ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรจัดทีมพิสูจน์สัญชาติช่วยชาวมอแกนไร้รัฐ นายพีรพน พิสณุพงศ์ ผอ.ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) (ศมส.) กล่าวว่า ศมส.ได้ดำเนินโครงการสนับสนุนกระบวนการฟื้นฟูวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ ประจำปี 2562 โดยจัดส่งนักวิจัย เจ้าหน้าที่ศมส. ลงพื้นที่ชุมชนชาวมอแกน หมู่เกาะสุรินทร์ จ.พังงา ศึกษาและติดตามการดำเนินการแก้ไข ปัญหา สถานะบุคคล ปัญหาการไร้รัฐ ไร้สัญชาติ ซึ่งบูรณาการแก้ไขปัญหาร่วมกันกับอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์ สำนักคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายอำเภอ และคณะทางานอำเภอคุระบุรี จ.พังงา และสถาบันวิจัยสังคมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยพบว่ามีชาวมอแกน หมู่เกาะสุรินทร์ที่ได้สัญชาติไทยแล้วจำนวน 133 คน แต่ยังไม่สามารถเข้าถึงสวัสดิการของรัฐได้ และมีชาวมอแกนอีกจำนวนหนึ่งที่ยังไม่มีสัญชาติไทย เนื่องด้วยการตั้งถิ่นที่อยู่ของชาวมอแกนตั้งอยู่ทั้งในแนวเขตของประเทศไทย และประเทศพม่า ซึ่งชาวมอแกนมีความสัมพันธ์เป็นเครือญาติกันและมีการเคลื่อนย้ายไปมาหาสู่กันโดยตลอด จึงส่งผลให้ต้องมีการพิสูจน์หาพยานหลักฐานในการยืนยันตัวตน นายพีรพน กล่าวอีกว่า เบื้องต้นได้มีการดำเนินงานเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหา โดยการสำรวจพยานบุคคลที่เป็นหมอตำแยในชุมชน พบ 5 คน ซึ่งเป็นผู้ยืนยันการเกิดของชาวมอแกนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยตั้งแต่กำเนิด ซึ่งศมส.ได้ช่วยวางแนวทางการจัดทำผังเครือญาติ แผนที่เดินดิน และประวัติศาสตร์ชุมชน เพื่อจัดทำข้อมูลให้เป็นระบบรองรับการแก้ไขปัญหา เพื่อเสนอไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงมหาดไทย ให้เข้ามาช่วยเหลือได้อย่างตรงจุด “ขณะที่ปัญหากลุ่มชาวมอแกนไร้รัฐ ไร้สัญชาติ พบว่าเป็นกลุ่มที่ไม่มีการสำรวจหรือตกสำรวจ มีจำนวน 97 คน โดยทุกคนเกิดในประเทศพม่า มีทั้งกรณีที่พึ่งย้ายถิ่นเข้ามา หรือเดินทางไปมาระหว่างไทยและพม่า จึงทำให้ตกสำรวจ รวมทั้งมีกรณีที่ตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่ในประเทศไทยนานแล้วแต่ไม่ได้รับการสำรวจ” ผอ.ศมส. กล่าวด้วยว่า ทั้งนี้ยังพบว่าการดำเนินการแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ มีข้อจำกัดเรื่องบุคลากรการทำงานในระดับพื้นที่ และงบประมาณในการดำเนินงาน จึงมีการหารือวางแนวทางการทำงาน พร้อมทั้งวางแผนค่าใช้จ่ายให้ครอบคลุม เพื่อที่จะสำรวจให้ครบบถ้วน และให้รายงานผลภายในเดือนมิ.ย. นี้ นอกจากนี้ได้มอบหมายให้มีการสำรวจบริบทด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวมอแกน และจะมีการจัดทำโมเดลต้นแบบของการสำรวจกลุ่มชาติพันธุ์ทั่วประเทศต่อไป ภาพประกอบ