เจ้าของธุรกิจอาหารทะเลเปลี่ยนวิกฤตโควิด19 เลี้ยงปลาสลิด กุ้งขาว แปรรูปทำน้ำพริกคุณภาพรสชาติอร่อยปลอดภัยบรรจุภัณฑ์ส่งขายสร้างรายได้เดือนละกว่า 100,000 บาท สร้างเครือข่ายหาตลาดช่วยเหลือสมาชิกกลุ่มผู้เสี้ยงปลาสลิดไม่ให้ถูกพ่อค้าคนกลางเอาเปรียบกดราคา
ที่จังหวัดสุพรรณบุรี นายวสันต์ จี้ปูคำเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี นายไพศาล สุขปุณพันธ์ ประมงจังหวัดสุพรรณบุรี นำเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่ ตรวจเยี่ยมฟาร์มเลี้ยงปลาสลิด สยามสลิด อมรฟาร์ม สุพรรณบุรี ตั้งอยู่เลขที่ 256 หมู่ 2 ตลาดเก้าห้อง ตำบลบางปลาม้า อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี มีนายไชยันต์ เยี่ยมอมร อายุ 57 ปีและนางสาวปาริดา จิตตฉ่ำ อายุ 43 ปี สองสามีภรรยาเจ้าของฟาร์ม ให้การต้อนรับและให้ข้อมูล
นายไชยันต์ และนางสาวปาริดา สองสามีภรรยา เจ้าของฟาร์มปลาสลิด เล่าว่า แรกเริ่มเดิมทีที่บ้านทำธุรกิจเกี่ยวกับอาหารทะเลอยู่ที่ถนนสีลม กรุงเทพ ต่อมาคุณพ่อซึ่งเป็นคนพื้นที่ได้ซื้อที่แปลงนี้แล้วขุดบ่อเลี้ยงปลาเลี้ยงไก่ และประสบปัญหาเนื่องจากเกิดการแพร่ระบาดของไข้หวัดนก จนต้องยกเลิกการเลี้ยงแต่ยังเลี้ยงปลาเช่นปลาดุกปลาช่อน เรื่อยมากระทั่งมาเกิดการระบาดของเชื้อโควิด 19 คุณพ่อทำต่อไม่ไหว จึงถามลูกๆว่าจะทำต่อหรือเปล่า พอดีสามีซึ่งทำธุรกิจเกี่ยวกับโรงน้ำแข็งอยู่ที่กรุงเทพ อละคนละแวกใกล้เคียงติดเชื้อโควิดกันเยอะก็เลยมาอยู่ที่สุพรรณ แล้วมาทำบ่อปลาสลิดตั้งวันนั้นมาโดยการเข้าร่วมโครงการของ ปตท.เป็นงานวิจัย
ต่อมาตนก็แบ่งเวลาบริหารจัดการธุรกิจโดยวันเสาร์อาทิตย์ จะอยู่ที่โรงน้ำแข็ง วันจันทร์ถึงวันศุกร์ อยู่ที่บ่อปลา เรียนรู้วิชาการกับ ดร.เชษฐ์ ที่มหาวิทยาลัยเกษตร บางเขน และอาจารย์เทียน ในเรื่องของการเพาะพันธุ์ปลารวมถึงการจำหน่ายหลังจากได้ศึกษาและลองเลี้ยงมาได้ประมาณ 2 ปีก็ได้ยื่นขอใบรับรอง มาตรฐานการปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดี (Good Aquaculture Practice; GAP) หรือ จี เอ พี หมายถึง มาตรฐานการจัดการฟาร์มเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ซึ่งมีการจัดการสุขอนามัยของฟาร์มที่ดีและผลิตผลจากการเพาะเลี้ยงมีคุณภาพดี และมีความปลอดภัย (Food Safety) ตามหลักเกณฑ์หรือมาตรฐานและได้รับใบรับรองจากสำนักงานประมงจังหวัดสุพรรณบุรี
หลังจากดำเนินธุรกิจไปได้ระยะหนึ่งก็เกิดปัญหาพ่อค้าคนกลางกดราคาเราในฐานะผู้ลงทุนเลี้ยงแทบไม่เหลือ จึงปรึกษากับภรรยาว่าเราจะทำยังไงเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าและมีความเห็นตรงกันว่าเราน่าจะแปรรูป แต่จะแปรเป็นอะไรดี จึงคิดว่าสินค้าเราคือปลาสลิดที่ไม่ได้ราคาแล้วในกลุ่มของเราซึ่งมีสมาชิกประมาณ 20 คนเป็นชุมชนประมงท้องถิ่นสยามสลิดอาหารแปรรูปบางปลาม้ากรุ๊ปสุพรรณบุรี ได้มาปรึกษากันและเห็นตรงกันว่าเราจะแปรรูปเป็นน้ำพริก แรกเริ่มหลังจากแปรรูปเราไม่ได้จำหน่ายแต่เราแจกจ่ายให้เพื่อนบ้านคนที่รู้จักญาติพี่น้อง ได้ลองชิมได้ประมาณ 1 ปีและมีคนบอกว่าทำไมไม่ทำขาย ซึ่งคำถามนี้เป็นการจุดประกายเราก็เลยเปิดออร์เดอร์ทำพรีออร์เดอร์ ซึ่งมีออเดอร์เข้ามาเยอะมากนับ 1,000 กระปุก นอกจากน้ำพริกแล้วเรายังทำปลาแดดเดียวด้วย ทำขายเล่นๆช่วงโควิด มีเพื่อนจากกรุงเทพโทรมาบอกว่าอยากทานปลาสลิด สุพรรณซึ่งอร่อยและมีชื่อเสียงก็เลยไปตระเวนหาว่าเจ้าไหนอร่อยและรับหิ้วกินกำไรโลละ 20-30 บาทตอนหลังมีลูกค้าสั่งเยอะมากวันละ 200-300 กิโลหลังจากรับหิ้วมาได้ประมาณ 1 ปีก็เลยตัดสินใจว่าเราทำเองขายเองดีกว่าในเมื่อเราก็เลี้ยงสลิดเองอยู่แล้ว ก็เลยทำปลาสลิดแดดเดียวแล้วก็น้ำพริก ปลาสลิด หลายรสเช่นรสดั้งเดิมรสเผ็ดน้อย ซึ่งเกิดจากคนที่ซื้อไปทานบางคนไม่ได้ทานเผ็ดเพราะสูตรเราเป็นสูตรคนใต้ดังนั้นรสจึงจัดจ้านก็เลยทำเป็นสูตรเผ็ดน้อย
นอกจากรสเผ็ดน้อยเรายังมีรสกระแสนิยมคือรสต้มยำกุ้งเป็นรสที่วัยรุ่นชอบมาก นอกจากน้ำพริกเนื้อปลาสลิดแล้วเรายังเอาไข่ปลาสลิด ซึ่งถ้าขายเป็นกิโลก็ราคาไม่กี่บาทก็เลยเอามาทำน้ำพริกไข่ปลาสลิด ซึ่งถ้าคนทำไม่เป็นจะมีกลิ่นคาวมาก ตาของเราไม่มีกลิ่นคาวแถมมีรสชาติอร่อยขายดีกว่ารสชาติดั้งเดิมอีกเด็กวัยรุ่นชอบมากเพราะรสชาติจะมันๆเผ็ดๆกลมกล่อมมาก นอกจากปลาสลิดแล้วเรายังเลี้ยงกุ้งขาว ส่วนสาเหตุที่เลี้ยงกุ้งขาวมาจากการที่เลี้ยงปลานานๆต้องมีการพัฒนาในบ่อมีแพงต้อนเยอะแร่ธาตุก็หาย เราได้รับคำแนะนำให้เลี้ยงกุ้งขาวเป็นการปรับนิเวศน์ของบ่อหลังจากเลี้ยงแล้วก็มักเกิดปัญหาปริมาณกุ้งที่เลี้ยงและขายไม่ได้ราคาไม่คุ้มค่าอาหารที่ลงทุน ก็เลยคิดว่าถ้าเอากุ้งขาวที่เลี้ยงมาแปรรูปก็จะได้มูลค่าที่มากกว่าก็เลยทำน้ำพริกกุ้งขาว ใส่สมุนไพรไทยเป็นการถนอมอาหารแบบง่ายๆโดยการใส่เกลือกับน้ำตาลใช้พริก 3 ชนิดและสมุนไพรไทยที่มีอยู่ในพื้นบ้านเช่นกระเทียม ตะไคร้ ใบมะกรูด หอมแดง เอามาผสมในอัตราส่วนที่ลงตัว เพื่อเพิ่มหอมของน้ำพริกให้มีรสชาติอร่อย นอกจากน้ำพริกปลาสลิด ปลาสลิดแดดเดียว เรายังมีสลิดร้าสองเมือง ซึ่งเป็นการผสมผสานการถนอมอาหารของทางภาคใต้กับปลาสลิดอันมีชื่อเสียงของเมืองสุพรรณ
สำหรับแหล่งที่มาของปลาสลิดก็คือจากฟาร์ม ของตนปลาสลิดตัวใหญ่ขายสดส่วนปลาตัวเล็กพ่อค้าไม่รับซื้อก็เลยเอามาแปรรูปเป็นสลิดร้ามีมูลค่าเพิ่มขึ้น นอกจากน้ำพริกกุ้งขาวแล้วเรายังมีกุ้งดองซีอิ๊วกวางทอง ของดีมีคุณภาพขึ้นชื่อของสุพรรณบุรี นำมาปรุงรสผสมผสานให้กลมกล่อมรสชาติสูตรเฉพาะของอมรฟาร์ม เนื้อกุ้งไม่ดำเนื้อกุ้งจะเด้งเพราะทำเราทำจากกุ้งสด ใช้วิธีการดองคืนเดียว ผลิตภัณฑ์แปรรูปสูตรสมุนไพรไทย คุณประโยชน์ผู้บริโภคทุกท่านทราบอยู่แล้วว่าสามรถช่วยขับลม ลดความดัน ลดไขมันเบาหวานสมุนไพรที่นำมาปรุงเป็นสมุนไพรจากไร่ของเราที่ปลูกเองเป็นสมุนไพรที่ปลอดสารเคมี ถ้าของเราไม่พอก็จะรับซื้อจากชาวบ้านแต่มีข้อแม้ว่าต้องปลอดสารเคมี เราจะมีการตรวจหาสารเคมีที่ชาวบ้านนำมาขายด้วยการใช้สารหยดถ้าไม่มีสารพิษเรารับซื้อแต่ถ้ามีสารเราไม่รับ
ส่วนพื้นที่บ่อเลี้ยงเราทดลองเลี้ยงแค่บ่อเดียวหลังจากลองผิดลองถูกจนได้คุณภาพมาตรฐานแล้วก็ขยายปัจจุบันเราเลี้ยงอยู่ 6บ่อพื้นที่ประมาณ 50 ไร่แต่ก็ไม่เพียงพอต้องพึ่งสมาชิกในกลุ่ม ซึ่งเราจะช่วยกันในเรื่องของการแปรรูป การขายการตลาด ให้สมาชิกหาคนรับซื้อที่เป็นธรรมไม่กดราคา ให้สมาชิกขายได้ราคาที่ดี เพราะปกติเกษตรกรทั่วไปมักจะขายไม่ได้ราคาเนื่องจากถูกพ่อค้าเอาเปรียบ นอกจากนี้เรายังมีการจ้างแรงงานในกลุ่มในเรื่องการแปรรูปตัดหัวควักไส้ การลากอวนจับปลาเป็นการกระจายรายได้สู่สังคม สำหรับช่องทางการจำหน่ายทางออนไลน์อยู่ในทั้งติ๊กตอก สยามสลิด และอมรฟาร์ม เพจเฟซบุ๊ก ชื่อสยามสลิด ตลาดทั่วไปก็สแกนคิวอาร์โค๊ต ตลาดทั่วไปก็จะเป็นร้านอาหารตามสั่ง ร้านก๋วยเตี๋ยว ร้านขายของชำ ยอดขายจากที่เราเริ่มทำไม่กี่ร้อยกระปุก ปัจจุบันเฉลี่ยเดือนละ 7,000 – 10,000 กระปุก สำหรับรายได้ต่อเดือน อยู่ที่ 100,000 กว่าบาทขึ้นไป ฟาร์มเราเน้นเรื่องอาหารที่มีคุณภาพและปลอดภัย แม้แต่พลังงานที่ใช้ในฟาร์มทุกส่วนเรายังใช้พลังงานแสงอาทิตย์ ลูกค้าท่านใดสนใจสั่งได้ตามช่อทางที่ให้ไว้หรือ กลุ่มอาชีพที่สนใจจะมาศึกษาวิธีการเลี้ยงการแปรรูป การตลาด ติดต่อเข้ามาได้ทางเรายินดีให้คำแนะนำและนำเยี่ยมชมฟาร์มฟรีไม่มีโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สามารถโทรสอบถามได้ที่เบอร์โทร 081-4414417 และ 081-8599154
นายไพศาล สุขปุณพันธ์ ประมงจังหวัดสุพรรณบุรี กล่าวว่าสำนักงานประมงจังหวัดได้สนับสนุนเรื่องการพัฒนาส่งเสริมอาชีพด้านการประมง สนับสนุนเรื่องการขึ้นทะเบียนฟาร์ม เกษตรกรที่จะเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจะต้องขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประมง การให้ความรู้เชิงวิชาการเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยง หรือถ้ามีปัญหาเรื่องการเพาะเลี้ยงเราก็จะเข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาให้เกษตรกร การให้การรับรองมาตรฐานการเลี้ยงจะต้องได้มาตรฐาน เจเอพี การให้คำแนะนำเรื่องแปรรูปผลิตภัณฑ์ เรื่องมาตรฐานต่างๆที่สามารถบริโภคได้โดยเฉพาะสินค้าประมงธงเขียว ที่ต้องมีลักษณะสดสะอาดปลอดภัย และใส่ใจสิ่งแวดล้อม ซึ่งเกษตรกรควรจะมี ผู้บริโภคมีความมั่นใจ ที่สำคัญเราได้ผลักดันให้ปลาสลิดดอนกำยาน ให้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือจีไอ เพราะฉะนั้นผลิตภัณฑ์ของเกษตรกรก็จะเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความดั้งเดิมที่อยู่ในแหล่งผลิตที่แท้จริงคือที่สุพรรณบุรี ก็จะทำให้ผู้บริโภคสามารถมั่นใจได้ว่าการบริโภคปลาสลิดดอนกำยานของสุพรรณบุรีเป็นสายพันธุ์แท้สายพันธุ์ดั้งเดิม ทำให้สามารถสร้างรายได้สร้างอาชีพให้เกษตรกรในอนาคต เราสามารถใช้ตราสัญลักษณ์ จีไอ ติดไว้ที่ผลิตภัณฑ์ อย่างเช่นอมรฟาร์ม แห่งนี้ก็เป็นต้นแบบที่เป็นจุดเริ่มต้นของการเลี้ยงปลาสลิดสายพันธุ์ดอนกำยาน และลุ่มน้ำสายนี้บริเวณนี้ก็เป็นลุ่มน้ำดั้งเดิมที่มีปลาสลิดดอนกำยานอยู่มาก หลังจากขึ้นทะเบียนจีไอ เรียบร้อยสำนักงานประมงสุพรรณบุรีจะจับมือกับสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี โดยทางประมงจังหวัดจะเพาะพันธุ์ปลาสลิดดอนกำยานสายพันธุ์แท้จากพ่อพันธุ์ที่มีอยู่ลงในลำคลองที่อยู่ในพื้นที่ และทางเกษตรก็จะทำโครงการอนุรักษ์พันธุกรรม ในเรื่องของต้นกำยานแล้วนำมาแจกจ่ายให้ประชาชนปลูกไว้ตามริมลำคลองต่างๆเพื่อให้วิถีชีวิตดั้งเดิมที่มีความเชื่อว่าปลาสลิดที่ดอนกำยานนั้นได้ไปกินพวกรากกำยานแล้วทำให้มีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ
ทางด้านนายวสันต์ จี้ปูคำ เกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี กล่าวว่าสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรีได้มีส่วนส่งเสริมปลาสลิดดอนกำยานซึ่งเป็นปลาที่จังหวัดสุพรรณบุรีได้ขึ้นทะเบียนจีไอ ไว้ซึ่งต้นกำยานธรรมชาติปัจจุบันเหลือน้อย ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี ได้มอบหมายให้อุทยานผักพื้นบ้านบึงฉวากเฉลิมพระเกียรติ อำเภอเดิมบางนางบวช ทำการขยายพันธุ์ และกระจายให้กับผู้เลี้ยงปลาสลิดในสุพรรณบุรี นำไปปลูกให้ปลากินเพื่อให้คงความหอมและคงเอกลักษณ์ปลาสลิดดอนกำยาน สุพรรณบุรีหากประสบความสำเร็จคงสร้างรายได้ให้เกษตรกรผู้เลี้ยงปลาสลิดอีกทางหนึ่ง ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี และประมงจังหวัดได้ออกมาส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรในเรื่องการรวมกลุ่ม ซึ่งทางอมรฟาร์ม ได้เลี้ยงปลาสลิดและมีเครือข่ายซึ่งเรามองว่ากลุ่มวิสาหกิจชุมชนเป็นการเชื่อมโยงเครือข่ายผู้เลี้ยงประกอบธุรกิจร่วมกันหากร่วมกันผลิตก็จะเป็นการสร้างตลาด ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรีก็ส่งเสริมให้สร้างความเข้มแข็งให้เกิดการรวมกลุ่มและส่งเสริมเรื่องการตลาดเพื่อให้พี่น้องเกษตรกรมีรายได้และจำหน่ายสินค้าของตัวเองได้อย่างทั่วถึงและสร้างรายได้อย่างมั่นคง
จุดเด่นของอมรฟาร์มคือเลี้ยงเองแปรรูปเองจำหน่ายเอง เป็นเกษตรกรที่ภาครัฐอยากส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มกันแบบนี้ เป็นการลดปัญหาเรื่องพ่อค้าคนกลางลดการสูญเสียรายได้เพราะการเลี้ยงปลามีหลายขนาด เพราะการแปรรูปปลาขนาดเป็นปลาแดดเดียวตัวเล็กหน่อยเอามาแปรรูปเป็นน้ำพริกปลาสลิด หรือแปรรูปเป็นปลาร้า หรือสลิดร้า จำหน่ายได้ทั้งหมดซึ่งจะได้ราคาดีกว่าท้องตลาดเป็นการสร้างความมั่นคงให้กับเกษตรกร
