นายวาสนา อภัยโคตร ประธานแปลงใหญ่ข้าว หมู่ 1 ต.บัวงาม อ.เดชอุดม จ.อุบลราชธานี กล่าวถึงการรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ข้าวว่า แรกเริ่มได้รวบรวมเพื่อนชาวนาในชุมชนที่มีแนวคิดในการทำเกษตรแบบผสมผสาน ร่วมกันจัดตั้งกลุ่ม ภายใต้ชื่อว่า “กลุ่มเกษตรสร้างสรรค์ตำบลบัวงาม” จากนั้นปี 2544 จัดตั้งเป็นศูนย์ข้าวชุมชนตำบลบัวงาม เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีในชุมชน โดยเน้นการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวปลอดสารพิษ จนได้รับการคัดเลือกเป็น “ศูนย์ข้าวชุมชนดีเด่น” ระดับประเทศ เมื่อปี 2549 และได้จดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนกับกรมส่งเสริมการเกษตร ปี 2550 ร่วมจัดทำแปลงขยายพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 และจดทะเบียนเป็นกลุ่มผู้ผลิต เมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านบัวงาม เพื่อจำหน่ายให้แก่ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุบลราชธานี เพื่อให้เกษตรกรในเขตจังหวัดอุบลราชธานีและพื้นที่ใกล้เคียง ได้ซื้อหาเมล็ดข้าวพันธุ์ดีไปปลูกในที่นาของตนเอง
จนกระทั่งปี 2559 ได้มีโครงการระบบส่งเสริมแบบแปลงใหญ่ จึงได้เข้าร่วมโครงการฯ โดยส่งเสริมสมาชิกปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ในรูปแบบเกษตรอินทรีย์ โดยผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวดี ตามมาตรฐานจากกรมการข้าว และข้าวเปลือกส่งขายให้กับโรงสี ซึ่งเข้ามาติดต่อรับซื้อถึงที่ เพราะมั่นใจในคุณภาพและผ่านการรับรองมาตฐานอินทรีย์ รวมทั้งแปรรูปเป็นข้าวกล้อง ส่งขายต่างประเทศ
อย่างไรก็ดี กลุ่มฯ มีความคิดอยากต่อยอดข้าวที่เหลือจากกระบวนการแปรรูปข้าว เช่น ข้าวหัก เป็นผลิตภัณฑ์แป้ง ซึ่งเคยไปศึกษาดูงานที่โรงงานแป้ง ได้รับความรู้มาเพียงส่วนหนึ่ง จึงอยากให้เจ้าหน้าที่ภาครัฐมาช่วยส่งเสริม สนับสนุนแหล่งความรู้ในกระบวนการผลิตอย่างแท้จริง กลุ่มฯ ก็พร้อมจะพัฒนาต่อยอดเพื่อเพิ่มมูลค่า
“การรวมกลุ่มแปลงใหญ่เป็นสิ่งสำคัญมาก ช่วยในการลดต้นทุนการผลิต ซึ่งเป็นการเพิ่มโอกาสในการแข่งขันให้กับสินค้าเกษตร โดยมีหลักการ คือ การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มผลผลิตต่อพื้นที่ รวมทั้งผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน ตรงตามความต้องการของตลาด มีการผลิตร่วมกันเป็นกลุ่มและมีการเชื่อมโยงกับตลาด เพื่อบริหารจัดการกลุ่มอย่างมีประสิทธิภาพ แก้ปัญหาเรื่องสินค้าล้นตลาดและราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ” ประธานแปลงใหญ่ข้าว หมู่ 1 ต.บัวงาม กล่าว
