วันที่ 17 ส.ค.68 พลตรี วิทัย ลายถมยา โฆษกกองบัญชาการกองทัพไทย เปิดเผยว่า ตามที่มีการเผยแพร่ข้อมูลบิดเบือนในสื่อออนไลน์ของฝ่ายกัมพูชาเกี่ยวกับทุ่นระเบิดที่ตรวจพบในพื้นที่ชายแดนไทย–กัมพูชา ขอชี้แจงข้อเท็จจริงเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องต่อสังคม ดังนี้
จากเหตุการณ์ที่กำลังพลไทย 5 นาย ประสบเหตุเหยียบทุ่นระเบิดในพื้นที่ชายแดน ผลการตรวจพิสูจน์โดยเจ้าหน้าที่ศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติ (TMAC) ยืนยันว่าเป็นทุ่นระเบิดสังหารบุคคลชนิด PMN-2 “ใหม่ทั้งหมด” ที่ถูกวางแบบพร้อมใช้งาน โดยมีการถอดอุปกรณ์ Safety และกลบพรางอย่างแนบเนียน
สภาพทุ่นมีความใหม่ ตัวอักษรคมชัด และเมื่อรื้อถอนพบว่าสปริง เข็มแทงชนวน และชิ้นส่วนภายในอยู่ในสภาพใหม่สมบูรณ์ ไม่ใช่ทุ่นเก่าตามที่ฝ่ายกัมพูชากล่าวอ้าง
นอกจากนี้ บริเวณภูมะเขือ ยังตรวจพบทุ่นระเบิดอยู่ใน2 ลักษณะ โดยลักษณะแรก คือทุ่น PMN-2 ที่ยังไม่ได้ใช้งาน หางปลา (safety pin) ยังคงติดอยู่ครบถ้วน สะท้อนให้เห็นว่ากัมพูชามีทุ่นชนิดนี้ไว้ครอบครองเพื่อเตรียมใช้งาน ซึ่งถือว่าละเมิดอนุสัญญาออตตาวาโดยตรง
และมีหลักฐานเชื่อมโยงว่าทุ่นเหล่านี้ถูกนำไปใช้งานจริงในหลายพื้นที่ รวมถึงกรณีที่ทำให้ทหารไทยได้รับบาดเจ็บ
ส่วนอีกลักษณะหนึ่ง เป็นทุ่นที่รื้อถอนขึ้นจากพื้นดินในสภาพที่ถูกวางใช้งานแล้ว อยู่ในสภาพพร้อมทำงาน บางลูกมีร่องรอยของเข็มแทงชนวน ที่เริ่มทำงาน แต่ยังไม่สมบูรณ์ การรื้อถอนดำเนินการโดยทหารราบ เพื่อรวบรวมไว้
และต่อมาส่งให้เจ้าหน้าที่ TMAC มาดำเนินการนิรภัยและทำลายตามมาตรฐานสากล โดยทุกครั้งที่ทำการนิรภัย เจ้าหน้าที่จะต้องถอดตัวจุดระเบิด Detonator (DES) และ Booster ออกเพื่อลดความเสี่ยงและป้องกันอันตราย
ในส่วนของความโปร่งใส ประเทศไทยได้ดำเนินการตามอนุสัญญาออตตาวาอย่างเคร่งครัด โดยพื้นที่ช่องบกและช่องอานม้าที่เกิดเหตุ เป็นพื้นที่ที่ TMAC เคยกวาดล้างทุ่นระเบิดแล้ว 100% และมีการรายงานต่อที่ประชุมอนุสัญญาทุกปี โดยไม่เคยพบทุ่น PMN-2 แต่อย่างใด
ขณะเดียวกันประเทศไทย ไม่เคยมีทุ่นชนิดนี้อยู่ในครอบครอง และได้ทำลายทุ่นระเบิดคงคลังทั้งหมดตั้งแต่ปี 2546 รวมถึงครั้งสุดท้ายในปี 2562 โดยไม่มี PMN-2 อยู่ในบัญชีแม้แต่ลูกเดียว
ในทางกลับกัน เอกสารรายงานต่ออนุสัญญาออตตาวา ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2024 ระบุชัดเจนว่ากัมพูชายังคงครอบครองทุ่นระเบิดสังหารบุคคลชนิด PMN-2 และชนิดอื่น ๆ รวมกว่า 3,700 ลูก โดยอ้างว่าเก็บไว้เพื่อการฝึกตามมาตรา 3 ของอนุสัญญาฯ
แต่การลักลอบนำทุ่น PMN-2 มาวางในเขตอธิปไตยของประเทศไทย ถือเป็นการละเมิดอนุสัญญา อย่างร้ายแรงและสามารถเอาผิดได้ตามกฎหมายระหว่างประเทศ
กองทัพไทย โดยศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติ ขอเน้นย้ำว่าข้อเท็จจริงทั้งหมดที่ตรวจสอบได้จากหลักฐานทางเทคนิคและการพิสูจน์โดยตรง ยืนยันชัดเจนว่าทุ่นระเบิดที่ทำให้กำลังพลไทยได้รับบาดเจ็บ เป็นทุ่นระเบิดใหม่ชนิด PMN-2 ที่ฝ่ายกัมพูชาลักลอบนำมาวางในพื้นที่ชายแดนไทย ไม่ใช่ทุ่นเก่าตามที่มีการกล่าวอ้าง
เหตุการณ์นี้จึงสะท้อนให้เห็นถึงการละเมิดอนุสัญญาออตตาวาและเป็นการกระทบต่ออธิปไตยของประเทศไทยอย่างไม่อาจปฏิเสธได้
----------------------------
Royal Thai Armed Forces Clarifies Facts on Landmines Along the Thai-Cambodian Border
On 17 August 2025, Major General Vithai Laithomya, Spokesperson of the Royal Thai Armed Forces Headquarters, addressed the distorted information circulated by Cambodian online sources regarding landmines discovered along the Thai-Cambodian border. He issued the following clarification to ensure an accurate public understanding:
Five Thai soldiers were recently injured by landmines in the border area. Technical verification by the Thailand Mine Action Centre (TMAC) confirmed that the mines were newly emplaced PMN-2 anti-personnel landmines, fully armed for use. The safety devices had been removed, and the mines were expertly concealed. The mines were in new condition, with clear markings. Upon dismantling, their springs, firing pins, and internal components were found to be new and intact, contradicting Cambodia’s false claims that they were old.
At Phu Makua Hill, two types of PMN-2 anti-personnel landmines were discovered: (1) unused mines with safety pins still intact, proving Cambodian possession of such weapons for future use, constituting a direct violation of the Ottawa Convention; and (2) mines already emplaced in the ground, fully armed, some showing partial initiation marks on the firing pins. These were retrieved by infantry units and handed over to TMAC for neutralization and destruction in accordance with international standards. During the disposal process, detonators and boosters were removed to eliminate risks.
In terms of transparency, Thailand has strictly complied with the Ottawa Convention. The affected areas of Chong Bok and Chong Ahn Ma had previously been cleared of all landmines by TMAC and reported annually to the Convention that no PMN-2 mines were ever found there. Thailand has never possessed PMN-2 anti-personnel landmines and has destroyed its entire stockpile since 2003, with the last destruction completed in 2019, none of which included PMN-2.
By contrast, Cambodia’s own national report to the Ottawa Convention as of 31 December 2024 explicitly states that it still holds more than 3,700 anti-personnel landmines, including PMN-2, citing retention for training under Article 3 of the Ottawa Convention. However, the illicit emplacement of PMN-2 anti-personnel landmines inside Thai territory represents a grave breach of the Convention and constitutes an internationally prosecutable violation.
The Royal Thai Armed Forces, through TMAC, stresses that all technical evidence and direct verification confirm beyond doubt that the mines which injured Thai personnel were newly laid PMN-2 anti-personnel landmines clandestinely emplaced by Cambodian forces. They were not old stockpiles, as falsely claimed. This incident is clear proof of Cambodia’s violation of the Ottawa Convention and an infringement of Thailand’s sovereignty.