วันที่ 12 ก.ย.68 นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ หรือ หมอเจด รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์เฟซบุ๊ก หัวข้อ "เตือนภัย! กินแมงกะพรุนหัวกระสุน ... "แซนวิช ปภาดา" อาการหนัก หวิดเข้าโรงพยาบาล" โดยระบุว่า
หลายคนเลื่อนฟีดช่วงนี้ น่าจะเจอคลิปกิน แมงกะพรุนหัวกระสุน กันเต็มไปหมด
เสียงกรอบ ๆ นี่มันยั่วน้ำลายสุด ๆ จนหลายคนอยากลอง
แต่ต้องเตือนก่อนนะครับ ของฮิตนี้ไม่ได้มีแค่ความอร่อย เพราะบางคนกินแล้วอาจต้องเข้าโรงพยาบาลจริง ๆ
ไม่ได้บอกว่ากินไม่ได้นะ แต่จะบอกวิธีเลือกกิน และอาการแบบไหนที่ต้องรีบไปหาหมอ ลองอ่านดูครับ
1. ไม่นานนี้ “แซนวิช ปภาดา” ออกมาแชร์เหตุการณ์ที่ฟังแล้วต้องบอกว่า
น่ากลัวกว่าที่คิดครับ หลังจากเธอกิน แมงกะพรุนหัวกระสุน
แบบพร้อมทานไปแค่ไม่นาน ไม่ถึงครึ่งชั่วโมง อาการก็เริ่มมาเลย
•มึนหัว ปวดหัวจี๊ด ๆ
•ลิ้นชา แน่นหน้าอก
•ท้องเสียหนัก
ทั้งที่ปกติคุณแซนวิชกินอาหารทะเลบ่อยมาก รวมถึงแมงกะพรุนธรรมดาก็กินเป็นประจำ ไม่เคยมีปัญหาอะไรเลย
แต่ครั้งนี้กลับอาการหนักจนต้องรีบไปโรงพยาบาล
ที่น่าตกใจกว่านั้นคือ “น้องลีออง” ที่อยู่ด้วยกันก็กินเหมือนกัน
และมีอาการปวดหัวรุนแรง หายใจแรงผิดปกติ จนต้องส่งโรงพยาบาลเช่นกัน
2. ทำไมถึงเกิดขึ้นได้ทั้งที่ไม่เคยแพ้อาหาร?
หลายคนอาจสงสัยว่า “กินอาหารทะเลมาตลอด ไม่เคยแพ้ ทำไมรอบนี้ถึงหนักขนาดนี้?”
จริง ๆ แล้วนี่ ไม่ใช่การแพ้อาหารแบบทั่วไป แต่เกี่ยวข้องกับ ความแตกต่างของชนิดแมงกะพรุน โดยตรงครับ
•แมงกะพรุนธรรมดา (เช่น Rhopilema esculentum) → เป็นสายพันธุ์ที่นิยมเลี้ยงเพื่อบริโภค ผ่านกระบวนการแปรรูปมาตรฐาน ล้างพิษจนเหลือแต่เนื้อกรอบ ๆ ที่เรากินกัน
•แมงกะพรุนหัวกระสุน (Cannonball Jellyfish / Stomolophus meleagris) → บางพื้นที่ก็กิน แต่มีรายงานว่ามี โปรตีนและสารบางชนิดที่กระตุ้นภูมิแรงกว่า
พูดง่าย ๆ คือ กินแมงกะพรุนธรรมดาไม่เป็นไร ไม่ได้แปลว่ากินหัวกระสุนแล้วจะปลอดภัย เพราะโปรตีนและสารพิษไม่เหมือนกันครับ
3. อันตรายของ “พิษและการแพ้แมงกะพรุน”
แมงกะพรุนบางชนิดอาจมีพิษจริง และบางครั้งอาการก็คล้ายกับอาการแพ้รุนแรง ทำให้แยกออกยาก
•ระบบประสาท: ปวดหัว มึนหัว ลิ้นชา
•ระบบหัวใจและหลอดเลือด: หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันแกว่ง
•ระบบทางเดินอาหาร: คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
•ระบบหายใจ: หายใจติดขัด แน่นหน้าอก
เคสแซนวิชกับน้องลีอองจึงสะท้อนว่า “การไม่เคยแพ้มาก่อน” ไม่ได้การันตีความปลอดภัย เพราะการเจอโปรตีน/พิษจากแมงกะพรุนอีกชนิดหนึ่ง ก็อาจกระตุ้นให้เกิดอาการเฉียบพลันได้
4. ซื้อแบบ “พร้อมทาน” ก็ไม่การันตีว่าจะปลอดภัย
หลายคนอาจคิดว่า “ซื้อแบบแพ็กสำเร็จจากร้าน น่าจะปลอดภัยแล้ว” แต่ความจริงไม่เสมอไปครับ
•การแปรรูป เช่น ดองหรือต้ม ไม่ได้ทำให้พิษหายหมด
•ถ้าแหล่งผลิตไม่มาตรฐาน อาจปนเปื้อนแมงกะพรุนพิษโดยไม่รู้
•แมงกะพรุนหลายชนิดหน้าตาคล้ายกันมาก → คนทั่วไปแทบแยกไม่ออก
5. วิธีป้องกันและรับมือ
1. อย่าชะล่าใจว่า “ไม่เคยแพ้” = ไม่แพ้
การแพ้ใหม่ ๆ เกิดขึ้นได้แม้เคยกินมาตลอด
2. เลือกแหล่งซื้อที่ไว้ใจได้
เพื่อให้มั่นใจว่าเป็นแมงกะพรุนชนิดกินได้จริง และผ่านกระบวนการที่ถูกต้อง
3. สังเกตอาการหลังทานเสมอ
•ปวดหัวแรง
•ลิ้นชา แน่นหน้าอก
•หายใจผิดปกติ
•ท้องเสียรุนแรง
เจออาการแบบนี้ รีบไปโรงพยาบาลทันที
1. อย่าพึ่งยาแก้แพ้อย่างเดียว
เพราะนี่ไม่ใช่การแพ้ธรรมดา แต่อาจเป็นพิษที่กระทบหลายระบบในร่างกาย
2. บอกหมอให้ละเอียด
ว่าเพิ่งกินแมงกะพรุนมา จะช่วยให้หมอรักษาได้ตรงจุดและเร็วขึ้น
ฝากด้วยนะทุกคน ของฮิตอย่าง แมงกะพรุนหัวกระสุน เสียงเคี้ยวกรอบมันน่าลองก็จริง
แต่บอกเลยว่า “ไม่เคยแพ้มาก่อน” ไม่ได้แปลว่าปลอดภัยนะครับ แล้วก็ “ซื้อแบบพร้อมกิน” ก็ไม่ได้ชัวร์ว่าจะไม่เสี่ยง
เอาให้เข้าใจง่าย ๆ เลยคือ
1. แมงกะพรุนไม่เหมือนกันทุกตัว – ตัวที่เคยกินได้กับตัวหัวกระสุน มันคนละโปรตีนกัน ร่างกายบางคนทนได้กับแบบธรรมดา แต่พอเจอหัวกระสุนก็แพ้หนักได้เลย
2. ที่มาสำคัญมาก – ถ้าไม่ใช่ของที่แหล่งผลิตเชื่อถือได้ ก็มีโอกาสปนเปื้อนหรือมีพิษตกค้าง
3. สังเกตอาการให้ไว – ถ้ากินแล้วปวดหัวแรง ลิ้นชา แน่นหน้าอก หายใจแปลก ๆ หรือท้องเสียหนัก → อย่ารอ รีบไปโรงพยาบาลทันที
สุดท้าย อยากฝากว่า กินได้ครับ แต่ต้องเลือกดี ๆ กินพอดี ๆ แล้วก็ฟังร่างกายตัวเองด้วย
ใครมคำถามคอมเมนต์ไว้ได้เลยนะ
ขอบคุณ เฟซบุ๊ก หมอเจด