โดย นพ.ไพศิษฐ์ ตระกูลก้องสมุท
รังนก (Edible bird’s nests) ถือว่าเป็นอาหารที่มีคุณค่าเป็นที่นิยมของคนจีนมาเป็นเวลานานนับพันปี ได้รับการขนานนามว่า “คาเวียร์แห่งตะวันออก (Caviar of the East)” รังนกเป็นผลผลิตที่ได้จากน้ำลายของนกนางแอ่น (Swiftlet หรือ Collocalia) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Aerodramus fuciphagus ซึ่งรังนกแท้ที่คุณภาพดีที่สุดคือ รังนกแท้ สีเหลืองทองจากถ้ำธรรมชาติที่เก็บครั้งแรกของปี เพราะรังนกจะมีขนาดใหญ่ เนื้อหนา มีสิ่งเจือปนน้อย อุดมไปด้วยสารอาหารต่างๆ รังนกประกอบด้วย ไกลโคโปรตีน (คาร์โบไฮเดรตเชื่อมต่อกับโปรตีน) โปรตีน คาร์โบไฮเดรต กรดอะมิโนจำเป็นหลายชนิด เช่น ทรีโอนีน ทริปโตแฟน ซีสตีน และไทโรซีน มีแร่ธาตุหลากหลายได้แก่ แคลเซียม แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส โซเดียม โพแทสเซียม
งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่ารังนกมีประโยชน์ต่อร่างกายหลายด้าน ได้แก่
1. รังนกดีต่อผิวพรรณ
รังนกมีโปรตีนแบบพิเศษที่มีโครงสร้างเหมือนกับอีพิเดอร์มอล โกรท แฟคเตอร์ (Epidermal Growth Factor หรือ EGF) ซึ่งตามธรรมชาติแล้ว EGF ช่วยสร้างเซลล์ผิวใหม่ทดแทนเซลล์เก่าที่เสื่อมสลาย ช่วยซ่อมแซมเซลล์ผิวที่ถูกทำลาย ช่วยให้ผิวพรรณสดใส ดูอ่อนกว่าวัย นอกจากนั้นยังพบว่ารังนกมีไกลโคโปรตีนที่ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวที่มีคาร์บอนจำนวน 9 อะตอมที่ชื่อว่า “เอ็น-อะซิทิลนิวรามินิค แอซิด (N-acetylneuraminicacid หรือ NANA)” เป็นส่วนประกอบ จากการศึกษาในห้องแล็บพบว่า NANA (นานา) หรือ “กรดไซอะลิค (sialic acid)” ช่วยยับยั้งกระบวนการสร้างเม็ดสีเมลานินของเซลล์ผิวหนังโดยช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase) ซึ่งเอนไซม์ไทโรซิเนสเป็นสาเหตุของการเกิดเม็ดสีเมลานิน และความหมองคล้ำของผิว
2. รังนกดีต่อระบบภูมิคุ้มกัน
รังนกมีฤทธิ์ยับยั้งการติดเชื้อไวรัสโดยสารออกฤทธิ์ที่ชื่อว่า “NANA (นานา) หรือ กรดไซอะลิค (sialic acid)” สารนี้จะจับเชื้อไวรัสและยับยั้งการเกิดฮีแมกกลูติเนชัน (เป็นการจับกันระหว่างฮีแมกกลูตินินของไวรัสกับตัวรับที่ผิวเซลล์ทำให้ไวรัสเข้าสู่เซลล์) จึงช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสต่างๆ เช่น ไวรัสไข้หวัดใหญ่ไกลโคโปรตีนในรังนกยังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย โดยช่วยกระตุ้นการแบ่งเซลล์ของเม็ดเลือดขาวลิมโฟไซต์และกระตุ้นการหลั่งสารภูมิต้านทานต่างๆ ได้แก่ อิมมูโนโกลบูลินเอ (IgA) ซึ่งเป็นแอนติบอดีหลักบริเวณเยื่อบุทางเดินอาหารและทางเดินหายใจ, อิมมูโนโกลบูลินเอ็ม (IgM) และอิมมูโนโกลบูลินจี(IgG) ซึ่งเป็นแอนติบอดีในเลือดรังนกจึงช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยป้องกันการติดเชื้อ ดีต่อระบบทางเดินหายใจ บรรเทาอาการหวัดและภูมิแพ้
3. รังนกดีต่อระบบประสาท
การศึกษาในระดับโมเลกุลและในสัตว์ทดลองพบว่า กรดไซอะลิค (sialic acid) เป็นส่วนประกอบหลักของสารในกลุ่มไกลโคไลปิดที่เป็นองค์ประกอบของแกงกลิโอไซด์ (gaglioside) ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของสมอง ช่วยเพิ่มความจำมีคุณสมบัติช่วยลดการอักเสบของระบบประสาท (anti-neuroinflammatory effect)
เมื่อความนิยมรังนกในตลาดมีเพิ่มมากขึ้น ทำให้มีผู้ผลิตรังนกปลอม (ผลิตจากยางไม้คารายาที่มาจากต้นสุพรรณิการ์) เลียนแบบรังนกแท้ออกมาในท้องตลาด เนื่องจากรังนกแท้และรังนกปลอมมีลักษณะภายนอกที่คล้ายคลึงกันมาก จนไม่สามารถแยกความแตกต่างได้จ ากการสังเกตสามารถแยกได้จากการตรวจสอบในห้องปฏิบัติการด้วยวิธีทางเคมีและเทคนิคอินฟราเรดสเปกตรัม เพราะฉะนั้นการจะเลือกรังนกแท้สำหรับบริโภคควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่น่าเชื่อถือ เพื่อให้ได้ประโยชน์อย่างแท้จริง
ล่าสุด สก๊อต รังนกแท้ ได้เปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ “สก๊อต รังนกแท้ รอเยล โกลด์” ที่ผลิตจากรังนกแท้ สีเหลืองทอง จากถ้ำธรรมชาติทางภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งได้รับการยอมรับว่ามีคุณภาพดีที่สุด เนื้อรังนกสะอาด หนา อุดมไปด้วยสารอาหารมากกว่ารังนกชนิดอื่นๆ ควบคู่กับรสชาติ หอม อร่อย กลมกล่อม สามารถสัมผัสรสชาติรังนกแท้ สีเหลืองทองได้แล้ว โดยมีจำหน่ายแล้วตามห้างสรรพสินค้าชั้นนำทั่วประเทศ
งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่ารังนกมีประโยชน์ต่อร่างกายหลายด้าน ได้แก่
1. รังนกดีต่อผิวพรรณ
รังนกมีโปรตีนแบบพิเศษที่มีโครงสร้างเหมือนกับอีพิเดอร์มอล โกรท แฟคเตอร์ (Epidermal Growth Factor หรือ EGF) ซึ่งตามธรรมชาติแล้ว EGF ช่วยสร้างเซลล์ผิวใหม่ทดแทนเซลล์เก่าที่เสื่อมสลาย ช่วยซ่อมแซมเซลล์ผิวที่ถูกทำลาย ช่วยให้ผิวพรรณสดใส ดูอ่อนกว่าวัย นอกจากนั้นยังพบว่ารังนกมีไกลโคโปรตีนที่ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวที่มีคาร์บอนจำนวน 9 อะตอมที่ชื่อว่า “เอ็น-อะซิทิลนิวรามินิค แอซิด (N-acetylneuraminicacid หรือ NANA)” เป็นส่วนประกอบ จากการศึกษาในห้องแล็บพบว่า NANA (นานา) หรือ “กรดไซอะลิค (sialic acid)” ช่วยยับยั้งกระบวนการสร้างเม็ดสีเมลานินของเซลล์ผิวหนังโดยช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase) ซึ่งเอนไซม์ไทโรซิเนสเป็นสาเหตุของการเกิดเม็ดสีเมลานิน และความหมองคล้ำของผิว
2. รังนกดีต่อระบบภูมิคุ้มกัน
รังนกมีฤทธิ์ยับยั้งการติดเชื้อไวรัสโดยสารออกฤทธิ์ที่ชื่อว่า “NANA (นานา) หรือ กรดไซอะลิค (sialic acid)” สารนี้จะจับเชื้อไวรัสและยับยั้งการเกิดฮีแมกกลูติเนชัน (เป็นการจับกันระหว่างฮีแมกกลูตินินของไวรัสกับตัวรับที่ผิวเซลล์ทำให้ไวรัสเข้าสู่เซลล์) จึงช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสต่างๆ เช่น ไวรัสไข้หวัดใหญ่ไกลโคโปรตีนในรังนกยังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย โดยช่วยกระตุ้นการแบ่งเซลล์ของเม็ดเลือดขาวลิมโฟไซต์และกระตุ้นการหลั่งสารภูมิต้านทานต่างๆ ได้แก่ อิมมูโนโกลบูลินเอ (IgA) ซึ่งเป็นแอนติบอดีหลักบริเวณเยื่อบุทางเดินอาหารและทางเดินหายใจ, อิมมูโนโกลบูลินเอ็ม (IgM) และอิมมูโนโกลบูลินจี(IgG) ซึ่งเป็นแอนติบอดีในเลือดรังนกจึงช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยป้องกันการติดเชื้อ ดีต่อระบบทางเดินหายใจ บรรเทาอาการหวัดและภูมิแพ้
3. รังนกดีต่อระบบประสาท
การศึกษาในระดับโมเลกุลและในสัตว์ทดลองพบว่า กรดไซอะลิค (sialic acid) เป็นส่วนประกอบหลักของสารในกลุ่มไกลโคไลปิดที่เป็นองค์ประกอบของแกงกลิโอไซด์ (gaglioside) ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของสมอง ช่วยเพิ่มความจำมีคุณสมบัติช่วยลดการอักเสบของระบบประสาท (anti-neuroinflammatory effect)
เมื่อความนิยมรังนกในตลาดมีเพิ่มมากขึ้น ทำให้มีผู้ผลิตรังนกปลอม (ผลิตจากยางไม้คารายาที่มาจากต้นสุพรรณิการ์) เลียนแบบรังนกแท้ออกมาในท้องตลาด เนื่องจากรังนกแท้และรังนกปลอมมีลักษณะภายนอกที่คล้ายคลึงกันมาก จนไม่สามารถแยกความแตกต่างได้จ ากการสังเกตสามารถแยกได้จากการตรวจสอบในห้องปฏิบัติการด้วยวิธีทางเคมีและเทคนิคอินฟราเรดสเปกตรัม เพราะฉะนั้นการจะเลือกรังนกแท้สำหรับบริโภคควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่น่าเชื่อถือ เพื่อให้ได้ประโยชน์อย่างแท้จริง
ล่าสุด สก๊อต รังนกแท้ ได้เปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ “สก๊อต รังนกแท้ รอเยล โกลด์” ที่ผลิตจากรังนกแท้ สีเหลืองทอง จากถ้ำธรรมชาติทางภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งได้รับการยอมรับว่ามีคุณภาพดีที่สุด เนื้อรังนกสะอาด หนา อุดมไปด้วยสารอาหารมากกว่ารังนกชนิดอื่นๆ ควบคู่กับรสชาติ หอม อร่อย กลมกล่อม สามารถสัมผัสรสชาติรังนกแท้ สีเหลืองทองได้แล้ว โดยมีจำหน่ายแล้วตามห้างสรรพสินค้าชั้นนำทั่วประเทศ