วันที่ 16 ก.ย.2568 ประมงจังหวัดราชบุรีพาไปดูการเลี้ยงปลากระเบน ซึ่งถือเป็นสัตว์น้ำประเภทสวยงามอีกชนิดหนึ่ง อยู่ที่ศูนย์เรียนรู้สัตว์น้ำสวยงามต้นแบบ “ สามารถฟาร์ม ” ตั้งอยู่เลขที่ 108 หมู่ 4 ต.อ่างหิน อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี ของนายสามารถ หอมวัฒนวงศ์ มีแนวคิดเพาะเลี้ยงปลากระเบนมานานเกือบ 10 ปีแล้ว หลังจากที่ได้ไปศึกษาอยู่ต่างประเทศ และกลับมาทดลองเลี้ยงปลากระเบนด้วยความชอบ ใช้พื้นที่รอบบ้าน สร้างเป็นบ่อซีเมนต์ยกสูง ด้านในปูด้วยกระเบื้องแบ่งเป็นล็อก ๆ ให้ออกซิเจนตลอดเวลา มีปลากระเบนสายพันธุ์ต่าง ๆ ที่มีลวดลายสวยงามแปลกตา มีตั้งแต่ พ่อ แม่พันธุ์ และลูกปลากระเบนหลายขนาด เลี้ยงแยกไว้ตามตู้กระจก ได้แก่ พันธุ์โมโตโร่ ลักษณะลำตัว กลม คล้ายจาน มีจุดวงกลมสีส้มอมเหลืองบนพื้นน้ำตาล ปลาจะมีเงี่ยงพิษ 2 ชิ้น ที่โคนหาง พันธุ์แบล็คไดมอนด์ ลักษณะลำตัวสีดำเงา มีจุดสีขาวสว่างกระจายอยู่ทั่วตัว เป็นสายพันธุ์ที่มีราคาแพง เนื่องจากความสวยงามและความหายากในตลาดปลาสวยงาม ลูกคลอดออกมามีราคาตัวละถึงหลักหมื่นบาท การออกลูกแม่พันธุ์จะตั้งท้องประมาณ 100 - 120 วัน ส่วนราคาขึ้นอยู่กับความสวยงามของลวดลาย โดยจุดยิ่งใหญ่ สีขาวชัดเจน และมีจำนวนจุดมาก ก็จะยิ่งมีราคาสูง
นายสามารถ หอมวัฒนวงศ์ เจ้าของฟาร์มปลากระเบน กล่าวว่า เริ่มต้นจากการเลี้ยงกุ้งก้ามแดงก่อน ต่อมาได้ตัดสินใจลองเลี้ยงปลากระเบนควบคู่ไปกับกุ้ง กระทั่งเลิกเลี้ยงกุ้งแล้วหันมาเลี้ยงปลากระเบนอย่างเดียว ช่วงแรกขายปลายังไม่ได้ จึงไปปรึกษาเจ้าหน้าที่ประมงราชบุรีช่วยให้คำแนะนำ เรื่องเอกสารต่างๆ โดยปลากระเบนพันธุ์โมโตโร่ช่วงแรกขายได้ตัวละ 200 บาทต่อมาได้ทำเรื่องเอกสารเรื่องการเพาะพันธุ์ปลากระเบนได้ โดยทางไซเตสจะมีคนที่ทำเรื่องการเพาะพันธุ์ได้มีแค่ 2 คน มีลูกค้าจากอเมริกามาซื้อปลาไปแล้วส่งออกไปไม่ได้ เพราะจะต้องใช้ใบอนุญาตจากไซเตส หรือ อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ ช่วงนั้นมีเจ้าหน้าที่ติดต่อกลับมา และได้มีโอกาสพูดคุยภาษาอังกฤษกับลูกค้ารายนั้นไป คราวนั้นจากที่เคยขายปลาโมโตโร่จากราคาตัวละ 200 บาท แต่กลับขายได้ตัวละ 1,000 บาท ส่วนการเพาะพันธุ์ตอนนี้ที่เด่นมีพันธุ์แบล็คไดมอนด์ ไฮบริด แบล็คไฮบริด โมโตโร่ สไปเดอร์ไฮบริด เลี้ยงง่ายขอให้ดูแลเรื่องน้ำอย่างเดียว ส่วนอาหารจะมีปลาหลังเขียวและกุ้งฝอย กุ้งขาว ค่าอาหารประมาณ 8,000 บาท ต่อเดือน
สำหรับมือใหม่ที่อยากเลี้ยง จะมีการลงทุนค่าบ่อเลี้ยงใช้การสร้างบ่อประมาณ 2 คูณ 3 เมตร สามารถใช้พื้นที่บริเวณบ้านได้ ส่วนราคาปลากระเบนสีน้ำตาลเริ่มต้นขายราคาหลัก 1,000 – หลักแสนบาทต่อตัว ส่วนตลาดใหญ่ที่ส่งออกอยู่แถวยุโรป อเมริกา แม็กซิโก ยูเครน โดยพันธุ์ที่มีราคาแพงที่สุดเป็นสายพันธุ์แบล็คไดมอนด์ เป็นปลาสีดำมีลาดจุดสีขาว
นายอำนาจ จีนขาวขำ ประมงจังหวัดราชบุรี กล่าวว่า ตอนนี้มีเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนฟาร์มประมง จำนวน 11 ฟาร์ม ส่วนใหญ่เป็นพันธุ์โมโตโร่ เป็นสายพันธุ์หลัก เกษตรกรคนใดสนใจที่จะทำรับรองมาตรฐานฟาร์มสัตว์น้ำสวยงาม หรือ GAP จะดำเนินการให้ โดยประมงจะส่งเสริมทุกอาชีพของเกษตรกรในเรื่องสัตว์น้ำ โดยเฉพาะสัตว์น้ำของราชบุรีถือว่าเป็นเมืองหลวงของปลาสวยงาม ส่วนหนึ่งในชนิดสัตว์น้ำ ก็คือปลากระเบนถือเป็นเป้าหมายหนึ่งที่สำนักงานประมงให้ความสำคัญ ซึ่งนายสามารถ หอมวัฒนวงศ์ เป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ เป็นสมาร์ทฟาร์มเมอร์ เรียนจบจากต่างประเทศ มีความรู้และยังพัฒนาฟาร์มตั้งแต่เริ่มต้นจนมาเป็นฟาร์มต้นแบบ กลายเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านประมงของราชบุรี เป็นผู้นำการเลี้ยงปลากระเบนที่มีการพัฒนาความรู้ด้านต่างๆที่ถูกต้องในเรื่องของไซเตส การขึ้นทะเบียนฟาร์ม มาตรฐานฟาร์ม การส่งออกถูกต้องตามระบบของราชการ
นายจิระพงศ์ ศิริวัฒน์ หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ กล่าวว่า ปลาสวยงามเป็นอีกชนิดที่ต้องส่งเสริมอย่างต่อเนื่อง มี 3 แนวทางที่เน้นด้านการผลิตให้ได้คุณภาพ ได้ปริมาณ และเรื่องตลาดที่เชื่อมโยงตลาดกับเครือข่าย สร้างการรับรู้ต่างๆให้สามารถมีพันธสัญญาต่างๆมีการ ตกลงทางการค้า และมีเรื่องการบริหารจัดการ หลังผลิตได้ มีตลาด ต้องมีการบริหารจัดการ เพื่อลดความเสี่ยง มีช่องทางการตลาดที่สูงขึ้น จะมียุทธศาสตร์หลักอยู่ 3 ประเด็น การผลิตจะเน้นปริมาณ ประสิทธิภาพ เน้นผลผลิต และส่งเสริมมีรายได้ให้สูงขึ้น
สำหรับการเลี้ยงปลากระเบนจะชอบอากาศที่ค่อนข้างร้อน ไม่ชอบอากาศหนาว หากพบว่ามีปลากระเบนป่วยให้สังเกตจะมีลักษณะเปื่อยตามขอบตัว เนื่องจากร่างกายเริ่มอ่อนแอ สาเหตุอาจจะมาจากการโดนกัด จะหนีไปแอบตามมุมบ่อ ถ้าเป็นปลาดำจะมีสีซีดกว่าปกติ การรักษาให้จับแยกออกมาเหลือตัวเดียวไม่มีใครรบกวน ทิ้งไว้ในกระชังและให้อาหารตามปกติ ถ้าเริ่มกินอาหาร แผลหาย ก็จับปลาลงบ่อเลี้ยงได้เหมือนเดิม สำหรับผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่นายสามารถ หอมวัฒนวงศ์ เจ้าของฟาร์ม เบอร์ 080-0650500 และ 092-4282692