“กต.” แจงหลังทัวร์ไทยถล่มเพจสถานทูตญี่ปุ่น ยันยังไม่เปิดด่านชายแดนไทย-กัมพูช่ หากไม่ “ถอนอาวุธหนัก-เก็บกู้ทุ่นระเบิด-ปราบสแกมเมอร์”
เมื่อวันที่ 12 ก.ย. 2568 ที่กระทรวงการต่างประเทศ นายนิกรเดช พลางกูร อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ แถลงข่าวผลการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) ไทย-กัมพูชา สมัยพิเศษ ครั้งที่ 1/2568 ที่เกาะกง ประเทศกัมพูชาว่า กระทรวงการต่างประเทศยินดีต่อผลการประชุมทั้งสองฝ่าย ยืนยันความมุ่งมั่นที่จะปฏิบัติตามข้อตกลงหยุดยิงและเห็นชอบร่วมกันในหลายประเด็น ซึ่งถือเป็นพัฒนาการที่สำคัญ โดยเฉพาะที่ฝ่ายไทยผลักดันมาโดยตลอดได้แก่ การเก็บกู้ทุ่นระเบิด , การปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์หรือสแกมเมอร์
สำหรับการเก็บกู้ทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรม จะมีการตั้งคณะประสานงานร่วมภายใน 1 สัปดาห์ เพื่อจัดทำแผนการเก็บกู้ทุ่นระเบิด และกำหนดพื้นที่นำร่อง โดยจะเริ่มดำเนินการทันทีภายในเวลา 1 เดือน ส่วนการปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์ ที่ประชุมได้มอบหมายให้กระทรวงมหาดไทย และสำนักงานตำรวจแห่งชาติของทั้งสองประเทศ หารือและจัดตั้งคณะทำงานภายใน 1 สัปดาห์ จัดทำแผนปฏิบัติการร่วม โดยฝ่ายไทยได้ส่งมอบข้อมูลและพิกัดที่ตั้งของสแกมเมอร์กว่า 60 แห่ง ในกัมพูชาให้กับฝ่ายกัมพูชาแล้ว โดยจะมีการประชุมประสานงานในวันที่ 16 ก.ย.นี้ ที่จังหวัดสระแก้ว
นอกจากนี้ ที่ประชุมยังได้หารือประเด็นอื่นที่เป็นประโยชน์ต่อความมั่นคงปลอดภัย และความเป็นอยู่ของประชาชนทั้งสองประเทศ โดยเฉพาะบริเวณชายแดน โดยมี 4 เรื่องสำคัญ ได้แก่
1.การถอนอาวุธหนักและอาวุธยุทโธปกรณ์ทำลายล้างสูง ออกจากพื้นที่ชายแดน กลับสู่ที่ตั้งปกติตามกรอบเวลา โดยฝ่ายเลขานุการของ GBC และฝ่ายเลขานุการของคณะกรรมการชายแดนส่วนภูมิภาค (RBC) จะหารือภายใน 3 สัปดาห์ การบรรลุข้อตกลงนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นเรื่องส่งผลกระทบโดยตรงต่อความปลอดภัย และจะช่วยให้ประชาชนของทั้งสองประเทศที่อาศัยอยู่ในชายแดน มีความมั่นใจในการดำรงชีวิตอย่างปกติประจำวันได้
2.การบริหารจัดการพื้นที่ชายแดน โดยเฉพาะกรณีบ้านหนองจาน จังหวัดสระแก้ว ที่ประชุมได้มอบหมายให้คณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (JBC) หารือเพื่อให้เกิดความชัดเจนเกี่ยวกับพื้นที่ดังกล่าว และให้ RBC กำหนดแนวทางการบริหารจัดการตามที่ JBC ได้ตกลงกันแล้ว ระหว่างนี้ผู้ว่าราชการจังหวัดสระแก้วและผู้ว่าราชการจังหวัดบันเตียมัเตเมเมียนเจย จะร่วมการบริหารจัดการสถานการณ์ให้มีความสงบสุขเรียบร้อย
3.การลดวาทกรรมยั่วยุ ที่ประชุมเห็นความสำคัญของการหลีกเลี่ยงเผยแพร่ข้อมูลเท็จ ข้อมูลที่เป็นข่าวปลอม การกล่าวหาและวาทกรรมที่สร้างความเสียหาย ทั้งช่องทางทางการและไม่เป็นทางการ เพื่อลดความตึงเครียดและความรู้สึกด้านลบของสาธารณชน รวมทั้งเพื่อสร้างบรรยากาศที่จะเอื้อต่อการเจรจาโดยสันติวิธี
4.การผ่อนปรนให้มีการผ่านแดนบางประเภทและบางจุด มอบหมายให้ RBC หารือความเป็นไปได้ให้มีการขนส่งสินค้าผ่านจุดผ่านแดน โดยเริ่มจากจุดที่มีความตึงเครียดน้อยที่สุด จุดประสงค์หลักคือช่วยบรรเทาผลกระทบต่อประชาชน ผู้ประกอบการการค้าชายแดนที่ได้รับผลกระทบ เพื่อให้สามารถกลับมาดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่อไปได้
นายนิกรเดช กล่าวต่อว่า ตามที่พลเอกณัฐพล นาคพาณิชย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม ได้ชี้แจงไปแล้วว่า ยังไม่มีการเปิดด่านในขณะนี้ และจะไม่มีการผ่อนปรนส่งสินค้าใดๆ หากไม่มีความคืบหน้าอย่างมีนัยยะสำคัญใน 3 เรื่อง ได้แก่ การถอนอาวุธหนักจากพื้นที่ชายแดน , การร่วมกันเก็บกู้ทุ่นระเบิด และการปราบปรามสแกมเมอร์ในระดับที่จะสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างกันได้
การหารือ GBC เป็นความสำเร็จในการใช้กลไกทวิภาคีในการแก้ปัญหาระหว่างกัน สิ่งที่จะทำให้การเจรจาครั้งนี้สำเร็จอย่างแท้จริง คือ ความจริงใจในการปฏิบัติตามข้อตกลงของฝ่ายกัมพูชา ซึ่งจะต้องติดตามดูอย่างใกล้ชิดต่อไป โดยการประชุม GBC สมัยพิเศษครั้งต่อไป จะมีกำหนดใน 30 วันหลังจากนี้ ฝ่ายไทยจะเป็นเจ้าภาพ
ประเทศไทยมุ่งมั่นที่จะแสวงหาแนวทางแก้ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชาอย่างสันติวิธียั่งยืน ผ่านกลไกทวิภาคีที่มีอยู่ โดยให้ความสำคัญกับการปกป้องอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดน รวมทั้งความมั่นคงปลอดภัยและความกินดีอยู่ดีของประชาชนในพื้นที่ชายแดนเป็นเป้าหมายสูงสุด
ผู้สื่อข่าวถามว่า ข้อเรียกร้องของประเทศญี่ปุ่น หลังสถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นประจำประเทศไทย ขอให้เปิดด่านไทย-กัมพูชา ซึ่งทำให้ทัวร์ไทยไปลงเป็นจำนวนมาก เนื่องจากหลายคนมองว่าเป็นการกดดันฝ่ายไทย กระทรวงการต่างประเทศจะทำความเข้าใจกับทางการญี่ปุ่นอย่างไร นายนิกรเดช ชี้แจงว่า ประเด็นทั้งหมดเกิดขึ้นจากเรื่องห่วงโซ่อุปทานข้ามพรมแดน ทราบว่าญี่ปุ่นมีความเดือดร้อนจากกรณีที่ชายแดนปิด การลงเฟซบุ๊กเป็นไปเพื่อยินดีที่มีพัฒนาการในเชิงบวก
สิ่งที่เราได้แจ้งและจะทำความเข้าใจกับฝ่ายญี่ปุ่นคือ กระบวนการนี้ใช้เวลา หากดูผลการประชุม GBC ดีๆ การเปิดด่านจะมารับกับเงื่อนไข 3 ข้อ ได้แก่การเก็บกู้ทุ่นระเบิด การปรับอัตราอาวุธ และการปราบปรามสแกมเมอร์ ตราบใดที่ 3 ข้อนี้ไม่เกิด การเปิดด่านก็เป็นเพียงแนวคิด