วันที่ 15 กันยายน 2568 ที่กรมชลประทาน ดร.ธเนศร์ สมบูรณ์ ผู้อำนวยการสำนักบริหารจัดการน้ำและอุทกวิทยา กรมชลประทาน ได้ออกมาเปิดเผยถึงสถานการณ์และการบริหารจัดการน้ำในช่วงปลายฤดูฝนปีนี้ โดยยืนยันความพร้อมในการรับมือกับอิทธิพลของร่องมรสุมที่ยังคงพาดผ่านหลายพื้นที่สำคัญของประเทศ ขณะนี้เหลือเวลาอีกประมาณหนึ่งเดือนครึ่งสำหรับการบริหารจัดการน้ำในฤดูฝน โดยเฉพาะในลุ่มน้ำเจ้าพระยา ลุ่มน้ำชี และลุ่มน้ำมูล ซึ่งเป็นเป้าหมายหลักในการเฝ้าระวังและบริหารจัดการ
ปัจจุบันสถานการณ์น้ำใน 4 เขื่อนหลักของลุ่มน้ำเจ้าพระยา ได้แก่ เขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน และเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ มีปริมาณน้ำรวมกันอยู่ที่ประมาณ ร้อยละ 81 ของความจุทั้งหมด ซึ่งยังคงมีช่องว่างรองรับน้ำได้อีกประมาณ 4,800 ล้านลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) หากแยกเป็นรายเขื่อน เขื่อนภูมิพล ในแม่น้ำปิงมีปริมาณน้ำประมาณร้อยละ 77 และมีช่องว่างรับน้ำได้ประมาณ 3,000 ล้าน ลบ.ม. ส่วนเขื่อนสิริกิติ์มีปริมาณน้ำประมาณร้อยละ 87 และมีช่องว่างรับน้ำประมาณ 1,200 ล้าน ลบ.ม.
ดร.ธเนศร์ ยืนยันว่า แผนการระบายน้ำของกรมชลประทานจากสองเขื่อนนี้จะไม่ส่งผลกระทบต่อพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างและภาคกลาง และคาดการณ์ว่าเขื่อนทั้งสองแห่งจะสามารถกักเก็บน้ำได้เต็มความจุ
สำหรับสถานการณ์น้ำในแม่น้ำปิง วัง ยม น่าน ที่ไหลมารวมกันที่ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ มีแนวโน้มปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นอย่างช้า ๆ โดยมีปริมาณน้ำไหลผ่านอยู่ที่ประมาณ 61% ของความจุ น้ำจากจังหวัดนครสวรรค์นี้จะไหลไปรวมกับแม่น้ำสะแกกรังและแม่น้ำเจ้าพระยาที่จังหวัดอุทัยธานี ทำให้การบริหารจัดการน้ำที่เขื่อนเจ้าพระยาต้องดำเนินการอย่างระมัดระวัง เพื่อให้มีผลกระทบต่อพื้นที่ท้ายน้ำน้อยที่สุด หรือไม่มีผลกระทบเพิ่มขึ้นเลย
จากการประชุมคณะอนุกรรมการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา มีมติให้กรมชลประทานเร่งพิจารณาระบายน้ำออกทั้งฝั่งตะวันออกผ่านคลองชัยนาท-แม่น้ำป่าสัก และฝั่งตะวันตกผ่านแม่น้ำน้อย-แม่น้ำท่าจีน โดยคงอัตราการระบายน้ำที่ 2,000 ลบ.ม./วินาที ณ เขื่อนเจ้าพระยา พร้อมกันนี้ ได้ประสานกับสำนักงานชลประทานที่ 10 และ 12 เพื่อรับน้ำเข้าสู่ระบบชลประทานและเร่งระบายออกสู่ทะเลต่อไป
ดร.ธเนศร์ เน้นย้ำว่า การระบายน้ำนี้เป็นไปเพื่อผ่านระบบชลประทานเท่านั้น ไม่ใช่การระบายน้ำเพื่อจัดเก็บในทุ่ง และชี้แจงเพิ่มเติมว่าน้ำที่ท่วมขังอยู่ในทุ่ง (ค้างทุ่ง) นั้นเกิดจากฝนตกในพื้นที่ ซึ่งกรมชลประทานจะเร่งระบายลงสู่ระบบชลประทานเพื่อออกสู่ทะเล
ในส่วนของสถานการณ์น้ำในลุ่มน้ำมูล เขื่อนอุบลรัตน์ มีแนวโน้มที่จะเต็มความจุในช่วงปลายฤดูฝน โดยปัจจุบันมีปริมาณน้ำอยู่ที่ร้อยละ 72 กรมชลประทานจึงได้กำหนดอัตราการระบายน้ำไว้ที่ 20 ล้าน ลบ.ม./วัน ซึ่งสำนักงานชลประทานที่ 6 ได้เตรียมพื้นที่รับน้ำด้านท้ายไว้แล้ว และยืนยันว่าอัตราการระบายน้ำนี้ยังไม่มีผลกระทบต่อพื้นที่ท้ายน้ำบริเวณน้ำพองหรือจังหวัดขอนแก่น
น้ำที่ระบายนี้จะไหลลงสู่แม่น้ำชีและแม่น้ำมูล ซึ่งจะมาบรรจบกันที่อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โดยปัจจุบันมีปริมาณน้ำไหลผ่านสถานีวัดน้ำ M7 สะพานเสรีประชาธิปไตยอยู่ที่ประมาณ 2,000 ลบ.ม./วินาที ซึ่งยังสามารถรับปริมาณน้ำได้เพิ่มขึ้น แม้ว่าแม่น้ำมูลจะมีปริมาณน้ำไหลเข้าค่อนข้างน้อย แต่น้ำส่วนใหญ่จะมาจากบริเวณต้นแม่น้ำชี ตั้งแต่จังหวัดชัยภูมิ ร้อยเอ็ด ยโสธร ไปจนถึงอุบลราชธานี
โดยขณะนี้กำลังเร่งระบายน้ำจากแม่น้ำชีเป็นหลักเพื่อระบายออกจังหวัดอุบลราชธานี แม้ปริมาณน้ำจากแม่น้ำมูลและแม่น้ำชีที่มาบรรจบกันในจังหวัดอุบลราชธานีจะมีแนวโน้มสูงขึ้น แต่จากการวางแผนดำเนินการ กรมชลประทานคาดการณ์ว่าจะสามารถบริหารจัดการน้ำในส่วนนี้ได้
ดร.ธเนศร์ สรุปว่า สถานการณ์น้ำโดยรวมทั้งหมดได้รับอิทธิพลจากร่องมรสุม ซึ่งมีแนวโน้มพาดผ่านภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และกรมชลประทานมีความพร้อมทั้งด้านการพยากรณ์และกำลังคนเพื่อรับมือกับสถานการณ์
ด้านนายอรรถเศรษฐ์ เพชรมีศรี ที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้ลงพื้นที่ติดตามสถานการณ์น้ำเหนือและรับฟังการบรรยายสรุปการบริหารจัดการน้ำที่เขื่อนเจ้าพระยา จังหวัดชัยนาท ปัจจุบันปริมาณน้ำไหลผ่านเขื่อนเจ้าพระยาอยู่ที่ 2,000 ลบ.ม./วินาที ซึ่งการควบคุมน้ำเหนือยังคงมีเสถียรภาพ แต่ก็ยังมีการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด เนื่องจากยังมีฝนตกในพื้นที่ตอนบน กรุงเทพมหานคร ได้เตรียมมาตรการรองรับการระบายน้ำไว้แล้ว หากมีฝนตกหนักเพิ่มเติม เพื่อป้องกันผลกระทบต่อพื้นที่ลุ่มต่ำและกรุงเทพมหานคร
วัตถุประสงค์ของการลงพื้นที่ครั้งนี้เพื่อติดตามข้อมูลเชิงลึกด้านปริมาณน้ำและแนวทางการบริหารจัดการ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการวางแผนและเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำในพื้นที่กรุงเทพมหานครให้มีความพร้อมและมั่นคงยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังได้เยี่ยมชมการบริหารจัดการน้ำที่สถานีสูบน้ำปลายคลองระบายใหญ่ชัยนาท-ป่าสัก 2 (บางโฉมศรี) ซึ่งเป็นพื้นที่ทุ่งรับน้ำของแม่น้ำเจ้าพระยา