ข้อเสนอของพรรคประชาชน (ปชน.) ที่เปิดแนวทางการจัดตั้ง "รัฐบาลชั่วคราว" หรือ "รัฐบาลเฉพาะกิจ" เพื่อคลี่คลายวิกฤตการณ์ทางการเมืองไทยในปัจจุบัน ถือเป็นความเคลื่อนไหวที่ไม่อาจมองข้ามได้ ทั้งในแง่ของรูปธรรมเชิงนโยบาย และกลยุทธ์ทางการเมืองที่อาจเขย่าเสถียรภาพของรัฐบาลปัจจุบันอย่างรุนแรง
หัวใจของข้อเสนอจากพรรคประชาชน คือการยืนยันว่า จะ "ไม่เข้าร่วมรัฐบาลผสม" แต่พร้อม "โหวตนายกฯ คนใหม่" ที่เป็นกลาง มีภารกิจจำกัด เพื่อเดินหน้าสู่การเลือกตั้งใหม่ภายในปีนี้ ภายหลัง พ.ร.บ. งบประมาณผ่านสภา
ข้อเสนอนี้พรรคประชาชนต้องการสะท้อนการวางจุดยืน "เสียสละตำแหน่งทางการเมืองเพื่อประโยชน์ประเทศ" และส่งสัญญาณความจริงจังในการผลักดันการปฏิรูปการเมืองในกรอบเวลาอันจำกัด
“เป็นข้อเสนอที่เราเชื่อว่าเป็นทางออกของประเทศจริงๆ หากวันหนึ่งสถานการณ์ทางการเมืองเดินไปถึงจุดนั้น”นายณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ หัวหน้าพรรคประชาชนระบุ
แก้เกมทางตัน ด้วยภารกิจเฉพาะกิจ
ภารกิจของรัฐบาลชั่วคราวที่พรรคประชาชนเสนอ มีองค์ประกอบสำคัญ 5 ประการ ประกอบด้วย
1. การยุบสภาและจัดการเลือกตั้งใหม่ภายในปลายปี 2568
2. การจัดทำประชามติเพื่อร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยสภาร่างรัฐธรรมนูญ (ส.ส.ร.)
3. คลี่คลายความตึงเครียดไทย-กัมพูชา ให้กลับเข้าสู่ภาวะปกติ
4. ผ่าน พ.ร.บ. งบประมาณปี 2569 เพื่อไม่ให้เศรษฐกิจสะดุด
5. หยุดยั้งร่างกฎหมายเอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ ที่ถูกมองว่าอาจเป็นประตูสู่ปัญหาสังคมระยะยาว
ภารกิจเหล่านี้ไม่ได้ต้องการอำนาจแบบเบ็ดเสร็จ แต่เน้นการคืนอำนาจสู่ประชาชน และวางรากฐานสู่ระบอบประชาธิปไตยใหม่
ปฏิกิริยาจากพรรคอื่น: ยอมรับ แฝงเร้น ระวังตัว
พรรคร่วมรัฐบาล โดยเฉพาะพรรคเพื่อไทยต้องรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนจากข้อเสนอของปชน. แม้ยังไม่มีท่าทีชัดเจน แต่ภายในพรรคย่อมมีการชั่งน้ำหนักระหว่างการรักษาอำนาจ กับการแสดงความรับผิดชอบต่อสถานการณ์วิกฤต
ขณะที่ พรรคภูมิใจไทย มีท่าทีที่น่าสนใจไม่แพ้กัน ด้วยการส่งสัญญาณพร้อมเดินโมเดลรัฐบาลเฉพาะกาล โดยมีชื่อของนายอนุทิน ชาญวีรกูล เป็นตัวเต็งนายกฯ หากเกิดดีลใหม่ทางการเมืองขึ้นจริง
นักวิชาการมอง: โอกาสกับความเสี่ยงควบคู่
นักวิชาการหลายฝ่ายให้ความเห็นว่า "รัฐบาลชั่วคราว" อาจเป็นทางออกเพื่อลดแรงกดดันและลดความขัดแย้งที่สั่งสมมาอย่างยืดเยื้อในระบบการเมืองไทย โดยเฉพาะในยุคที่ความเชื่อมั่นต่อรัฐบาลอยู่ในระดับต่ำ และสภากำลังไร้เสถียรภาพ
ข้อดีคือ
-ช่วยลดอุณหภูมิการเมือง
-มีกรอบเวลาชัดเจน ไม่ยืดเยื้อ
-ปูทางสู่การปฏิรูประบบการเมืองผ่านรัฐธรรมนูญใหม่
ข้อเสียคือ
-ขาดอำนาจตัดสินใจในเชิงนโยบายระยะยาว
-มีความเสี่ยงหากรัฐบาลเฉพาะกิจผิดสัญญา หรือถูกยืดเวลา
-เปิดช่องให้เกิดการเมืองในเงามืด หากไม่มีความโปร่งใส
ใครได้-ใครเสีย ในเกมนี้?
พรรคประชาชน
ได้เปรียบ: ได้รับภาพลักษณ์ "นักการเมืองสร้างสรรค์ทางออก" ไม่ยึดติดตำแหน่ง พร้อมเสียสละเพื่อประเทศ
ได้ฐานเสียง: กลุ่มคนรุ่นใหม่และประชาชนที่ต้องการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง
เสี่ยง: หากรัฐบาลเฉพาะกิจไม่สำเร็จตามกรอบเวลาที่ตั้งไว้ หรือมีการผิดสัญญา
พรรคภูมิใจไทย
ได้เปรียบ: หากได้เป็นแกนนำรัฐบาลเฉพาะกิจ จะสร้างฐานอำนาจระยะสั้น พร้อมต่อยอดสู่รัฐบาลถาวร
เสี่ยง: หากผลงานในรัฐบาลเฉพาะกิจต่ำ หรือเกิดข้อครหาว่ากอบโกยอำนาจแฝง อาจเสียหายระยะยาว
พรรคเพื่อไทย
ได้เปรียบ: หากเลือกถอนตัวหรือยอมรับข้อเสนอรัฐบาลชั่วคราวโดยสมัครใจ จะช่วยลดแรงกดดันจากม็อบและสังคม
เสี่ยง: หากไม่ยอมและดื้อดึงรักษาอำนาจ อาจถูกมองว่าหน่วงประเทศไว้
สถานการณ์นี้จะไปจบที่ไหน?
การที่พรรคประชาชนเสนอรัฐบาลชั่วคราวอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมเงื่อนไขชัดเจน คือการท้าทายต่อระบบเดิมที่ยังคงติดอยู่ในวงจรความขัดแย้งซ้ำซาก
สถานการณ์จะขึ้นอยู่กับ 5 ปัจจัยสำคัญได้แก่
1. แรงกดดันจากประชาชนและมวลชน: หากสังคมหนุนแนวทางนี้ เสียงจากประชาชนจะเป็นแรงผลักสำคัญ
2. ท่าทีของพรรคเพื่อไทย: จะยอมเปลี่ยนเกม หรือดึงเกมไว้จนพัง
3. การจับมือของพรรคฝ่ายค้าน: ถ้าสร้างแนวร่วมกว้างขวาง จะเพิ่มน้ำหนักให้รัฐบาลเฉพาะกิจเกิดขึ้นจริง
4. บทบาทของวุฒิสภา: ในการเลือกนายกฯ คนใหม่ หากมีชื่อกลางที่ทุกฝ่ายรับได้
5. ปัจจัยภายนอก: เช่น ความตึงเครียดชายแดนไทย-กัมพูชา และภาวะเศรษฐกิจที่จำเป็นต้องมีรัฐบาลที่เดินหน้าได้
บทสรุป: โอกาสเปลี่ยนระบบ หรือแค่เปลี่ยนคน?
ข้อเสนอรัฐบาลเฉพาะกิจจากพรรคประชาชนอาจเป็นมากกว่าแค่การเปลี่ยนตัวนายกฯ แต่คือการส่งสัญญาณไปยังระบบการเมืองไทยทั้งหมดว่า ถึงเวลาเปลี่ยน "โครงสร้าง" ไม่ใช่แค่เปลี่ยน "ตัวบุคคล"
อย่างไรก็ตาม ความสำเร็จของโมเดลนี้จะเกิดขึ้นได้ ต้องอาศัยความซื่อสัตย์ทางการเมือง ความกล้าของพรรคใหญ่ และการยอมรับร่วมกันว่า ประเทศไทยต้องมี "จุดพักเกม" ที่นำไปสู่การ Reset ใหม่บนฐานของประชาชนเป็นใหญ่
หากทำได้ รัฐบาลชั่วคราวอาจไม่ใช่แค่ทางออก แต่เป็นประตูสู่การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยอย่างแท้จริง
#รัฐบาลชั่วคราว#พรรคส้ม#การเมืองไทย2568#ผ่ากลยุทธ์พรรคส้ม#ตั้งรัฐบาลเฉพาะกิจ#เปลี่ยนผ่านการเมือง#ทางออกหรือกับดัก#วิกฤตการเมืองไทย#รัฐธรรมนูญใหม่#เลือกตั้งใหม่2569
