บ้านแพมบก ต.ทุ่งยาว อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน กำลังกลายหมู่บ้านท่องเที่ยวที่มาแรง ในปีนี้ หลังมีนักท่องเที่ยวต่างชาติและชาวไทยเดินทางเข้าไปท่องเที่ยวในหมู่บ้านแพมบก นับแสนรายต่อปี สร้างรายได้เงินปันผลแก่ราษฎรครอบครัวละไม่ต่ำกว่า 15,000 บาท
หมู่บ้านแพมบก หมู่ 6 ตำบลทุ่งยาว อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีจำนวน 80 ครัวเรือน ประชากร 288 คน (ณ ก.ค. 68) ส่วนมากเป็นชาติพันธุ์ไทยใหญ่ 90% อีก 10% เป็นชาวปกาเกอะญอ และลาหู่ จีนยูนนาน นับถือศาสนาพุทธ 100 % ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางด้านการเกษตร เพราะปลูกและปศุสัตว์ ได้แก่ ข้าวโพด กระเทียม ผักสวนครัว นาข้าว และเลี้ยงสัตว์
หมู่บ้านแพมบก ชื่อหมู่บ้านมีที่มาจากคำว่า “แพม” มาจากชื่อลำน้ำแพมที่ไหลผ่านหมู่บ้าน ส่วนคำว่า “บก” เป็นภาษาไทยใหญ่ หมายถึง “หมก” มีความหมายว่า ป่าลึกหรือที่สูง ดังนั้น “บ้านแพมบก” จึงหมายถึง หมู่บ้านที่ซ่อนอยู่ในป่าลึกหรือที่สูงเขาและมีแม่น้ำไหลผ่าน
ชุมชนแห่งนี้ มีต้นทุนทางสภาพภูมิประเทศรายล้อมด้วยธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอุดมสมบูรณ์ มีภูเขามีป่า มีแม่น้ำ ลำธารน้ำ (ลำห้วยคาย ลำห้วยแพม) รวมทั้งทุนทางวัฒนธรรม และโดดเด่นด้วยความสามัคคี ความเข้มแข็ง มีผู้ใหญ่บ้านผู้นำท้องถิ่นเป็นแกนนำที่มีวิสัยทัศน์ มีแนวคิดในการพัฒนาและมองเห็นโอกาส ซึ่งได้หารือกับชาวบ้านและรวมกลุ่มกันทำการพัฒนาการท่องเที่ยวของชุมชนตนเองแบบร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมรับผิดและร่วมรับประโยชน์ทุกครัวเรือน และมีหน่วยงานต่าง ๆ ได้เข้ามาร่วมให้การสนับสนุน และส่งเสริมต่อยอดจนมีนักท่องเที่ยวมาท่องเที่ยวปีละเกือบ 200,000 คน เป็นชาวต่างชาติ 90% สามารถสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน และนำไปสนับสนุนด้านสาธารณะกุศลในชุมชนทั้งวัดและโรงเรียนอีกหลายแห่ง โดยจัดการขายหุ้น ๆ ละ 500 บาท ให้ทุกครัวเรือนมีการซื้อหุ้น 100 หุ้น เป็นเงิน 5,000 บาท ในสิ้นปี 2567 ที่ผ่านมาได้ปันผลรายได้เฉลี่ยให้ทุกครัวเรือน ครัวเรือนละ 15,000 บาท ซึ่งเป็นรายได้จากการเก็บค่าธรรมเนียมเข้าชมแหล่งท่องเที่ยวและจำหน่ายของที่ระลึก อาหาร และเครื่องดื่ม บ้านแพมบกยังเป็นหมู่บ้านนำร่องด้านการจัดการขยะแบบธนาคารขยะให้กับอีก 11 หมู่บ้านในตำบลทุ่งยาวอีกด้วย โดยได้รับการสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งยาว
บ้านแพมบกได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่าง ๆ เข้ามาให้การสนับสนุนต่อยอดและพัฒนา ทั้งสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแม่ฮ่องสอน สำนักงานเกษตรจังหวัดแม่ฮ่องสอน สำนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานแม่ฮ่องสอน สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดแม่ฮ่องสอน องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งยาว เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำป่า สภาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยจังหวัดแม่ฮ่องสอน สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวปาย ตลอดจนหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอีกหลายหน่วยงาน จนได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการในจังหวัดแม่ฮ่องสอนให้เป็น “ชุมชนยลวิถี” ของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ส่งเข้าประกวดระดับประเทศของกระทรวงวัฒนธรรม ในปี พ.ศ. 2568 และในวันที่ 4 สิงหาคม 2568 ทางกรมส่งเสริมการเกษตร และ ททท. ก็จะมาร่วมต่อยอดในการส่งเสริมศักยภาพชุมชนอีกครั้ง ถือเป็นการเคาะปี๊ปดัง ๆ อีกครั้งให้กับชุมชนเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เชิงเกษตรและธรรมชาติ สำหรับเสนอขายขยายตลาดต่อไป
แหล่งท่องเที่ยวที่โดดเด่น
• สะพานโขกู้โส่ หมายถึง สะพานบุญ ขัวแตะที่ทอดผ่านทุ่งนาไปยังสำนักสงฆ์ ระยะทางเกือบ 1 กิโลเมตร
• บ่อเลี้ยงปลา บ่อเลี้ยงปลาให้ทางโรงเรียนมาจำหน่ายอาหารปลานำรายได้พัฒนาโรงเรียน และเสริมอาหารกลางวันให้เยาวชน
• เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติที่สวยงาม เดินง่ายไม่ไกล ชมธรรมชาติ พรรณไม้ สัตว์ป่า
แหล่งท่องเที่ยวเชื่อมโยงกับเส้นทางในชุมชน
• น้ำตกแพมบกที่สวยงาม (อยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย มีค่าธรรมเนียม)
• จุดชมวิวดอยเมี่ยง
• จุดชมวิวดอยธง ที่มองเห็นเมืองปายทั้งเมือง
• หน่วยพิทักษ์ป่าไม้
• เจเจฟาร์ม
กิจกรรมการท่องเที่ยว
• วัดแพมบก ศิลปะไทยใหญ่
• เดินบนสะพานขัวแตะ (สะพานโขกู้โส่)
• ศาลาเจดีย์
• ชมทุ่งนาเขียวขจี (กรกฎาคม – พฤศจิกายน)
• ชมทัศนียภาพรายล้อมของชุมชนที่เต็มไปด้วยป่าไม้ สายธาร และแปลงเกษตร
• ยิงธนู
• ยิงปืนจุกน้ำปลา
• ดำนา (ก.ค. - ส.ค.)
• เกี่ยวข้าว (พ.ย. - ธ.ค.)
• นั่งเกวียน (วัวเทียมเกวียน)
• เก็บผักและสมุนไพรมาทำอาหาร
• ทำน้ำพริกขั้วทราย
• ทัวร์อินดี้ นั่งมอเตอร์ไซด์พ่วงข้าง
• ทำไม้กวาดปุ๋มเป้ง
• ทำโมบายที่ระลึก
ประเพณี
• สะพานโขกู้โส่ หมายถึง สะพานบุญ
• ดับไฟเทียน
• ต่างซอมต่อ
การแสดงศิลปวัฒนธรรม
• การแสดงรำนก รำโต (ศิลปะแบบไทยใหญ่)
• การแสดงรำไต
สิ่งอำนวยความสะดวก
• ร้านกาแฟสด รสกลมกล่อม หอมละมุน
• ร้านจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่ม
• ร้านจำหน่ายสินค้าของที่ระลึก
• ร้านค้าชุมชน
• ที่พักแบบโฮมลอดจ์ และโฮมสเตย์
• ห้องน้ำห้องสุขาที่สะอาดหลายจุด
ของที่ระลึกของชุมชน
• น้ำผึ้งป่า
• ข้าวเกรียบรสชาติผลไม้ตามฤดูกาล
• ผ้าทอมือไทยใหญ่ ปกาเกอะญอ และลีซู
• กระเป๋า ย่าม
• เครื่องจักสาน
• ค่าบำรุงชุมชนคนละ 50 บาท (ไม่รวมค่ากิจกรรมต่างๆ และมัคคุเทศก์ท้องถิ่น)
ติดต่อได้ที่
• นายเศกสิทธิ์ ภีระตุ้ย ผู้ใหญ่บ้านแพมบก โทร. 06 3186 1966, 06 4136 9746
• นายเพ็ชร หมื่นบุญตัน ประธานท่องเที่ยวชุมชนบ้านแพมบก โทร. 09 3448 9337