จากกรณีที่มีความฮือฮา กับการที่ลุงชื่น ที่อ้างว่าสามารถผลิตเครื่องปั่นไฟแบบมือได้ ปั่นเบา ๆ เพียง 15 นาที ก็ใช้งานไฟฟ้าได้นานถึง 8 ชั่วโมง ล่าสุดนายภัทร เหมสุข นักวิชาการอิสระ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กระบุข้อความในประเด็นดังกล่าวว่า...ผมพูดอยู่เสมอว่าบางครั้งการที่เอาคนมานั่งเป็นหัวหน่วยงานอะไรสักที่หนึ่งควรเอาคนที่ความรู้รอบด้านสักนิดก็จะดีต่อหน่วยงาน ที่สำคัญคือทำประโยชน์ด้านการพิจารณาสิ่งที่เข้ามาแล้วออกข่าวไปยังประชาชนแบบถูกต้อง ข่าวจากประชาติเมื่อวานนี้พาดหัวว่า "กรมทรัพย์สินฯ ชื่นชม “เครื่องปั่นไฟลุงชื่น” ยื่นขอจดสิทธิบัตรการประดิษฐ์แล้ว อยู่ในขั้นตอนตรวจสอบ" ส่วนที่ท่านอธิบดีท่านชื่นชมเครื่องปั่นไฟของลุงชื่นนั้นอ่านข่าวได้เนื้อข่าวครับ https://www.prachachat.net/economy/news-346286 ส่วนข่าวของอมริทร์นั้นลงรายละเอียดว่า นายชื่น ฝันเมฆ อายุ 75 ปี ชาว จ.เชียงใหม่ อดีตพนักงานจ้างชั่วคราว การไฟฟ้าแห่งประเทศไทย คิดค้นเครื่องปั่นไฟฟ้าด้วยมือ แต่สามารถใช้ไฟฟ้าได้นานถึง 6-8 ชั่วโมง เพียงใช้ระบบเฟืองเข้ามาช่วยขับเคลื่อน ผลิตกระแสไฟฟ้า 220 โวลต์ 500 วัตต์ ได้เหมือนกระแสไฟฟ้าใช้งานทั่วไป ทั้งไฟแสงสว่าง เครื่องซักผ้า แอร์ พัดลม เครื่องตัดเหล็ก และได้จดสิทธิบัตรเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ภูมิปัญญาคนไทยเรียบร้อยแล้ว ซึ่งมีบริษัทต่างชาติสั่งจองนับล้านเครื่อง ราคาต้นทุนการผลิตเพียง 16,000 บาท https://www.amarintv.com/news-update/news-21134/402231/ ************************************************* เรื่องนี้ถ้าพิจารณาแล้วความรู้เพียงมัธยมปลายสายวิทย์ก็ต้องเรียนเรื่องกฎทรงพลังงาน (Conservation of energy) ที่เป็นพื้นฐานว่าพลังงานนั้นไม่ได้เกิดขึ้นเองและ พลังงานโดยรวมในระบบแยกส่วน จะมีค่าเท่าเดิม พลังงานจะถูกอนุรักษ์ตลอดช่วงเวลา พลังงานที่ป้อนเข้าไปในระบบใดระบบหนึ่ง จะเท่ากับพลังงานที่ส่งออกมา พลังงานไม่สามารถถูกสร้างขึ้นใหม่หรือถูกทำลาย มันทำได้แต่เพียงเปลี่ยนรูปไปเป็นพลังงานรูปแบบอื่นเท่านั้น เรามาลองดูตามรายละเอียดของระบบตามข่าวกันครับ เรื่องปั่นไฟด้วยมือ 220 V 500 W ใช้งานได้ 6-8 ชั่วโมง ใช้งานได้เหมือนกระแสไฟฟ้าใช้งานทั่วไป ทั้งไฟแสงสว่าง เครื่องซักผ้า แอร์ พัดลม เครื่องตัดเหล็ก โดยปั่นไฟด้วยมือ 15 นาที มีบริษัทต่างชาติสั่งจองนับล้านเครื่อง ฯลฯ บลา บลา บลา ตามข่าว *************************************************** มาถึงภาคคำนวนกันครับ 500 W ใช้ได้ 8 ชั่วโมงคือ 4.0 kWh เรามาดูกันมาถ้าใช้มือปั่นใน 15 นาที นั่นคือกำลังแขนของลุงต้องมี 16kW หรือ 21.5 แรงม้าที่ต้องใส่เข้าไป 15 นาทีเลยนะครับ จะเทียบให้ดูง่ายๆ คือกำลังแขนของลุงแกมีกำลังเทียบเท่ามากกว่าเครื่องคูโต้าของรถอีแต๋นรุ่น RT100 DI Plus ถึงสองเครื่องอยู่หน่อยๆ คิดเท่านี้ก็ไม่เป็นจริงแล้วใช่ไหมครับ เรามาลองดูตัวเลขอีกตัว สมมุติว่าแบตเตอรี่เก็บพลังงานและจ่ายพลังงานออกมาที่ลุงแกใช้เป็นแบบตะกั่วกรดที่ใช้กันในรถทั่วไปมีประสิทธิภาพ Charge/discharge ผมให้แบบเอาไปเต็มๆ เลย 80% ถือว่าผมใจกว้างมากแล้วที่ให้ตัวเลขสูงขนาดนี้ นั่นคือต้องใส่พลังงานเข้าแบตเตอรี่เกือบ 27 แรงม้าตลอดเวลา 15 นาทีเลยนะครับ เรามาดูตัวเลขตัวสุดท้าย อินเวอร์เตอร์ ไซน์เวฟ ขนาดที่ใช้กับ เครื่องซักผ้า แอร์ พัดลม เครื่องตัดเหล็ก ได้ขนาดต้องไม่ต่ำกว่า 2.5 kW Prime rate เพราะเครื่องซักผ้ากินไฟประมาณ 650-2,500 วัตต์ ผมให้ประสิทธิภาพการแปลงพลังงานแบบใจดีอีกเช่นกันที่ 80% ทั้งที่มันไม่ใช่เชิงเส้น ยิ่งใช้พลังงานขาออกน้อยยิ่งมีประสิทธิภาพต่ำ ถ้าคิดย้อนกลับจากเครื่องอินเวอร์เตอร์ แบตเตอรี่ มาถึงเครื่องปั่นไฟชาร์ตแบตเตอรี่มันคือ 33.7 แรงม้าที่เดินเคื่อง 15 นาที ในข่าวที่บอกว่า 500 W 8 ชั่วโมงนั้นประสิทธิภาพจะต่ำกว่าตัวเลขที่ผมให้ไปอีกไม่น้อยเลยทีเดียวเพราะมันไม่ใช่เชิงเส้นหรือลิเนียร์ เรามาดูตัวเลขอีกตัวคือประสิทธิภาพของเครื่องปั่นไฟแบบมือปั่นที่ในรูปนั้น ผมเห็นเครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่ใช้รถยนต์ธรรมดา หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่าไดชาร์ท ผมให้ประสิทธิภาพการเปลี่ยนพลังงานรวมชุดเกียร์ทดที่กินพลังงานเกิดความสูญเสียไปอีกไม่น้อย และตัวนี้แหละที่สำคัญ เพราะถ้าทดเกียร์ให้มันหมุนที่ความเร็วต่ำกว่า 3000 รอบต่อนาทีประสิทธิภาพของมันต่ำกว่า 0.5 เสียอีก (ผมมีภาพกราฟประสิทธิภาพประกอบ) ส่วนเครื่องของลุงแกนั้นมีเฟืองทดใหญ่เล็ก 3 ชุดและจบด้วยสายพานทดใหญ่เล็ก ผมให้นักกล้ามมาหมุนก็คงไม่มีทางปั่นได้เกิน 1500 รอบต่อนาทีที่จุดทดสุดท้ายที่เพลาของไดชาร์ท เพราะต้องใช้ แรงบิด (Torque) มหาศาลเกินกำลังมนุษย์จะทำได้ ไม่ต้องปั่นถึง 15 นาทีตามข่าวหรอก ผมให้แบบใจดีที่สุดแล้ว Mechanical losses + Copper losses + Magnetic losses ที่ความเร็วต่ำ 1500 รอบต่อนาที เท่ากับ 0.3 เท่านั้น ดังนั้นที่จุดนี้ต้องมีพลังงานมาปั่นที่มือหมุนเท่ากับ 112 แรงม้านาน 15 นาที นั่นคือเครื่องยนต์ของรถซิตี้คาร์เครื่องยต์ 1500 CC หนึ่งคันมาติดเครื่องปั่น 15 นาที เพื่อให้ระบบทำงานได้พลังงานเอาไปใช้ตามที่ข่าวให้ตัวเลขมานะครับ จะเห็นว่ามันเป็นไปไม่ได้ที่จะเอามือหมุน 15 นาทีแล้วได้พลังงานไปใช้ตามนั้น