“สุดาวรรณ” รมว.วัฒนธรรมเผยสหรัฐฯ ส่งคืนโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยกลับคืนมาตุภูมิ ล็อตแรกภายในปีนี้ เดินหน้าติดตามโบราณวัตถุเพิ่มอีก 16 รายการ “แผ่นทองดุนลายพระพุทธรูป - พระโพธิสัตว์”
27 พ.ค. 68 นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รมว.วัฒนธรรม เปิดเผยความคืบหน้าสำคัญการติดตามโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยกลับคืนสู่ประเทศไทยว่า ภายหลังการประชุมคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ครั้งที่ 1/2568 หลังจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก ประเทศสหรัฐอเมริกาได้ถอดถอนโบราณวัตถุไทย 4 รายการ ออกจากทะเบียนพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์เพื่อเตรียมพร้อมส่งคืนประเทศไทย ประกอบด้วย พระโพธิสัตว์ 3 องค์ และพระพุทธรูป 1 องค์ โดยโบราณวัตถุทั้ง 4 รายการนี้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มประติมากรรมที่ค้นพบในพื้นที่อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ (ปัจจุบันคืออำเภอเฉลิมพระเกียรติ) ซึ่งถูกลักลอบนำออกนอกประเทศตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507
รมว.วัฒนธรรม กล่าวอีกว่า จากการตรวจสอบพบว่าโบราณวัตถุเหล่านี้ถูกลักลอบขุดไปจากปราสาทเขาปลายบัด 2 จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียได้เริ่มต้นดำเนินการพิจารณาโบราณวัตถุชุดดังกล่าวเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 หลังจากนั้นดำเนินการเปิดรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้เสียและรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมเป็นระยะเวลา 6 เดือน จนกระทั่งคณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์มีมติเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2568 ให้ถอดถอนโบราณวัตถุดังกล่าวออกจากทะเบียนโบราณวัตถุของพิพิธภัณฑ์อย่างสมบูรณ์ ขั้นตอนต่อไปกรมศิลปากรจะขอความร่วมมือจากกระทรวงการต่างประเทศ โดยสถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิสเป็นผู้ประสานงานการส่งคืนโบราณวัตถุในขั้นตอนต่อไป โดยกำหนดการส่งมอบต้องรอให้ทางพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโกประกาศอย่างเป็นทางการ คาดว่าสามารถนำกลับสู่ประเทศไทยได้ภายในปีนี้
“การได้รับคืนโบราณวัตถุ 4 รายการครั้งนี้ เป็นความสำเร็จของการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยที่ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2560 โดยการประสานงานกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation - HSI) นับได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการติดตามโบราณวัตถุประติมากรรมสัมฤทธิ์กลุ่มประโคนชัย ในพิพิธภัณฑ์อื่นๆ ต่อไป” รมว.วัฒนธรรม กล่าว
นอกจากนี้ที่ประชุมได้มีมติเห็นชอบติดตามโบราณวัตถุเพิ่มเติมอีก 16 รายการ ที่เก็บรักษาในสหรัฐอเมริกาซึ่งในจำนวนนี้มีโบราณวัตถุที่น่าสนใจเป็นพิเศษ อาทิ แผ่นทองดุนลายพระพุทธรูปและพระโพธิสัตว์ จากพิพิธภัณฑ์เมโทรโพลิทัน และพิพิธภัณฑ์ศิลปะคลีฟแลนด์ ที่มีรูปแบบเปรียบเทียบได้กับแผ่นทองดุนลายพระพุทธรูปที่เพิ่งค้นพบจากโบราณสถานพระนอน วัดธรรมจักรเสมาราม อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งจะมีประโยชน์อย่างยิ่งในการศึกษาทางโบราณคดีของประเทศไทย ทั้งนี้การติดตามโบราณวัตถุกลับคืนสู่ประเทศไทยเป็นภารกิจสำคัญของกระทรวงวัฒนธรรม(วธ.) ในการอนุรักษ์และพัฒนางานด้านมรดกศิลปวัฒนธรรมของชาติ ความสำเร็จครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นและความร่วมมือระหว่างประเทศในการอนุรักษ์และพัฒนาภารกิจงานด้านมรดกทางวัฒนธรรมของไทยต่อไป