ปัจจุบันนับว่า ทุเรียนสายพันธุ์โบราณ ทุเรียนเบญจพรรณ นั้นหายากมาก นายมานพ อมรอรช หรือ อาร์ท ในวัย 51 ปี บัณฑิตจากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เรียนจบสาขาวิชาพืชสวนประดับ เมื่อหลายปีก่อน ได้กลับมาสานต่อสวนไม้ผล ที่พ่อ-แม่ อนุรักษ์ทุเรียนสายพันธุ์โบราณไว้กว่า 10 สายพันธุ์
โดยคุณอาร์ท พาผู้สื่อข่าวเดินดูสวนทุเรียนพร้อม เล่าว่า จากที่จบด้านเกษตรโดยตรง ที่มหาวิทยาลัยแม่โจ้ใหม่ๆ ได้ลองไปทำงานหาประสบการณ์ ที่บริษัทจัดสวนจากนั้น ไปทำเกี่ยวกับเคมีเกษตร ก่อนจะกลับมาสานต่ออาชีพทำสวนของครอบครัว ซึ่งเป็นสวนทุเรียนของ พ่อ-แม่ จำนวน 30 ไร่ ในตำบลซึ้ง อ.ขลุง จ.จันทบุรี ที่ปลูกทุเรียนไว้กว่า 400 ต้น
โดยทุเรียนส่วนใหญ่ที่พ่อ-แม่ ปลูกไว้ให้มีกว่า 10 สายพันธุ์ จะเป็นสายพันธุ์โบราณ อาทิ กำปั่นทอง/ ชมพูศรี/ เม็ดในยายปราง/ ก้านยาววัดสัก/ ทองหยิบ/ ชะนี/ หมอนทอง/ พวงมณี /อีลีบและ อีกบ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์มีอายุต้น 20-30 ปีขึ้นไป ให้ผลผลิตปีละ 30-40 ตัน ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจถือว่าดี โดยเฉพาะทุเรียนตลาด อย่างเช่น หมอนทอง ปีที่แล้วขายได้กิโลกรัมละ 100 กว่าบาท ส่วนสายพันธุ์โบราณ อย่างเช่น “เม็ดในยายปราง” ขายได้กิโลกรัมละ 350 บาท โดยเฉพาะ ทุเรียนพันธุ์ “เม็ดในยายปราง”
คุณอาร์ท บอกว่า แม้จะเป็นเสี่ยมีเงิน ก็หาทานไมได้ง่ายๆที่จะมีขายในตลาดทั่วไป โดยทุเรียนพันธุ์นี้ มีต้นกำเนิดมาจาก จังหวัดธนบุรี และมีการขยายพันธุ์ไปปลูกที่ จังหวัดนนทบุรี แต่ปัจจุบันได้สูญไปจากเมืองนนท์แล้วจากภัยน้ำท่วม ซึ่งเป็นทุเรียนที่เพาะจากเม็ดกระดุม โดย นายนาก เป็นผู้เพาะขยายพันธ์ใน จังหวัดธนบุรีและตั้งชื่อว่า เม็ดในตานาก ต่อมาได้มีการตั้งชื่อใหม่เป็น ทุเรียนพันธุ์พานพระศรี แต่ก็ไม่ได้รับความนิยมจนเมื่อหลัง พ.ศ 2520 นางปราง ฉิมพุก ชาวเมืองนนท์ ได้นำมาปลูกที่สวน โดยที่ตัวเองก็ไม่รู้ว่าเป็นพันธุ์อะไร คนซื้อที่ตลาดบางบัวทอง นิยมชมชอบกันมาก ก็เลยเรียกว่า ทุเรียนยายปราง ต่อมา ก็เรียกกันว่า “ทุเรียนเม็ดในยายปราง” มาจนถึงปัจจุบัน
ขณะที่ในช่วงปีหลังๆ มานี้ คุณอาร์ท บอกว่า ผู้บริโภคเริ่มหันมานิยมบริโภคทุเรียนพันธุ์โบราณ ทุเรียนเบญจพรรณ กันมากขึ้น แรกเริ่มก็จะมีแต่เฉพาะกลุ่มที่บริโภคสายพันธุ์โบราณ เนื่องจากมีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ ตรงตามความต้องการของแต่ละคน
แต่ปัจจุบันทุเรียนสายพันธุ์โบราณเป็นที่นิยม แม้ราคาจะสูงก็ตาม ส่งผลให้สวนของตนเอง เริ่มมีคนรู้จักเพิ่มมากขึ้น ส่วนใหญ่แล้วรู้จักทางเฟซบุ๊ก ที่ใช้ชื่อว่า Art Amornaracha ซึ่งในแต่ละปีผู้บริโภคที่เป็นลูกค้าประจำ จะออเดอร์มาไว้ล่วงหน้าเกือบทั้งนั้น ซึ่งตนเองก็จัดส่งผ่านระบบขนส่งให้ ส่งผมทำให้มีการขายเพิ่มสร้างรายได้เพิ่มอีกช่องทาง
