วันที่ 6 มิ.ย.68 นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ หรือ หมอเจด รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์ข้อความผ่านเพจเฟซบุ๊ก เรื่อง กินหอยนางรม เสี่ยงตุยไม่รู้ตัว โดยระบุว่า หลายคนชอบหอยนางรม บอกเลยว่าเข้าใจนะ เพราะเนื้อมันหวาน มันเด้ง สดยิ่งใส่พริกเผา หรือน้ำจิ้มซีฟู้ดก็อร่อย แต่รู้ไหมว่า หอยนางรมดิบ ๆ นี่แหละ มีดีกรีเป็นอาหารเสี่ยงตุยอันดับต้นๆ เลย
และเห็นคุณนุ่น นพลักษณ์ ออกมาบอกว่าหินหอยนางรมแล้ว รวมถึงพี่บ่าวไข่เจียว นักกล้ามทีมชาติไทย ก็ยังนอนโรงพยาบาล เลยอยากมาพูดเรื่องนี้หน่อย เพราะมันไม่ใช่แค่ท้องเสียแบบอาหารเป็นพิษนะครับ แต่หมายถึง ติดเชื้อเข้ากระแสเลือด อันตรายถึงชีวิตได้เลยนะ โดยเฉพาะบางคนที่ร่างกายไม่แข็งแรง หรือมีโรคประจำตัวอยู่แล้ว อันตรายยิ่งกว่าเดิมหลายเท่า ไม่ได้จะห้ามกินนะครับ แต่ต้องกินให้ถูกวิธี เดี๋ยวจะมาเล่าให้ฟังว่า “ทำไมกินหอยดิบถึงเสี่ยง?” “เชื้อมันมาจากไหน?” “ใครที่เสี่ยงกว่า?” และ “จะกินยังไงให้ปลอดภัย?”
1. รู้จัก “วิบริโอ” ตัวร้ายที่ซ่อนอยู่ในหอย
เวลาพูดถึงการกินหอยดิบแล้วป่วยคนส่วนใหญ่จะนึกถึงอาการท้องเสียใช่ไหมครับ? แต่จริง ๆ แล้วมันมีเชื้อแบคทีเรียอยู่ตัวนึง ชื่อว่า Vibrio vulnificus ที่อันตรายกว่าท้องเสียธรรมดาเยอะมากกกก
แล้วเชื้อตัวนี้มาจากไหน?
•มันอยู่ในทะเลชาย โดยเฉพาะทะเลน้ำกร่อย
•มักจะซ่อนอยู่ในหอยนางรมสด ๆ ที่ยังไม่ได้ผ่านความร้อน
•หอยไม่เป็นอะไรเลย แต่คนที่กินเข้าไปอาจถึงตายได้
เชื้อนี้ถ้าเข้าไปในร่างกาย แล้วหลุดเข้ากระแสเลือด → โอกาสเสียชีวิตสูงถึง เกือบครึ่ง!
บางคนตอนเย็นยังกินอยู่เลย ตอนดึกเริ่มมีไข้ หนาวสั่น เช้ามาก็ต้องเข้า ICU แล้ว
2. คนกลุ่มไหน “เสี่ยงตาย” จากการกินหอยมากกว่าคนอื่น?
เอาจริง ๆ คนที่ร่างกายแข็งแรงดี กินหอยดิบแล้วอาจไม่เป็นอะไรมาก แค่ท้องเสีย แต่ถ้าคุณหรือคนใกล้ตัวอยู่ในกลุ่มนี้ ผมอยากให้เลี่ยงนะ
กลุ่มเสี่ยงที่ควรเลี่ยงสุด ๆ
•คนที่เป็น โรคตับ เช่น ตับแข็ง หรือเคยเป็นไวรัสตับอักเสบ
•คนที่เป็น เบาหวาน ไม่ว่าจะคุมได้ดีหรือยังไม่คุม
•คนที่มี ภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น คนที่กินยากดภูมิ หรือเคมีบำบัด
•คนที่ ไม่มีม้าม หรือเป็น ธาลัสซีเมีย
•ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะถ้ามีโรคประจำตัว
เพราะคนกลุ่มนี้ระบบภูมิคุ้มกันจะจัดการเชื้อไม่ทันแค่เชื้อเล็ก ๆ จากหอยตัวเดียว ก็อาจทำให้ติดเชื้อในกระแสเลือดแบบไม่รู้ตัว
.
3. อาการที่ต้องระวัง คือ
ถ้ากินหอยแล้วท้องเสีย อาเจียน มีไข้ คนส่วนใหญ่จะคิดว่าแค่อาหารเป็นพิษ แต่ถ้าเป็นเชื้อ “วิบริโอ” มันอาจจะไม่หยุดแค่นั้น
อาการที่ควรรีบไปหาหมอ:
•มีไข้สูง หนาวสั่น
•ท้องเสีย ปวดท้อง อาเจียน
•เจ็บกล้ามเนื้อ รู้สึกเหนื่อยง่ายผิดปกติ
•มีผื่นแดง หรือผิวหนังช้ำ ๆ ตามตัว
•ปวดแผลรุนแรง หรือมีแผลพุพอง
•ความดันต่ำ ใจสั่น สับสน หรือหมดสติ
เพราะเชื้อนี้ถ้าหลุดเข้าเส้นเลือด จะกลายเป็นภาวะ Sepsis หรือ “ติดเชื้อในกระแสเลือด” ซึ่งอันตรายถึงชีวิตภายในเวลาแค่ไม่กี่ชั่วโมง
4. ไม่ได้กินก็เป็นได้ แค่มีแผลแล้วจับหอยก็เสี่ยง
อีกเรื่องที่คนไม่ค่อยรู้ คือ ไม่ต้องกินก็ป่วยได้ แค่มีแผลถลอก แล้วเอามือไปจับหอย ไปล้างน้ำทะเล หรือทำงานกับของทะเลที่มีเชื้ออยู่ ก็เสี่ยงได้เลย
ตัวอย่างเคสที่เจอบ่อย
•ปอกหอยแล้วมีแผล เชื้อเข้าทางผิวหนัง
•ลุยทะเล เล่นน้ำทั้งที่ยังมีแผลอยู่
•ชาวประมงที่มีบาดแผล แล้วทำงานในน้ำทะเล
ผลลัพธ์คือ แผลจะอักเสบรุนแรง บวมแดง เจ็บแบบแสบเหมือนโดนน้ำกรด
บางคนต้อง ตัดแขน ตัดขา เพื่อหยุดการลุกลามบางเคสเสียชีวิตในไม่กี่วัน เพราะอวัยวะล้มเหลวตามมา
5. แล้วเราจะ “กินหอย” ยังไงให้ปลอดภัย?
ไม่ได้หมายความว่ากินหอยไม่ได้เลยนะครับ แต่เราควรกินอย่างมีสติ และเข้าใจความเสี่ยง
กินแบบไหนถึงจะปลอดภัย?
•เลือกกิน หอยที่ผ่านความร้อนแล้ว เช่น หอยนึ่ง หอยทอด หอยอบชีส
•หลีกเลี่ยงหอยสด หอยดิบ โดยเฉพาะในร้านที่ไม่สะอาด
•ถ้ามีโรคประจำตัว อยู่ในกลุ่มเสี่ยง
ห้ามกินหอยดิบเด็ดขาดนะ
•ถ้ามีแผล อย่าลงน้ำทะเล อย่าไปปอกหอย เล่นกับสัตว์ทะเล
•ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งหลังจับของทะเล โดยเฉพาะถ้ามีแผล
ผมไม่ได้มาดราม่าห้ามกินหอยนะครับ แต่แค่อยากให้รู้ว่า “มันมีความเสี่ยงอยู่จริง ๆ” โดยเฉพาะถ้าคุณหรือคนที่คุณรักเป็นคนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ถ้าอยากกิน กินแบบสุก ๆ ไปเลย อร่อยเหมือนกัน และปลอดภัยกว่ามาก
ขอบคุณ เพจเฟซบุ๊ก หมอเจด
