เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) กำลังเข้ามามีบทบาทต่อเศรษฐกิจโลกอย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นด้านการผลิต การค้า การบริการ ไปจนถึงชีวิตประจำวันของผู้คนทั่วโลก ความก้าวหน้าที่เกิดขึ้น ไม่ได้เป็นเพียง “เครื่องมือใหม่” เท่านั้น แต่ยังถูกมองว่าเป็น “คลื่นลูกใหญ่” ที่อาจเปลี่ยนโฉมโครงสร้างตลาดแรงงานในอนาคต
ในหลายประเทศ AI ถูกนำมาใช้แทนแรงงานมนุษย์อย่างชัดเจน ทั้งการใช้ระบบ Chatbot ตอบคำถามลูกค้า การใช้หุ่นยนต์ในสายการผลิต ไปจนถึงระบบอัตโนมัติในการวิเคราะห์ข้อมูลการเงินและการลงทุน ตัวอย่างที่เห็นชัดคืออุตสาหกรรมการผลิตที่เริ่มลดการพึ่งพาแรงงานทักษะต่ำ หันมาใช้หุ่นยนต์และระบบควบคุมอัจฉริยะมากขึ้น
สำหรับประเทศไทย ภาคธุรกิจโดยเฉพาะการเงิน โลจิสติกส์ และบริการเริ่มหันมาใช้ AI เข้ามาช่วยลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ เช่น การตรวจสอบธุรกรรมธนาคาร การคัดกรองผู้กู้สินเชื่อ หรือแม้แต่ระบบคัดเลือกพนักงานเข้าทำงานที่ใช้ AI วิเคราะห์ข้อมูลผู้สมัคร
แม้ AI จะเข้ามาแทนที่บางงาน แต่ก็สร้างโอกาสใหม่ในตลาดแรงงานด้วยเช่นกัน งานด้านวิศวกรรมซอฟต์แวร์ นักวิทยาศาสตร์ข้อมูล (Data Scientist) ผู้เชี่ยวชาญด้านไซเบอร์ รวมถึงตำแหน่งงานที่ต้องใช้ทักษะสร้างสรรค์สูง เช่น นักออกแบบคอนเทนต์ นักวิเคราะห์เชิงกลยุทธ์ หรืออาชีพที่ต้องใช้ “ความเป็นมนุษย์” อย่างครู แพทย์ และผู้ดูแลผู้สูงอายุ ล้วนยังมีความต้องการสูง
หากไทยสามารถยกระดับทักษะแรงงาน โดยเฉพาะ ทักษะดิจิทัล (Digital Skills) และ ทักษะคิดเชิงวิเคราะห์ (Critical Thinking) ก็มีโอกาสก้าวขึ้นไปอยู่ในตลาดแรงงานที่มีมูลค่าเพิ่มสูงกว่าเดิม
อย่างไรก็ดี การมาของ AI ก็อาจกลายเป็น “ภัยเงียบ” หากแรงงานไทยไม่สามารถปรับตัวทัน และสัญญาณที่น่ากังวลคือ แรงงานจำนวนไม่น้อยยังคงอยู่ในภาคอุตสาหกรรมที่ใช้ทักษะต่ำ เช่น แรงงานในสายการผลิต โรงงาน หรือพนักงานบริการที่ทำงานซ้ำ ๆ ซึ่งเสี่ยงจะถูกแทนที่ด้วยระบบอัตโนมัติ
นอกจากนี้ ช่องว่างดิจิทัลระหว่างแรงงานรุ่นใหม่กับแรงงานสูงอายุอาจกว้างขึ้น หากไม่มีการลงทุนด้านการศึกษาและการพัฒนาทักษะอย่างจริงจัง ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจก็อาจรุนแรงขึ้นตามมา
วันนี้โจทย์ใหญ่ของไทยจึงไม่ใช่การตั้งคำถามว่า “AI จะมาแทนคนหรือไม่” แต่คือ “ไทยพร้อมรับมืออย่างไร” รัฐบาล ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษาจะร่วมกันปูทางให้แรงงานก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ได้อย่างไร หากยังคงเดินไปแบบไร้ทิศทาง ไทยอาจตกขบวนเศรษฐกิจดิจิทัลและกลายเป็นเพียงผู้บริโภคเทคโนโลยี มากกว่าจะเป็นผู้สร้าง
#AI#ตลาดแรงงานไทย#ดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชัน#อนาคตแรงงานไทย