ชุมชนวัดศรีคุนเมือง อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีอัตลักษณ์โดดเด่นสถาปัตยกรรมบ้านไม้โบราณ ที่ยังคงรักษารูปแบบดั้งเดิมได้อย่างดีเยี่ยม ล้อมรอบด้วยธรรมชาติของแม่น้ำโขงและภูเขา
ชุมชนวัดศรีคุนเมือง ได้รับการคัดเลือก 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชนยลวิถี” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 กระทรวงวัฒนธรรม(วธ.) โดยเมื่อเร็วๆ นี้ นางสาวพลอย ธนิกุล ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานเปิดสุดยอดชุมชนต้นแบบฯ วัดศรีคุนเมือง (เชียงคาน) พร้อมด้วย นายชัยพจน์ จรูญพงศ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเลย นางศศิฑอณร์ สุวรรณมณี หัวหน้าผู้ตรวจราชการกระทรวงวัฒนธรรม วัฒนธรรมจังหวัดเลย หัวหน้าส่วนราชการ เครือข่ายทางวัฒนธรรม ศิลปินท้องถิ่น ชาวชุมชนวัดศรีคุนเมืองเข้าร่วม ณ วัดศรีคุนเมือง อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย มีการจัดพิธีกรรมผาสาดลอยเคราะห์ริมแม่น้ำโขง กราบสักการะพระประจำวัดที่สำคัญๆ ของชุมชน และกิจกรรมอื่นๆ ที่ชาวชุมชนจัดเตรียมไว้อย่างดี
ข้อมูลสังเขป ชุมชนวัดศรีคุนเมือง เป็นชุมชนที่มีศักยภาพและความพร้อมในการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสร้างสรรค์ในทุกมิติ ทำให้ผู้มาเยือนสัมผัสได้ถึงความสงบและความเป็นธรรมชาติ ได้พัฒนาต่อยอดบ้านไม้เก่าและอาคารพาณิชย์โบราณมาเป็นแหล่งท่องเที่ยวของชุมชนในรูปแบบ “ถนนคนเดินเชียงคาน” ให้นักท่องเที่ยวได้ชม ช้อป ชิม แชะ พร้อมทั้งอุดหนุนสินค้าในชุมชน สร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน อีกทั้งชุมชนแห่งนี้มี “ภาษาไทเลย” เป็นภาษาถิ่นที่โดดเด่นต่างจากภาษาอีสานทั่วไป เป็นอัตลักษณ์เฉพาะถิ่น รวมถึงการถ่ายทอดวัฒนธรรมผ่านประเพณีท้องถิ่น อาทิ งานประเพณีออกพรรษา งานประเพณีสงกรานต์ที่เต็มไปด้วยสีสัน มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่หลากหลาย สร้างการมีส่วนร่วมให้กับนักท่องเที่ยว อาทิ กิจกรรมใส่บาตรข้าวเหนียว ที่นำเอาวิถีชีวิตของชุมชนมาปรับประยุกต์เพื่อเป็นกิจกรรมไฮไลท์ที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด กิจกรรมล่องเรือชมแม่น้ำโขง กิจกรรมการลอยผาสาดลอยเคราะห์ พิธีกรรมโบราณที่สืบต่อกันมานับร้อยปี นอกจากนี้ชุมชนยังมีแหล่งท่องเที่ยวเชื่อมโยงที่น่าสนใจ เช่น ภูทอก แก่งคุดคู้ สกายวอล์คเชียงคาน หมู่บ้านวัฒนธรรมไทดำ เป็นต้น
สำหรับสายบุญชวนไปกราบสักการะเสริมสิริมงคล ณ วัดศรีคุนเมือง หรือ "วัดใหญ่" เป็นวัดเก่าแก่ที่สำคัญและอยู่คู่บ้านคู่เมืองเชียงคานมาเป็นเวลายาวนาน นอกจากนี้ตลอดเส้นทางถนนคนเดินทอดยาวไปถึงชุมชนใกล้เคียง ยังมีวัดประจำคุ้มที่มีความสำคัญและโดดเด่นด้วยสถาปัตยกรรมแบบล้านช้างจำนวนหลายวัด นักท่องเที่ยวสามารถไหว้พระ 9 วัดได้ในเวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง ดื่มด่ำกับศิลปวัฒนธรรมที่สะท้อนผ่านสถาปัตยกรรม พระพุทธรูป สิม และภาพจิตรกรรมฝาผนังต่างๆ ภายในวัด ประกอบด้วย วัดศรีคุนเมือง วัดมหาธาตุ วัดโพนชัย วัดท่าคก วัดป่าใต้ วัดมัชฌิมาราม (วัดป่ากลาง) วัดท่าแขก วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน และวัดศรีพนมมาศ
ส่วนสายอาหาร ชุมชนแห่งนี้ได้มีการจัดทำสำรับชุมชนที่เป็นเมนูดั้งเดิมทำจากวัตถุดิบในชุมชน ที่นักท่องเที่ยวต้องลิ้มลอง ได้แก่ ข้าวปุ้นน้ำแจ่ว จุ่มนัว กุ้งเสียบ ข้าวจี่ ส้าปลาน้ำโขง ลาบปลาน้ำโขง เมี่ยงคำ เมี่ยงโค้น และตำซั๊วด๊องแด๊ง เป็นต้น มีผลิตภัณฑ์ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชน เช่น “ผ้าห่มนวม” งานหัตถกรรมในครัวเรือนที่อยู่คู่กับเชียงคานมาแต่ดั้งเดิม “มะพร้าวแก้ว” สินค้าภูมิปัญญาการถนอมอาหารที่ขึ้นชื่อ ทั้งมีบริการโฮมสเตย์ที่หลากหลาย นักท่องเที่ยวสามารถสัมผัสวิถีชีวิตของชุมชนได้อย่างใกล้ชิดในบรรยากาศที่อบอุ่นและเป็นกันเอง อีกทั้งเชียงคานมีความโดดเด่นด้านจัดการแหล่งท่องเที่ยว ทำให้ได้รับรางวัล 100 แหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนระดับโลก หรือ Sustainable Destinations TOP 100 ปี 2563 และรางวัล Green Destinations Silver Award 2024 เป็นแห่งแรกในอาเซียน และแห่งที่ 3 ของเอเชีย
ชุมชนวัดศรีคุนเมือง ต้นแบบเที่ยวชุมชนยลวิถีเชียงคาน จ.เลย
