ส่องพระนางพญา พิมพ์สังฆาฏิ วัดนางพญา จ.พิษณุโลก

สัปดาห์พระเครื่อง / อ.ราม  วัชรประดิษฐ์

พระนางพญา กรุวัดนางพญา จ.พิษณุโลก นับเป็นพระเครื่องที่มีความสำคัญ ที่ปรากฏหลักฐานการสร้างและการค้นพบมาแต่โบราณ มีพุทธลักษณะงดงามสง่า กอปรกับพุทธาคมที่ปรากฏเป็นเลิศเป็นที่กล่าวขาน ทำให้ได้รับการยอมรับและยกย่องให้เป็นหนึ่งใน “พระชุดเบญจภาคี” สุดยอดพระเครื่องของเมืองไทย

พระนางพญา พิมพ์สังฆาฏิ วัดนางพญา เป็นพระนางพญาพิมพ์เล็ก ขนาดจะเล็กกว่า พระนางพญา พิมพ์ใหญ่ คือ พิมพ์เข่าโค้ง พิมพ์เข่าตรง และ พิมพ์อกนูนใหญ่ แต่จะมีขนาดเขื่องกว่าพิมพ์เทวดา และพิมพ์อกนูนเล็กเล็กน้อย

พุทธลักษณะและพิมพ์ทรงโดยทั่วไปของพระนางพญา วัดนางพญา เป็นพระรูปทรงสามเหลี่ยม จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ทำให้ทราบว่าพระนางพญาเป็นการผสมผสานทางด้านศิลปะของสุโขทัยและอยุธยา มีการตัดขอบแม่พิมพ์ด้วยตอกชิดองค์พระ พุทธลักษณะองค์พระประธานประทับนั่ง แสดงปางมารวิชัย พระหัตถ์ขวาพาดที่พระชานุ (หัวเข่า) พระหัตถ์ซ้ายวางตรงหน้าพระเพลา (หน้าตัก) พระเกศเมาลีมีลักษณะคล้ายปลีกล้วย ส่วนด้านหลังจะมีรอยหดตัวด้วยอายุการสร้าง ซึ่งมีผู้สันนิษฐานว่าอายุประมาณ 500-600 ปี 

ลักษณะการตัดขอบทั้ง 3 ด้าน ค่อนข้างหรือเกือบจะเป็นรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ซึ่งแตกต่างจากพิมพ์อื่นๆ ที่มีการตัดขอบเป็นสามเหลี่ยมหน้าจั่ว เส้นสังฆาฏิจะมีความหนาเป็นแผ่นใหญ่ จึงเป็นที่มาของชื่อพิมพ์ องค์พระจะดูผึ่งผาย พระพักตร์แป้นและกว้างกว่า รวมทั้งพระหนุ (คาง) ก็จะป้านกว่า พิมพ์เทวดาและพิมพ์อกนูนเล็ก

พระนางพญา พิมพ์สังฆาฏิ ในเบื้องต้นเป็นการพิจารณาคุณสมบัติของเนื้อดิน ผิวพระซึ่งถูกกัดกร่อน ความเป็น Plastic Cover กรรมวิธีการตัดขอบ และเม็ดผดซึ่งจะขึ้นอยู่ทั่วไปทั้งด้านหน้าและด้านหลังองค์พระ อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของ พระนางพญา วัดนางพญา ทุกพิมพ์

เอกลักษณ์แม่พิมพ์ ของ พระนางพญา พิมพ์สังฆาฏิ

- โคนพระเกศมน ปลายพระเกศที่พบบ่อยๆ มักสะบัดไปทางซ้ายขององค์พระ

- ระหว่างไรพระศกกับพระพักตร์จะเป็นร่อง และมักมีเส้นใยบัวเป็นร่อง

- พระพักตร์สั้น ปลายสอบเข้า

- พิมพ์ที่ติดชัด  จะปรากฏพระเนตร พระนาสิก และพระโอษฐ์ รำไร

- พระกรรณด้านขวาขององค์พระจะยาว ในองค์ที่ติดชัดจะเห็นปลายพระกรรณแตกเป็นแซงแซว (2 แฉก) จรดพระอังสา

- พระกรรณด้านซ้ายขององค์พระสั้นและโค้ง ขอบพระกรรณแนบติดไรพระศก และปลายจะแตกเป็นแฉกด้านหนึ่งลงมาจรดเส้นจีวร   อีกด้านหนึ่งลงมาจรดเส้นสังฆาฏิ  

- พระพาหาด้านซ้ายขององค์พระโค้งเป็นขอเบ็ด ตรงพระกัประ (ข้อศอก) มีติ่งยื่นแหลม

- พระอังสา (ไหล่) กว้าง วางแนวเป็นเส้นตรง และปลายด้านซ้ายขององค์พระเชิดขึ้นเล็กน้อย

- ข้อพระหัตถ์ด้านขวาขององค์พระจะหักเบี่ยงไปด้านขวา ผิดกับพระพิมพ์อื่นๆ

ทางด้านพุทธคุณนั้น พระนางพญา วัดนางพญา ปรากฏพุทธคุณเป็นเลิศเป็นที่ประจักษ์มาแต่อดีตกาล ทั้งด้านเมตตามหานิยม อำนาจวาสนาบารมี คงกระพันชาตรี และแคล้วคลาด อย่างครบถ้วนกระบวนความครับผม