นายกฯผู้ดีเลือกตั้งก่อนกำหนด!...ทำไม?

เป็นประกาศที่สร้างความประหลาดใจ เป็นเซอร์ไพรส์ กันไปทั่ว

สำหรับ การประกาศให้อังกฤษเลือกตั้งก่อนกำหนดของนายริชี ซูนัค นายกรัฐมนตรีอังกฤษ เมื่อช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา

ทั้งนี้ แม้ว่าบรรดาคอการเมืองอังกฤษหลายคน จะคาดการณ์กันมาก่อนนี้แล้วว่า อังกฤษอาจจะมีการเลือกตั้งก่อนกำหนด แต่ไม่คิดว่าจะรวดเร็วอย่างสายฟ้าแลบปานนี้

โดยการประกาศ มีขึ้นระหว่างการประชุมรัฐสภาอังกฤษ ที่กรุงลอนดอน เมืองหลวงของประเทศ ท่ามกลางกระแสข่าวลือที่สะพัดออกมาในแวดวงการเมืองของอังกฤษในวันนั้นว่า นายกรัฐมนตรีซูนัค อาจจะประกาศให้เลือกตั้งทั่วไปก่อนกำหนดก็เป็นได้ ส่วนการประกาศยุบสภาก็คาดว่าจะมีขึ้นในวันที่ 30 พฤษภาคมนี้

เหตุปัจจัยที่ทำให้บรรดาคอการเมืองอังกฤษ คาดการณ์กันอย่างนั้น ก็มาจากการที่คณะรัฐมนตรีได้ยกเลิกภารกิจต่างๆ รวมถึงยังมีการลดและเลื่อนการเดินทางไปปฏิบัติภารกิจในต่างประเทศกันอีกด้วย เพื่อมาเข้าร่วมประชุมรัฐสภาในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ก่อนที่นายกรัฐมนตรีซูนัค จะประกาศให้มีการเลือกตั้งก่อนกำหนดข้างต้น

นอกจากนี้ ยังมีประเด็นที่ทำให้บรรดาคอการเมืองอังกฤษได้คาดการณ์ ด้วยการประเมินจากผลเลือกตั้งซ่อม เลือกตั้งท้องถิ่นของอังกฤษ ซึ่งมีขึ้นเมื่อช่วงต้นเดือนพฤษภาคมนี้ ที่ปรากฏว่า “พรรคอนุรักษ์นิยม” หรือ “คอนเซอร์เวทีฟ ปาร์ตี” ซึ่งเป็นพรรครัฐบาลของนายกรัฐมนตรีซูนัค พ่ายแพ้อย่างยับเยินให้แก่ “พรรคแรงงาน” หรือ “เลเบอร์ ปาร์ตี” ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้าน และเป็นพรรคการเมืองคู่แข่งสำคัญตั้งแต่ไหนแต่ไรมา

สำหรับ วันเลือกตั้งก่อนกำหนดตามที่นายกรัฐมนตรีซูนัคประกาศ ก็ระบุว่า เป็นวันพฤหัสบดีที่ 4 กรกฎาคม ที่จะถึงนี้ ทางการอังกฤษ ก็จะเปิดคูหาเลือกตั้งให้ประชาชนชาวเมืองผู้ดี ได้ออกไปใช้สิทธิหย่อนบัตรเลือกตั้งกัน

จำกันง่ายๆ แบบกันลืม ก็คือ ตรงกับ “วันชาติสหรัฐอเมริกา” นั่นเอง

นอกจากนี้ ยังถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองของอังกฤษ นับตั้งแต่ปี 1945 (พ.ศ. 2488) เป็นต้นมา ที่อังกฤษ จัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปในช่วงเดือนกรกฎาคมอีกด้วยเช่นกัน

โดยการเลือกตั้งที่จะมีขึ้นในวันพฤหัสบดีที่ 4 กรกฎาคมนั้น ก็ก่อนกำหนดตามระบุไว้อย่างเป็นทางการก่อนหน้านี้ว่า จะเลือกตั้งทั่วไปในช่วงต้นเดือนมกราคม 2025 (พ.ศ. 2568) หรือปีหน้า ซึ่งต้องถือว่า เป็นการเลื่อนร่นเข้ามามากพอสมควร คือ ร่นเข้ามาให้เร็วขึ้นจากเดิมถึง 6 เดือน หรือครึ่งปีด้วยกัน หากว่ากันถึงกำหนดการที่เป็นทางการของเดิม

นอกจากนี้ ยังเลื่อนขึ้นมาเร็วกว่า ที่บรรดานักวิเคราะห์การเมืองอังกฤษหลายคนได้แสดงทรรศนะกันเอาไว้อีกด้วยว่า หากอังกฤษจะมีการเลือกตั้งก่อนกำหนด ก็อาจจะมีขึ้นในช่วงเดือนพฤศจิกายน หรืออย่างเร็วก็อาจจะเป็นในช่วงเดือนตุลาคมนี้ก็เป็นได้ แต่ทว่า นายกรัฐมนตรีซูนัค ประกาศกำหนดการเร็วกว่าที่คาดการณ์กันไว้ราว 3 – 4 เดือน

สร้างความฉงนฉงายให้แก่บรรดานักวิเคราะห์อยู่มิใช่น้อย ว่าเพราะเหตุปัจจัยอะไรนั้นหล่ะหรือ ถึงได้ทำให้นายกรัฐมนตรีซูนัค ต้องประกาศเลือกตั้งก่อนกำหนด ทั้งๆ ที่เมื่อกล่าวถึงคะแนนนิยมของพรรคอนุรักษ์นิยม ซึ่งเป็นพรรครัฐบาล ณ ชั่วโมงนี้ ตามหลังทิ้งห่างอย่างไม่เห็นฝุ่น เมื่อเปรียบเทียบกับคะแนนนิยมของพรรคแรงงาน ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้าน ในการสำรวจความคิดเห็นของประชาชนชาวอังกฤษในทุกสำนักโพลล์

ทั้งนี้ ในการสำรวจโพลล์บางสำนัก ระบุว่า พรรคอนุรักษ์นิยม มีคะแนนนิยมตามหลังพรรคแรงงานกว่า 20 จุดด้วยกัน คือ พรรคแรงงาน มีคะแนนนิยมถึงร้อยละ 47.4 ส่วนพรรคอนุรักษ์นิยม ได้คะแนนนิยมเพียงร้อยละ 26.0 เท่านั้น

ทว่า นายกรัฐมนตรีซูนัค ก็หาได้ยี่หระกับผลโพลล์คะแนนนิยมข้างต้นที่ออกมาไม่ ยังคงเดินหน้าประกาศเลือกตั้งก่อนกำหนด แบบพร้อมชนกับพรรคแรงงานฝ่ายค้านกันในทุกคูหาหย่อนบัตรเลือกตั้ง

โดยเหล่านักวิเคราะห์ แสดงทรรศนะว่า นายกรัฐมนตรีซูนัค มีความมั่นใจจากเหตุปัจจัยหลายประการด้วยกัน ที่จะทำให้พรรคอนุรักษ์นิยม สามารถพลิกกลับมาชนะะเลือกตั้งเหนือพรรคแรงงานได้ แบบฉีกผลโพลล์ของสำนักต่างๆ ได้

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการที่อังกฤษ ภายใต้การบริหารประเทศของเขา ที่สามารถพลิกฟื้นทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาเกี่ยวกับภาวะเงินเฟ้อของประเทศ ซึ่งจากเดิมเมื่อสมัยของอดีตนายกรัฐมนตรีบอริส จอห์นสัน และอดีตนายกรัฐมนตรีหญิงริซ ทรัสส์ ภาวะเงินเฟ้อของอังกฤษอยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในสมัยของอดีตนายกรัฐมนตรีหญิงริซ ทรัสส์ อัตราภาวะเงินเฟ้อของประเทศ เมื่อช่วงเดือนตุลาคม 2022 (พ.ศ. 2565) พุ่งทะยานขึ้นสู่สองหลักไปอยู่ที่ร้อยละ 11.1 ซึ่งอัตราภาวะเงินเฟ้อที่สูงลิ่วข้างต้น ก็ส่งผลโดยตรงต่อค่าครองชีพของประชาชน หรือพูดง่ายๆ ก็คือ เงินในกระเป๋าของประชาชนในการใช้จ่ายเพื่อซื้อหาสินค้ามาบริโภคอุปโภคนั่นเอง

อย่างไรก็ดี เมื่อนายซูนัค ก้าวขึ้นมาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ต่อจากนางทรัสส์ เมื่อช่วงปลายเดือนตุลาคม 2022 เป็นต้นมา ก็ทำให้ตัวเลขอัตราภาวะเงินเฟ้อได้ปรับตัวลดลงมาเป็นลำดับ

กระทั่งเมื่อเดือนเมษายน 2024 (พ.ศ. 2567) ที่เพิ่งผ่านพ้นมา ปรากฏว่า อัตราภาวะเงินเฟ้อ ได้ลดลงมาเหลืออยู่ที่ร้อยละ 2.3 เท่านั้น ซึ่งถือเป็นตัวเลขอัตราภาวะเงินเฟ้อที่ต่ำที่สุดของประเทศในรอบเกือบ 3 ปี

ทั้งนี้ ทางนายกรัฐมนตรีซูนัค ก็ยังเชื่อว่า จากผลงานบริหารที่ทำให้อัตราภาวะเงินเฟ้อลดต่ำลงเป็นประวัติการณ์ข้างต้น ก็น่าจะเป็นคุณประโยชน์ให้แก่พรรคอนุรักษ์นิยมของเขาบ้างในการเลือกตั้งทั่วไปก่อนกำหนดที่จะมีขึ้น

นอกจากนี้ นายกรัฐมนตรีซูนัค ก็ยังวาดหวังว่า พรรคเลเบอร์จะสะดุดขาตัวเองหกล้ม นั่นคือ อาจจะเกิดความผิดพลาดในการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งที่จะมีขึ้นราวอีกเดือนกว่าๆ นับจากนี้ จนอาจส่งผลให้พรรคแรงงานพ่ายศึกเลือกตั้ง โดยที่พรรคอนุรักษ์นิยมพลิกกลับมาเป็นผู้ชนะ ได้เป็นผู้นำในการจัดตั้งรัฐบาลอังกฤษกันอีกคำรบ