วันที่ 1 มีนาคม 2568 นายจิรายุ ห่วงทรัพย์ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า นายกรัฐมนตรี ได้รับรายงานจากคณะผู้แทนไทย ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนจากสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) พลตำรวจเอก ไกรบุญ ทรวดทรง รอง.ผบ.ตร. และสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงปักกิ่ง ที่ได้เดินทางไปส่งชาวอุยกูร์ 40 คน กลับบ้านเกิดในมณฑลซินเจียง ประเทศจีน หลังจากที่พวกเขาต้องถูกกักตัวในประเทศไทยมานานถึง 10 ปี
การส่งกลับครั้งนี้ถือเป็นความสำเร็จในการเจรจาระหว่างรัฐบาลไทยและจีน ซึ่งได้รับการรับรองความปลอดภัยจากทางการจีน พร้อมมั่นใจว่า หลังจากนี้จะมีการติดตามผลการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยจะส่งคณะผู้แทนไทยไปเยี่ยมชาวอุยกูร์ในบ้านเกิดภายในระยะเวลา 15 วันถึง 1 เดือน
โดยระหว่างการเดินทาง ชาวอุยกูร์ได้รับการตรวจสุขภาพ และถูกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม โดยกลุ่มหนึ่งเดินทางถึงเมืองคาซือซึ่งใกล้กับบ้านเกิดของพวกเขามากที่สุด ขณะที่อีกกลุ่มต้องเดินทางไกลไปถึงเมืองที่ห่างจากคาซือกว่า 1,000 กิโลเมตร การส่งกลับดังกล่าวเกิดขึ้นในวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2568 โดยมีการรับรองจากรัฐบาลจีนผ่านคลิปวิดีโอที่แสดงถึงชีวิตที่ดีขึ้นของชาวอุยกูร์ในบ้านเกิด
นอกจากนี้ คณะผู้แทนไทยได้เดินทางไปตรวจเยี่ยมชาวอุยกูร์ที่ยังคงอยู่ภายใต้การดูแลของทีมแพทย์ในโรงพยาบาล และยังได้รับการเยี่ยมเยียนจากผู้แทนจากสำนักจุฬาราชมนตรี ซึ่งมีการประกอบพิธีทางศาสนาและเลี้ยงอาหารฮาลาลสำหรับชาวอุยกูร์
นายจิรายุ ยังกล่าวต่อว่า การส่งกลับครั้งนี้ถือเป็นการดำเนินการที่โปร่งใส โดยรัฐบาลไทยได้มีการเจรจาและเจาะจงข้อตกลงกับจีนเพื่อรับรองความปลอดภัยของชาวอุยกูร์ และจะดำเนินการตรวจเยี่ยมตามที่กำหนดไว้ภายใน 30 วัน พร้อมเชิญสื่อมวลชนร่วมสังเกตการณ์
คณะผู้แทนไทยจะเดินทางกลับในวันที่ 2 มีนาคม 2568 และจะสรุปรายงานการเยือนให้กับนายกรัฐมนตรีภายใน 7 วัน พร้อมวางแผนการติดตามผลระยะยาวต่อไป
