การเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครครั้งต่อไปกำลังเป็นที่จับตา หลังจากนายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าฯ กทม. คนปัจจุบัน จะดำรงตำแหน่งครบวาระ 4 ปี ในวันที่ 21 พฤษภาคม 2569 ซึ่งตามพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 (พ.ร.บ.ปี 2562) กำหนดให้ต้องจัดการเลือกตั้งให้แล้วเสร็จภายใน 45 วันนับตั้งแต่วันที่ครบวาระ และประกาศผลภายใน 30 วันนับจากวันเลือกตั้ง คาดการณ์ว่าการเลือกตั้งครั้งนี้อาจเกิดขึ้นในวันเสาร์หรืออาทิตย์ที่ 4-5 กรกฎาคม 2569 เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่ครบ 45 วันตามที่กฎหมายกำหนดพอดี และมักจะกำหนดในวันหยุดปกติ

พ.ร.บ. ปี 2562 ได้ระบุเงื่อนไขและข้อจำกัดสำคัญสำหรับการหาเสียงและการใช้อำนาจของผู้บริหารท้องถิ่น โดยเฉพาะในช่วงใกล้ครบวาระ ผู้ที่ดำรงตำแหน่งผู้บริหารท้องถิ่นสามารถเริ่มหาเสียงอย่างเป็นทางการได้ตั้งแต่ 180 วันก่อนครบวาระ อย่างไรก็ตาม มีข้อห้ามสำคัญในช่วง 90 วันสุดท้ายก่อนครบวาระหรือก่อนลาออก โดยผู้บริหารท้องถิ่นจะถูกห้ามใช้อำนาจในตำแหน่งเพื่อประโยชน์ทางการเมือง เช่น ห้ามอนุมัติงบประมาณ โครงการ หรือแจกผลประโยชน์แก่บุคคลหรือชุมชนใด ห้ามจัดหาเสียงในลักษณะมหรสพ เลี้ยงอาหาร หรือโฆษณาเพื่อสร้างความนิยม รวมถึงห้ามหลอกลวง ข่มขู่ หรือบิดเบือนข้อมูล

ด้วยข้อจำกัดเหล่านี้ จึงมีแนวโน้มว่าผู้ว่าฯ กทม. ที่ประสงค์จะลงสมัครรับเลือกตั้งอีกสมัย มักจะประกาศลาออกจากตำแหน่งก่อนเข้าสู่ช่วง 90 วันสุดท้าย ซึ่งสำหรับนายชัชชาติ อาจจะหมายถึงภายในวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2569 การลาออกในช่วงนี้เป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้การสมัครรับเลือกตั้งเป็นไปอย่างถูกต้องและโปร่งใส ลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ตำแหน่งบริหารหรือใช้ประโยชน์จากทรัพยากรของรัฐในทางที่ผิด นอกจากนี้ นายวิรัตน์ มีนชัยนันท์ สมาชิกสภากรุงเทพมหานคร (ส.ก.) เขตมีนบุรี ได้ให้ข้อสังเกตว่า การลาออกก่อนครบวาระ 3 เดือน ยังเป็นผลดีต่อผู้ว่าฯ กทม. เพราะไม่ต้องเสี่ยงเรื่องการผิดกฎระเบียบการใช้งบประมาณ และจะช่วยให้การจัดการเลือกตั้งไม่พร้อมกับการเลือกตั้ง ส.ก. ซึ่งจะหลีกเลี่ยงการหาเสียงพร้อมกันและการโจมตีกันทางการหาเสียงได้ ข้อดีอีกประการคือ ไม่ต้องมีการเลือกตั้งซ่อม

นายสุทธิชัย วีรกุลสุนทร ส.ก. เขตจอมทอง เสริมว่า ผู้ว่าฯ กทม. มีสิทธิ์ที่จะลาออกก่อนวาระหรือไม่ก็ได้ แต่หากลาออกก่อนครบวาระ 3-6 เดือน หรือ 180 วัน จะส่งผลให้ไม่ต้องมีการเลือกตั้งซ่อม หลังจากการประกาศลาออก การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นภายใน 45 วัน และผู้ที่ได้รับการเลือกตั้งจะดำรงตำแหน่งนับตั้งแต่วันเลือกตั้งไปจนครบวาระ 4 ปี การประกาศลาออกเร็วยังอาจส่งผลให้มีการเลือกตั้งเร็วขึ้น และคู่แข่งมีเวลาเตรียมตัวน้อยลง

นายนภาพล จีระกุล ส.ก. เขตบางกอกน้อย แสดงความเห็นสอดคล้องกันว่า ผู้ว่าฯ กทม. มีสิทธิ์ประกาศลาออกก่อนครบวาระได้ และปัจจุบันยังไม่มีการประกาศวันเลือกตั้งอย่างเป็นทางการ การประกาศวันเลือกตั้งจะเกิดขึ้นหลังจากที่ผู้ว่าฯ กทม. หมดวาระหรือประกาศลาออก แล้วจึงดำเนินการจัดการเลือกตั้งภายใน 45 วัน โดยปกติแล้ว การเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. และ ส.ก. มักจะเกิดขึ้นพร้อมกัน ยกเว้นกรณีที่ผู้ว่าฯ กทม. ประกาศลาออกก่อนครบวาระ นายนภาพลยังมองว่าการเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. ที่จะมาถึงนี้ ไม่มีปัญหาอะไร และประเด็นการเมืองระดับรัฐบาลไม่น่าจะส่งผลกระทบใด ๆ ต่อการเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. ในครั้งนี้ ปัจจุบันยังไม่เห็นผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. คนอื่น ๆ เปิดตัวอย่างชัดเจน ซึ่งหากผู้ว่าฯ กทม. เลือกประกาศลาออกก่อนครบวาระ อาจเป็นข้อได้เปรียบที่นำไปสู่การเลือกตั้งภายใน 45 วัน