วันที่ 23 เม.ย.68 นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ หรือ หมดเจด แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โพสต์ข้อความระบุว่า เมื่อวานหลายคนน่าจะเห็นข่าวความเศร้าและสะเทือนใจแล้วนะครับ
สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส สิ้นพระชนม์ตอนเช้า ด้วยวัย 88 ปี โดยสาเหตุที่วาติกันแถลงออกมาคือ โรคหลอดเลือดสมองกับภาวะหัวใจล้มเหลว
อันดับแรกผมขอแสดงความอาลัยอย่างสุดซึ้งต่อการสิ้นพระชนม์ของพระองค์ครับ
ถ้าพูดถึงโรคนี้ จริงๆ มันไม่ได้เป็นกันเฉพาะคนแก่เท่านั้นนะ ช่วงหลังๆ มานี้ คนอายุน้อยลงเรื่อยๆ ก็เริ่มเป็นกันมากขึ้น บางคนแค่ 40 ต้นๆ ก็ป่วยหนัก บางคนถึงขั้นนอนติดเตียงไปเลย หรือบางคนรับการรักษาไม่ทัน เสียชีวิตเลยก็มี
วันนี้เราเลยอยากชวนทุกคนมาเข้าใจว่าโรคนี้คืออะไร อะไรที่ทำให้เราเสี่ยง
แล้วเราต้องระวังยังไงกันบ้าง
1. ความดันโลหิตสูง
โรคนี้เป็นเหมือนเพื่อนเงียบที่อยู่กับเรานานๆ แล้วพอถึงจุดนึงก็ทำร้ายเราได้แบบไม่ทันตั้งตัว เพราะเวลาความดันขึ้นสูงตลอด ผนังหลอดเลือดมันจะเปราะ แข็ง แล้วก็แตกง่าย มันยังทำให้เกิดลิ่มเลือดด้วยนะ ถ้าไปอุดหลอดเลือดสมองก็จบเลย คือเรียกว่าเป็นสาเหตุอันดับต้นๆ ที่ทำให้เกิด stroke เลยแหละ
แล้วจะป้องกันยังไงดีล่ะ?
•วัดความดันบ่อยๆ ถ้าได้ <120/80 mmHg นี่ถือว่าโอเคเลย
•กินน้อยเค็ม ลดของหมักดอง บะหมี่ซอง ขนมถุง
•กิน DASH diet เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี นมไขมันต่ำ
•ออกกำลังกายอาทิตย์ละ 3-5 วัน อย่างน้อยวันละ 30 นาที
•ถ้าแพทย์ให้ยาควบคุมความดันมากิน อย่าลืมกินให้ตรงเวลา
2. เบาหวาน
เบาหวานฟังดูเหมือนไม่ร้ายแรง แต่จริงๆ มันร้ายเงียบไม่แพ้ความดันเลยครับ
เพราะน้ำตาลในเลือดที่สูงนานๆ จะไปทำลายหลอดเลือดทั่วร่าง โดยเฉพาะหลอดเลือดสมอง
อาการไม่ได้มาปุ๊บปั๊บ แต่มาทีคือหนักเลย ถึงขั้น เส้นเลือดในสมองตีบหรือแตกได้เลย
ป้องกันยังไงดี?
•คุมระดับน้ำตาลให้ดี (<126 mg/dL ถ้าวัดตอนอดอาหาร) ถ้ายังไม่เป็นก็ต้องรู้ตัวไว ถ้าเป็นแล้วต้องเจาะเลือดตามหมอนัด
•ลดหวาน ลดข้าวขาว ของหวาน น้ำอัดลม เบเกอรี่ต่างๆ
•หันมากินผัก โปรตีนดีๆ อย่างปลา เต้าหู้ ไข่
•ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
•กินยาตามที่แพทย์ให้ ไม่หยุดยาเองเด็ดขาด
3. ไขมันในเลือดสูง
ใครที่ชอบของทอด เนื้อสัตว์ติดมัน ของหวานจัดๆ
หรือกินแอลกอฮอล์บ่อยๆ ไขมันในเลือดนี่ขึ้นง่ายมาก
โดยเฉพาะพวก LDL หรือไขมันเลว ถ้าสูงเกินไป จะไปสะสมตามผนังหลอดเลือด
แล้วทำให้หลอดเลือดแคบลงเรื่อยๆ จนวันนึงเลือดผ่านไม่ได้ ก็เกิด stroke ได้อีกเช่นกัน
วิธีป้องกันง่ายๆ แบบชีวิตประจำวันเลย
•ลดการกินไขมันอิ่มตัว เช่น ของมัน เนยเทียม ครีมเทียม
•หลีกเลี่ยงอาหารทอด อาหารแปรรูป ไส้กรอก แฮม เบคอน
•กินปลาทะเล เช่น แซลมอน หรือทูน่า ที่มีโอเมก้า-3 ช่วยเพิ่ม HDL
•ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
•หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ ถ้าจำเป็นต้องดื่ม ให้อยู่ในระดับพอเหมาะ
4. บุหรี่
สูบบุหรี่ไม่ใช่แค่เรื่องปอดนะ แต่ยังทำร้ายหลอดเลือด เลย เพราอีกด้วย
สารในบุหรี่หลายตัว เช่น นิโคติน มันทำให้หลอดเลือดหดตัว แล้วพอหดอยู่บ่อยๆ ก็ทำให้เสื่อมสภาพเร็ว
ยังมีคาร์บอนมอนอกไซด์ที่แย่งออกซิเจนในเลือดไปอีก คือทำให้สมองขาดออกซิเจนง่ายขึ้น เสี่ยง stroke แบบไม่รู้ตัวเลย
สิ่งที่ควรทำมากที่สุดคือเลิกครับ
•เลิกบุหรี่ให้ได้จะดีมาก ถ้าทำเองไม่ได้ ลองใช้ตัวช่วย เช่น แผ่นแปะนิโคติน หรือปรึกษาหมอ
•หลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสองด้วย เพราะอันตรายไม่แพ้กันเลย
5. แอลกอฮอล์
หลายคนอาจคิดว่า “ดื่มแค่นิดหน่อยไม่เป็นไรหรอก” แต่จริงๆ แล้วแอลกอฮอล์มันมีผลกับระบบหลอดเลือดเยอะมากเลยนะครับ
มันทำให้ความดันเพิ่ม ไขมันในเลือดแย่ลง HDL ลด LDL เพิ่ม แล้วยังไปทำให้เลือดแข็งตัวผิดปกติ มีโอกาสเป็นลิ่มเลือดง่ายขึ้นอีกต่างหาก
ถ้าหลอดเลือดในสมองเปราะอยู่แล้ว ก็มีโอกาสแตกง่ายขึ้น ซึ่งเป็นอันตรายมาก!
สรุปคืออะไร? ดื่มให้น้อยที่สุด หรือไม่ดื่มเลยดีที่สุดครับ
สุดท้าย ถ้ามีอาการเหล่านี้ ต้องรีบหาหมอทันที!
จำคำว่า FAST ไว้ให้ดีนะครับ
•F = Face : หน้าผิดรูป ปากเบี้ยว
•A = Arm : แขน ขาอ่อนแรงข้างใดข้างหนึ่ง
•S = Speech : พูดไม่ชัด หรือพูดไม่ได้เลย
•T = Time : รีบโทรหาหมอหรือ 1669 ด่วน!
ยิ่งไปโรงพยาบาลเร็วเท่าไหร่ โอกาสรอดหรือฟื้นกลับมาได้ก็จะยิ่งสูงขึ้นครับ เพราะ stroke ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นะ
ต้องขอแสดงความอาลัยอย่างสุดซึ้งต่อการสิ้นพระชนม์ของพระองค์อีกครั้งนะครับ
ฝากด้วยนะครับ โรคหลอดเลือดสมองมันใกล้ตัวเรามากขึ้น เป็นได้ทั้งคนอายุน้อย และอายุเยอะ เพราะฉะนั้นอย่ามองข้ามสุขภาพตัวเองเลยนะครับ ถ้าเราคุมปัจจัยเสี่ยง 5 อย่างนี้ได้ดี ไม่ว่าอายุเท่าไหร่ก็ลดโอกาสเส้นเลือดในสมองตีบหรือแตกได้เยอะมาก ใครมีอาการแปลกๆ หรือสงสัยว่าตัวเองมีความเสี่ยง อย่ารอ รีบปรึกษาหมอเลยนะครับ
ขอบคุณ เพจเฟซบุ๊ก หมอเจด