ผู้สื่อข่าวรายงาน ว่า นาง มาลา วรรณพงษ์ ปราชน์ชาวบ้าน บ้านเสี้ยวน้อย ต.บ้านเล่า อ.เมือง จ.ชัยภูมิ กล่าวว่าตำนานและประเพณี“ผีสุ่ม”เป็นสัญลักษณ์แทนอำนาจเหนือธรรมชาติที่ยังมีความสำคัญมากของชาวอีสานความเชื่อเรื่องผีผูกพันอยู่กับการดำเนินชีวิตของคนอีสานในทุกช่วงขณะของชีวิต ดังเช่น พิธีกรรมต่าง ๆ ตลอดทั้งปีหรือที่เรียกว่า ฮีตสิบสอง เพื่อการปฏิบัติตามจารีตประเพณีของสังคม การประกอบอาชีพทางการเกษตรที่มีความเชื่อเกี่ยวกับผีเข้ามาเชื่อมโยงการรักษาโรค หรือพิธีสู่ขวัญ แต่งแก้เสียเคราะห์ที่นำมาซึ่งความรู้สึกมั่นคงทางจิตใจ และพิธีกรรมการเซ่นไหว้บูชาผีปู่ตาหรือผีบรรพบุรุษที่จัดขึ้นอย่างสม่ำเสมอทุกปี
ซึ่งพิธีกรรมเหล่านี้สะท้อนให้เห็นการผสมผสานกลมกลืน ระหว่างความเชื่อเดิมในท้องถิ่นกับความเชื่อกระแสหลักที่เข้ามาในภายหลังซึ่งมีการเลือกรับและปรับเข้าหากัน เป็นความเชื่อทับซ้อนในพื้นที่จนเป็นอัตลักษณ์เฉพาะของแต่ละท้องถิ่นที่จ.ชัยภูมิ เองก็เช่นกัน ในช่วงบุญข้าวสาก หรือ บุญเดือน 10 ประเพณีของชาวอีสาน ลูกหลานจะไปทำบุญเพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ส่วนผีที่ไม่มีญาติ ลูกหลานไม่ได้ไปทำบุญให้ จะไปขอรับส่วนบุญหรืออาหารจากผีตนอื่น แต่ด้วยความอับอาย เลยเอาสุ่มไก่มาคลุมหัวคลุมตัว จึงเป็นที่มาของการละเล่น “ผีสุ่ม“ เพื่อเตือนใจ ให้ลูกหลาน เมื่อถึงบุญข้าวสาก 15ค่ำเดือน 10 ให้กลับบ้านมาทำบุญใหญ่ ระลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว
ด้าน นาง เภาลีนา โล่ห์วีระ นายก อบต.บ้านเล่า กล่าวว่า ในการจัดขบวนแห่ประเพณีแห่ผีสุ่มเป็นการสืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวบ้านที่บ้านเสี้ยวน้อย ตำบลบ้านเล่า อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ ซึ่งจะจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 14–15 กันยายน 2567 ปีนี้เป็นการจัดงานที่ยิ่งใหญ่ โดยในวันที่ 14 กันยายน 2567 จะมีขบวนแห่ผีสุ่มเพื่อบอกกล่าวและบอกบุญในเขตเทศบาลเมืองชัยภูมิ ในระหว่างขบวนแห่ผ่านก็ขอเชิญชวนผู้สนใจร่วมทำบุญกับผีสุ่ม โดยนำข้าวสาร อาหารแห้ง ใส่ในตะกร้าผีสุ่มเพื่อนำไปทำพิธีอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับไปแล้ว และในวันที่ 15 ก.ย.67 การจัดขบวนแห่ประเพณีผีสุ่มมีทั้งประเภทสวยงาม และประเภทความคิดสรรค์ จาก 15 หมู่บ้านของตำบลบ้านเล่า โดยมีการ จัดขบวนแห่ ขบวนการละเล่น การแสดงของผีสุ่ม การทำบุญทำทาน อุทิศส่วนกุศลให้บรรพชน ที่ล่วงลับไปแล้ว และแห่ขบวนผีสุ่ม ไปตามหมู่บ้านต่างๆ ในพื้นที่ตำบลบ้านเล่า ก่อนจะวกกลับมายังวัดสมศรี เพื่อร่วมกันนำข้าวสาร อาหารแห้ง ที่ได้รับบริจาคมารวมที่จุดรวมข้าสาก ทำพิธีถวายข้าสาก และอุทิศส่วนกุศลให้ผีบ้าน ผีปู่ย่าตายาย ผีไม่มีญาติ การละเล่นพื้นบ้านต่างๆ ตลอดทั้งวัน
ในส่วนพระครูสุนทรชัยรังสี(พระอาจารย์นาวา)เจ้าอาวาสวัดสมศรีบ้านเสี้ยวน้อย ต.บ้านเล่า อ.เมืองจ.ชัยภูมิเผยว่า ประเพณีผีสุ่มและพิธีกรรมต่างๆ ซึ่งมีบทบาทบ่งบอกถึงการแสดงในเรื่องของความกตัญญูการเคารพบูชาถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เพื่อเป็นการตอบสนองความต้องการพื้นฐานทางด้านจิตใจหรือทำให้เกิดความเชื่อมั่นในการดำเนินชีวิต นอกจากนั้นยังช่วยให้เกิดความรักสามัคคี ความผูกพันระหว่างบุคคลในชุมชน และเป็นการส่งเสริมความร่วมมือของหลายภาคส่วนในสังคมทั้งผู้นำในชุมชน สมาชิกในชุมชน ผู้นำด้านศาสนา การปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยในการอนุรักษ์ความเชื่อเรื่องผีที่ปรากฎผ่านประเพณีและพิธีกรรมของท้องถิ่นสืบต่อไป