSO) ที่รวบรวมไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ.2519 ก่อนหน้านี้ นักวิจัยยังไม่เข้าใจกระบวนการทำงานภายในดวงอาทิตย์มากนัก จึงใช้ปริมาณจุดบนดวงอาทิตย์ศึกษาสนามแม่เหล็กทางอ้อม แต่ อิรินา กิแทชวิลี (Irina Kitiashvili) เลือกที่จะศึกษาสนามแม่เหล็กที่เกิดขึ้นบนดวงอาทิตย์โดยตรงจากข้อมูลของวัฏจักรสุริยะ 4 ครั้งที่ผ่านมา ซึ่งวิธีนี้ถูกทดสอบขณะวัฏจักรสุริยะลดความรุนแรงลงในปี พ.ศ. 2551 ผลคือการคาดการณ์ความรุนแรงและช่วง Solar Maximum จากข้อมูลของสนามแม่เหล็กย้อนหลังนั้นสอดคล้องกับพฤติกรรมของดวงอาทิตย์จริง ปัจจุบัน นักวิจัยค้นพบวิธีคาดการณ์พฤติกรรมของดวงอาทิตย์ โดยคาดว่าวัฏจักรสุริยะในรอบถัดไปจะมีความรุนแรงน้อยที่สุดในรอบ 200 ปี ซึ่งในช่วง Solar Maximum อาจมีความรุนแรงเพียง 30-50% ของครั้งที่ผ่านมา จุดบนดวงอาทิตย์มีสนามแม่เหล็กสูงกว่าโลกหลายพันเท่า การที่ Solar Maximum มีความรุนแรงน้อยกว่าทุกครั้งที่ผ่านมา หมายความว่าการระเบิดและปลดปล่อยพลังจากดวงอาทิตย์จะมีความอันตรายน้อยลง จากการวิจัยพบว่าวัฏจักรสุริยะรอบถัดไปจะเริ่มในปี พ.ศ.2563 และจะถึงระดับสูงสุดในปี พ.ศ.2568 การรวบรวมข้อมูลและพัฒนาความสามารถในการพยากรณ์พฤติกรรมของดวงอาทิตย์ ช่วยให้นักวิจัยสามารถวางแผนการทำภารกิจอวกาศในอนาคตได้เป็นอย่างดี ทั้งยังป้องกันอันตรายให้กับนักบินและเทคโนโลยีอวกาศ รวมไปถึงดาวเทียมที่ใช้สื่อสารและโทรคมนาคมที่ใช้บนโลกด้วย เรียบเรียง : กฤษดา รุจิรานุกูล - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร. อ้างอิง : https://phys.org/…/2019-06-solar-decade-favorable-explorati…"