คอลัมน์ “ด้วยสมองและสองมือ” มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) นำทรัพย์สินทางปัญญาจากผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต่อยอดกรรมวิธีการผลิตน้ำส้มและน้ำมะนาวผงด้วยวิธีการพ่นฝอยแบบแช่เยือกแข็ง ผลงานวิจัยของ รศ. ดร.มาโนชญ์ สุธีรวัฒนานนท์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาเทคโนโลยีอาหาร สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตร ซึ่งมีจุดเด่นด้านรักษาคุณค่าโภชนาการ รวมถึงประสาทสัมผัสด้านสี กลิ่น และรสชาติ ใกล้เคียงกับน้ำส้มและน้ำมะนาวคั้นสด ในการนี้ มทส.ได้ร่วมลงนามสัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิในเทคโนโลยีดังกล่าวกับ บริษัท เทสเต็ด เบ็ตเตอร์ (ไทยแลนด์) จำกัด เพื่อนำไปสู่การผลิตและจำหน่ายในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม เมื่อเร็วๆ นี้ รศ.ดร.บุญชัย วิจิตรเสถียร รองอธิการบดีฝ่ายยุทธศาสตร์ แผน และงบประมาณ มทส.กล่าวว่า มทส.ได้กำหนดยุทธศาสตร์ด้านทรัพย์สินทางปัญญาที่เกิดจากการวิจัยและพัฒนาของมหาวิทยาลัย ให้สามารถขยายผลไปสู่การบริการทางวิชาการ ให้คำแนะนำปรึกษาบุคคลภายนอก โดยปรับแปลงถ่ายทอดเทคโนโลยี รวมถึงนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ เพื่อให้ประเทศไทยก้าวหน้าได้ด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จากความมุ่งมั่นสนับสนุนการวิจัยและพัฒนา ส่งเสริมสร้างสรรค์นวัตกรรม ส่งผลให้มหาวิทยาลัยมีทรัพย์สินทางปัญญาจากผลงานวิจัยที่มีศักยภาพสูง สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในหลาย ๆ ด้าน รวมถึงทรัพย์สินทางปัญญา “กรรมวิธีการผลิตน้ำส้มและน้ำมะนาวผงด้วยวิธีการพ่นฝอยแบบเยือกแข็ง” ซึ่งได้ยื่นคำขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์ไว้กับกรมทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว การอนุญาตให้ใช้สิทธิในเทคโนโลยีนี้ ถือเป็นการสนับสนุนให้เกิดการนำผลงานวิจัยของมหาวิทยาลัยไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์อย่างแท้จริง อีกทั้งก่อให้เกิดความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยกับภาคเอกชนอย่างเป็นรูปธรรม ที่จะนำไปสู่การผลิตและจำหน่ายในภาคการตลาดและอุตสาหกรรมต่อไป น.ส.พีรดา ศุภรพันธ์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท เทสเต็ด เบ็ตเตอร์ (ไทยแลนด์) กล่าวว่า เทคโนโลยีดังกล่าวที่นำข้อดีของการฟรีซดราย หรือ การทำแห้งแบบแช่เยือกแข็ง กับ สเปรย์ดราย หรือ การทำแห้งแบบพ่นฝอย เข้าไว้ด้วยกัน ทำให้คงคุณภาพ คงสารอาหาร สี กลิ่น รสชาติ อยู่ได้มากที่สุด เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่ทำได้เร็วกว่าเทคโนโลยีเดิม สามารถประยุกต์ใช้ให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคและแนวโน้มการตลาดได้อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งบริษัทมีแผนที่จะพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องร่วมกับมทส.ในโอกาสต่อไปด้วย รศ.ดร.มาโนชญ์ สุธีรวัฒนานนท์ เจ้าของงานวิจัยเผยว่า กรรมวิธีผลิตน้ำส้มและน้ำมะนาวผงด้วยวิธีพ่นฝอยแบบแช่เยือกแข็ง ได้ศึกษาเพื่อหาสภาวะและวิธีการแปรรูปผลไม้เพื่อเพิ่มมูลค่า โดยนำ 2 วิธีมารวมกัน คือ Spray drying และ Freeze drying เป็น Spray Freeze drying Technology เพื่อแก้ปัญหาผลิตภัณฑ์หรือวัตถุดิบที่ไวต่อความร้อน และต้องการรักษาคุณค่าทางอาหาร รสชาติ กลิ่น สี ให้ใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุด รวมถึงทำให้อาหารนั้นปลอดภัย เก็บได้นาน และนำไปใช้ได้สะดวก กรรมวิธีดังกล่าวเป็นวิธีการแปรรูปที่ทดแทนการใช้ผลไม้สดได้อย่างสมบูรณ์กว่าการแปรรูปแบบอื่นๆ โดย ทําให้น้ำส้มและน้ำมะนาวอยู่ในรูปผง เมื่อต้องการใช้ก็เพียงนํามาละลายน้ำให้คืนรูป ซึ่งยังคงคุณภาพของอาหาร เช่น สี กลิ่น รสชาติ ได้ดีใกล้เคียงกับผลไม้สด ต่างจากการแปรรูปที่ใช้ความร้อนที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อคุณภาพอาหาร ทั้งคุณค่าโภชนาการ กลิ่น สี และรสชาติที่สูญเสียไป นอกจากนี้ เทคนิคการพ่นฝอยแบบแช่เยือกแข็งยังสามารถนำไปใช้ในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มได้หลากหลายอีกด้วย เช่น น้ำสับปะรดผง สามารถนำไปผสมเครื่องดื่มอื่นๆ เช่น นมสด ชา กาแฟ น้ำเสาวรส โดยไม่ไปเพิ่มปริมาณน้ำหรือทำให้รสชาติของเครื่องดื่มดั้งเดิมเสียรสไป