ซีเรียจะมีโอกาสฟื้นตัวได้อีกหรือไม่

ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ / ทหารประชาธิปไตย

ใครจะเชื่อเมื่อกองกำลังต่อต้านรัฐบาล บาชาร์ อัล-อัสซาด สามารถรุกคืบจากอิดลิบ อเลปโป ฮามา ฮอร์ม และดามัสกัส ได้ภายใน 11 วัน ทำให้ บาชาร์ อัล-อัสซาด ต้องหนีไปอยู่รัสเซีย  ดังนั้นก่อนจะวิเคราะห์ต่อไป ขอสรุปสาเหตุการล่มสลายของรัฐบาลอัสซาดและทำให้ซีเรียกลายเป็นรัฐล้มเหลวอยู่ในขณะนี้ ดังนี้

1.ประชาชนเสื่อมศรัทธาในตัวผู้นำ ตั้งแต่มีการยุยงจากตะวันตกให้มีการลุกฮือของประชาชน ที่เรียกว่าการปฏิวัติอาหรับสปริง และอัสซาด ใช้ความรุนแรง ตลอดจนอาวุธร้ายเข่นฆ่าประชาชน จนเกิดฝ่ายกบฏขึ้น โดยที่ครอบครัวนี้ปกครองซีเรียมาถึง 53 ปี

2.รัฐบาลมีฐานะทางเศรษฐกิจที่ย่ำแย่ อันเกิดจากแหล่งน้ำมันสำคัญที่ แดร์อัซซอถูกยึดจากกลุ่มไอเอสที่สนับสนุนโดย ซีไอเอ ทำให้ขาดรายได้ตลอดจนแผ่นดินที่อุดมสมบูรณ์ บางส่วนถูกแย่งยึดจากกองกำลังทั้งภายในและต่างชาติ

3.ค่าใช้จ่ายในการทำสงครามปราบกบฏเป็นภาระหนัก การบริหารที่ล้มเหลว และการคอร์รัปชันทำให้ประชาชนเดือดร้อนในหลายหัวเมือง แม้แต่ในดามัสกัส

4.ซีเรียหลงคารมกลุ่มอาหรับลีค ที่เชิญกลับเข้ามาเป็นสมาชิกหลังจากขับไล่ไปกว่า 10 ปี เหตุเพราะทำตัวนอกคอก ไม่เหมือนอาหรับอื่น นั่นคือไปคบรัสเซีย เป็นมิตรกับอิหร่าน

เมื่อกลับเข้ามาก็ได้รับคำมั่นจะช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจซีเรีย โดยมีเงื่อนไขว่าต้องลดอิทธิพลของรัสเซีย และอิหร่านลงให้เหลือน้อย หรือหมดไปในที่สุด แต่จนล่มสลายก็ยังไม่มีการช่วยเหลือใดๆเลย

5.กองทัพไม่มีกำลังใจจะต่อสู้ทั้งๆที่รบมากับกบฏกว่า 10 ปี เพราะไม่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลเพียงพอ แม้แต่เงินเดือนก็กะพร่องกะแพร่ง

ดังนั้นกลุ่ม HTS ที่นำโดย อาบู มูฮัมหมัด อัล-โจลานี จึงสามารถนำกองกำลังเข้ายึดดามัสกัสได้ภายใน 11 วัน โดยที่มีการต้านทานน้อยมากนอกจากการโจมตีทิ้งระเบิดจากกองทัพอากาศรัฐบาลและรัสเซีย ส่วนกองกำลังของอิหร่านกับอิรัก โดยเฉพาะอิหร่านได้ประสานมายังอัสซาดว่าต้องการให้ช่วยหรือไม่ แต่ทางบาซาร์ ให้ตัดสินใจเองทางอิหร่านจึงรีรอจนซีเรียล่ม โดยทางอิหร่านก็ถอนทหาร IRGC ที่มีอยู่ก่อนออกมาทางอิรัก และรัสเซียก็ถอนกำลังไปตั้งมั่นที่ฐานทัพเรือทาทัส และฐานบิน โดยบางส่วนก็เคลื่อนย้ายกลับรัสเซีย

ทีนี้คำถามก็มาตกที่ อาบู มูฮัมหมัด อัล-โจลานี (ชื่อฉายา) ที่เป็น ผู้นำกลุ่มฮายัต ตะรัล อัลชาม (HTS) ซึ่งมีชื่อจริงว่า อหะมัด ฮุสเซน อัลซาอารา เดิมเคยร่วมกับกลุ่ม ISIS นำโดยอบูบักดาดีในอิรัก ต่อเมื่อเกิดกลุ่มกบฏในซีเรีย ผู้นำก็ให้โจลานีมาจัดตั้งกลุ่มนีสรุลลอฮ์ในซีเรีย ต่อมาโจลานี ก็นำกลุ่มไปสวามิภักดิ์กับอัลกอฮิดะฮ์ โดยสุดท้ายก็แยกมาเป็นกลุ่ม HTS ซึ่งทั้งหลายทั้งปวงกลุ่มต่อต้านได้รับการสนับสนุนจากตะวันตก ทั้งสหรัฐฯ-ซีไอเอ อังกฤษ-เอ็มไอซิก และอิสราเอล-มอดสาด และตุรเคีย

ครั้งนี้กองกำลังของ HTS เพิ่มจำนวนขึ้นมากจากทหารรับจ้างหลายประเทศ เช่น อุยกูร์ เชชเนีย อุซเบกิสถาน  อาเซอร์ไบจาน อัลเมเนีย ตุรเคีย ที่ปรึกษาจากยูเครน ในเรื่องการใช้โดรน และที่ปรึกษาทางทหารจากประเทศผู้สนับสนุนดังกล่าวมาแล้ว ตลอดจนกองกำลังทหารสหรัฐฯในซีเรีย

ส่วนเงินที่สนับสนุนกองกำลังก็ใช้วิธีอัฐยายซื้อขนมยาย คือเงินจากบ่อน้ำที่ยึดมานั่นแหละ

ล่าสุดมีข่าวว่าบาชาร์ อัล อัสซาด ได้บินหนีไปพร้อมครอบครัวก่อน ดามัสกัสถูกยึดไปลี้ภัยที่มอสโก

ข่าวที่ค่อนข้างดี คือ กลุ่มผู้ยึดครองได้พยายามรักษาความสงบภายในเมืองได้ค่อนข้างดี และเตรียมถ่ายโอนอำนาจโดยจะมีรัฐบาลเปลี่ยนผ่าน ซึ่งได้ตั้งนายกฯรักษาการคือนายมูฮัมมัด อัลบาชีร ที่เป็นผู้บริหารเมืองอิดลิบของHTS (และมีแนวคิดอิควานแบบมอร์ซีอดีตผู้นำอียิปต์ที่ถูกแขวนคอ)ทั้งนี้เพื่อให้จัดการเลือกตั้งต่อไป

ในขณะที่ตะวันตกที่เคยตั้งค่าหัวนำจับนาย โจ ลานี ผู้นำ HTS ถึง 10 ล้านดอลลาร์ ในฐานะหัวโจก ผู้ก่อการร้ายก็กำลังจะเปลี่ยนภาพลักษณ์เขาเป็นวีรบุรุษผู้กู้ชาติ อันเป็นสัจธรรม ว่าถ้าคุณทำผลประโยชน์ให้ผมคุณก็เป็นพระเอก ถ้าคุณขัดผลประโยชน์คุณก็เป็นผู้ร้าย

ทีนี้ว่าถึงความเกี่ยวโยงไปถึง หัวข้อคำถามที่ว่าซีเรียจะเป็นอย่างไรก็ได้ข่าวว่าอิราเอลถือโอกาสบุกข้ามดินแดนเข้ามาจนมีกำลังรถถังถึงดามัสกัส และทิ้งระเบิดโจมตีซีเรียกว่าร้อยจุด กว่า 400 เที่ยว โดยมีเป้าหมายทำลายระบบการป้องกันภัยทางอากาศของซีเรียทั้งหมด เพื่อชิงความได้เปรียบ ทำลายคลังอาวุธ ฐานทัพบก เรือ อากาศ กว่า 80%

ส่วนตุรเคียก็คุยโม้ว่าจะชิงเอาที่ราบสูงโกลานคืนมาให้ซีเรีย แต่รอก่อนนะ ตอนนี้ขอยึดดินแดนทางตอนเหนือของซีเรียบางส่วนเพื่อเป็นการขยายฐานปราบกบฏเคิร์ด ซึ่งเมกาสนับสนุน นี่ก็ชักจะยุ่งแล้ว

ส่วนกลุ่มกบฏที่ยึดอำนาจก็ใช่จะมีแต่กลุ่มนำอย่าง HTS เมื่อไร ยังมีอีกหลายกลุ่ม ถ้าแบ่งเค้ก ไม่ลงตัวก็คงจะฟัดกันเองอีก กล่าวโดยสรุปคือมีแนวโน้มจะเป็นอย่างอิรัก หรือลิเบีย หลังการล้มของซัดดัม หรือกัดดาฟี ผู้เขียนขออย่าให้เป็นอย่างนั้นเลยสงสารประชาชนด้วยหวังว่ารัฐบาลกู้ชาตินำโดยนายบาชีรจะตั้งรัฐบาลปรองดองแห่งชาติได้ตามประกาศ

ด้านผลกระทบต่อภาวการณ์ในตะวันออกกลางที่เกิดจากการล้มของซีเรียพอสรุปได้ดังนี้

1.ฮิซบอลเลาะห์คงลำบาก เพราะซีเรียเป็นช่องทางที่อิหร่านใช้เป็นระเบียงส่งอาวุธและกำลังบำรุง ในขณะที่เขียนบทความอิสราเอลก็เปิดฉากโจมตีใหญ่ หลังจากละเมิดข้อตกลงหยุดยิงมาหลายครั้งแล้ว

2.ฮามาสก็ตกหนักเพราะอิหร่านก็ให้การสนับสนุนอยู่ เมื่อไม่มีซีเรียเป็นตัวเชื่อมก็คงลำบาก รวมทั้งการสนับสนุนทางการเมือง ขณะเขียนบทความอิสราเอลก็ยังคงโจมตีกาซาอย่างหนัก โดยทั้งระเบิดคนกำลังเข้าแถวรอรับแจกแป้ง เสียชีวิตไปกว่า 20 คน อนึ่งอิสราเอลก็เตรียมประกาศอำนาจอธิปไตยเหนือเวสแบงก์ของปาเลสไตน์และเตรียมกวาดล้างกาซา

3.เลบานอนอยู่ในฐานะสุ่มเสี่ยงที่จะถูกอิสราเอลบุกยึดตามแผน The Greater Israel นี่คงต้องรวมจอร์แดนที่จ่อคิวอยู่

ทั้งนี้เพราะอิสราเอลไม่ต้องกังวลกับฮิสบอลเลาะห์และฮามาสอีกต่อไป

4.อิหร่านก็คงต้องระมัดระวังตัวเพราะซีเรียมีพื้นที่รอยตะเข็บระหว่างตุรเคีย อิรัก และอิหร่านอยู่เท่ากับว่ามาประชิดใกล้ชายแดน ซึ่งอิสราเอลอาจรอจังหวะให้ทรัมป์ขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีหลังวันที่ 20 ม.ค.68 อาจได้ฤกษ์ชวนสหรัฐฯถล่มอิหร่าน พร้อมๆกับการสร้างสถานการณ์ลุกฮือภายในโดยหน่วยราชการลับของทั้ง 2 ประเทศ

ครับเรื่องนี้อยู่ไกลไทยแต่จะมีผลทำให้ราคาน้ำมันเพิ่มขึ้นได้ เพราะเสถียรภาพในตะวันออกกลางที่ไม่มั่นคงอยู่แล้วจะยิ่งจลาจลโกลาหลอีกมาก อาจลามไปสู่ประเทศอาหรับอื่นๆอีกด้วยก็ได้