ลานบ้านกลางเมือง / บูรพา โชติช่วง : ชวนไปเที่ยววิถีปาเกอะญอ สัมผัสชุมชนวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม ช้อปผ้าทอกะเหรี่ยง เครื่องเงิน ชิมอาหารพื้นถิ่น ต๊ะกะเปาะ หรือข้าวเบอะ
ชุมชนวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม ตำบลนาทราย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เป็นชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงปะกาเกอะญอ นับถือศาสนาพุทธตามวิถีครูบาชัยยะวงศาพัฒนา รับประทานอาหารมังสวิรัติ ไม่ทานเนื้อสัตว์ ยังคงดำเนินชีวิตตามวิถีกะเหรี่ยงดั้งเดิม ใช้ภาษาปกาเกอะญอในการสื่อสารภายในชุมชน มีการแต่งกายที่เป็นอัตลักษณ์ และที่พักยังคงเป็นบ้านเรือนแบบโบราณ โดยเฉพาะในหมู่บ้านน้ำบ่อน้อย หมู่บ้านกะเหรี่ยงโบราณ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ทุกครัวเรือนยังคงดำเนินวิถีชีวิตตามวิถีกะเหรี่ยงดั้งเดิม
ด้านการท่องเที่ยวชุมชนแห่งนี้ จะทำให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสอัตลักษณ์วิถีของชุมชนในทุกๆ ด้าน เที่ยวเส้นทางท่องเที่ยวรอบชุมชน ไม่ว่าจะเป็น พระมหาธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัย วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม ใจบ้าน หรือ สะดือบ้าน ศูนย์หัตถกรรมบ้านห้วยต้ม พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นแบบพื้นที่สูงบ้านพระบาทห้วยต้ม และบ้านกะเหรี่ยงโบราณ น้ำบ่อน้อย เมื่อมาถึงชุมชนนี้แล้วไม่ควรพลาดชิมอาหาร อาทิ ต๊ะกะเปาะ (ข้าวเบอะ) เป็นอาหารหลักของชาวปกาเกอะญอ มุ้ยและชู (น้ำพริกดำ) ต๊ะจื้อที (แกงเย็น) ไว้ทานดับร้อนแทนน้ำแข็ง รู้สึกสดชื่น นิยมมากในหน้าร้อน ขนมเหม่โต๊ะปิ ทำจากข้าวเหนียวผสมงาขี้ม่อน รสชาติหวานจากข้าวเหนียวและความมันจากงา ส่วนผลิตภัณฑ์ มีผ้าทอกะเหรี่ยง (ผ้าทอปกาเกอะญอ) ปักด้วยเส้นไหมและลูกเดือย มีความเป็นเอกลักษณ์ และเครื่องเงิน มีลวดลายหลักๆ ได้แก่ ลายเม็ดทราย ลายเม็ดข้าว ลายลาน ลายพดด้วง เป็นต้น
ด้านเทศกาลประเพณี คนในชุมชนสร้างสัมพันธ์ร่วมกันทั้งปี อาทิ เทศกาลเปลี่ยนผ้าครูบาเจ้าชัยยะวงศาพัฒนา เป็นงานประเพณีเปลี่ยนผ้าครองสรีระทิพย์หลวงปู่ แสดงความกตัญญูกตเวที, ประเพณีสรงน้ำรอยพระพุทธบาท จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน (ประมาณเดือนมิถุนายน) ของทุกปี เพื่อขอขมารอยพระพุทธบาท และครูบาทุกพระองค์ และประเพณีงานทำบุญทอดกฐิน จัดขึ้นหลังจากออกพรรษาของทุกปี จะมีการห่มผ้าพระมหาธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัย และทำบุญ “ตานแทน ตานใช้” เป็นต้น
ชุมชนวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม ได้รับการคัดเลือกสุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ปี 2566 กระทรวงวัฒนธรรม ที่มีความพร้อมด้านการท่องเที่ยวเชิงวิถีวัฒนธรรม ด้วยการนำทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนมาพัฒนาสร้างสรรค์สินค้าและบริการ เป็นชุมชนคุณธรรมที่นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงดำเนินชีวิต มีผู้นำ “พลังบวร” และเครือข่ายที่เข้มแข็ง มีการสืบสาน รักษา ต่อยอด ภูมิปัญญาของท้องถิ่น มีการจัดกิจกรรมเปิดตัวชุมชนต้นแบบฯ ไปเมื่อต้นเดือนมิถุนายน 2567
ชุมชนวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวมาเยือนได้สัมผัสอัตลักษณ์ วิถีชีวิต วัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน