“ศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน” (Hua-Hin Dog Sheiter) เกิดขึ้นได้ด้วยน้ำพระราชหฤทัยอันเปี่ยมล้นไปด้วยความเมตตาของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงห่วงใยในสุนัขจรจัด สัตว์เลี้ยงที่ถูกทอดทิ้ง ครั้งเสด็จแปรพระราชฐานประทับ ณ วังไกลกังวล เมื่อปี 2546 ทรงตระหนักถึงปัญหาของสุนัขจรจัดและสุนัขเร่ร่อนในเขตเทศบาลเมืองหัวหิน ที่มีอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยวของเมืองหัวหิน ทั้งแหล่งชุมชนรวมไปถึงย่านการค้า ซึ่งนับวันมีแต่จะเพิ่มปริมาณมากขึ้น หากมิได้รับการแก้ไขควบคุมบริหารจัดการอย่างถูกวิธี ก็จะเป็นสาเหตุให้เกิดโรคพิษสุนัขบ้าติดต่อมาสู่คนได้ จึงควรดำเนินการให้สุนัขเหล่านี้ได้รับการบริหารจัดการอย่างถูกระบบในด้านต่างๆ เช่น ด้านอาหาร ด้านสุขภาพ ด้านควบคุมปริมาณ โดยการหาสถานที่ก่อสร้างคอกสุนัขที่สมบูรณ์แบบ และทำศูนย์รักษ์สุนัขหัวหินแห่งนี้เป็นโครงการต้นแบบเพื่อให้ท้องถิ่นอื่นๆได้ใช้เป็นตัวอย่างในการควบคุมสุนัขจรจัดในเขตพื้นที่ของตน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานพระราโชบายถึงนายดิสธร วัชโรทัย ผู้อำนวยการกองงานส่วนพระองค์ ให้แจ้งมายังผู้ว่าราชการจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และนายกเทศมนตรีเมืองหัวหิน เพื่อทำการสำรวจพื้นที่และทางผู้อำนวยการกองงานส่วนพระองค์ได้เข้าไปกราบนมัสการพระครูบรรพตพัฒนคุณ เจ้าอาวาสวัดเขาอิติสุคโต หัวหิน ถึงพระราชประสงค์ดังกล่าวซึ่งทางวัดยินดีและให้การสนับสนุนโดยให้ใช้พื้นที่วัดประมาณ 22 ไร่ ใช้เป็นพื้นที่ก่อสร้างโครงการโดยพระราชทานนามว่า “ศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน ” ( Hua Hin Dog Shelter ) พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานเงินรายได้จากการจำหน่ายเสื้อยืดพิมพ์ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ครอบครัวคุณทองแดงจำนวน 4 ล้านบาท เป็นค่าก่อสร้างอาคารที่ทำการ ล้อมรั้วรอบบริเวณโรงเรือนสุนัข และทางเทศบาลเมืองหัวหินสนับสนุนงบประมาณอีกจำนวน 3 ล้านบาท ในการจัดสร้างระบบสาธารณูปโภคต่างๆ เพิ่มเติม ดำเนินการก่อสร้างเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2546 โดยสำนักงานชลประทาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ออกแบบการก่อสร้าง ทำการก่อสร้างโดย กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ และได้ส่งมอบให้กับเทศบาลเมืองหัวหินดำเนินการบริหารงาน เมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2546 ต่อมาวันที่ 27 มิถุนายน 2552 พระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายดิสธร วัชโรทัย รองเลขาธิการพระราชวัง เป็นผู้แทนพระองค์มอบเงินพระราชทานจากการจัดทำเสื้อยืดครอบครัวคุณทองแดง จำนวน 1 ล้านบาทให้กับศูนย์รักษ์สุนัขเทศบาลเมืองหัวหิน เพื่อนำไปเป็นทุนในการจัดตั้งมูลนิธิฯ วัตถุประสงค์ เพื่อนำไปใช้ในการดำเนินงานและกิจกรรมต่าง ๆของศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน โดยเทศบาลเมืองหัวหินได้ยื่นขอจดทะเบียนจัดตั้งเป็นมูลนิธิ ฯ ตามพระราชประสงค์เรียบร้อยแล้วเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2552 ชื่อ “มูลนิธิศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน ในพระบรมราชูปถัมภ์” มีนายดิสธร วัชโรทัย เป็นประธานกรรมการ มูลนิธิศูนย์รักษ์สุนัขหัวหินในพระบรมราชูปถัมภ์ มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ 38/99 ซอยหมู่บ้านเขาน้อย ต.หัวหิน อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ น.ส.บุษบา โชคสุชาติ ผู้อำนวยการศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน กล่าวว่า ศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน เกิดจากน้ำพระราชหฤทัยที่เปี่ยมล้นของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ด้วยความเมตตาต่อสุนัขทรงเลี้ยง “คุณทองแดง” และสัตว์ข้างถนนอย่างสุนัขจรจัด พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ประทับ ณ วังไกลกังวลหัวหิน ได้ทรงเสด็จศูนย์รักษ์สุนัขเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2557 เพื่อทรงติดตามการดำเนินงานในศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมชมห้องนิทรรศการ ทอดพระเนตร วีดีทัศน์การบริหารงานของศูนย์ นิทรรศการ และการว่ายน้ำในสระธาราบำบัด จากนั้นทรงให้อาหารแก่สุนัขในโซนหาบ้านใหม่ เสด็จทรงพระสุหร่าย ที่อนุสาวรีย์คุณทองแดง และเสด็จพระราชดำเนิน รอบศูนย์รักษ์สุนัขด้วยสีพระพักตร์ที่บ่งบอกถึงความเมตตากรุณา และรอยแย้มพระสรวลที่มีความสุขของพระองค์ ขณะเสด็จพระราชดำเนินรอบๆทั้งศูนย์อย่างมีความสุข “ต่อมาวันที่ 30 ธันวาคม 2558 ทางสำนักพระราชวังพร้อมด้วย โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หัวหิน ได้นำเถ้ากระดูก “คุณทองแดง” สุนัขทรงเลี้ยงที่เสียชีวิตด้วยวัยชรา อายุ 17 ปี 1 เดือน 19 วัน บรรจุใต้ฐานอนุสาวรีย์คุณทองแดงที่ศูนย์รักษ์สุนัข หัวหิน เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานต่อไป ปัจจุบัน ศูนย์รักษ์สุนัข หัวหิน ดูแลสุนัขจรจัดกว่า 800 ตัว โดยมีเจ้าหน้าที่กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองหัวหิน และคณะสัตว์แพทย์ดูแลอย่างเป็นระบบ ทั้งอาหาร สุขอนามัย การดูแลรักษาสุขภาพ และการหาบ้านใหม่ให้สุนัขเพื่อให้คนมีจิตใจรักสุนัขรับไปดูแลต่อ รวมถึงการช่วยเหลือสุนัขที่เจ็บป่วยและจัดหาสุนัขให้เลือดเก็บไว้ในโครงการธนาคารเลือดสุนัขอีกด้วย นับเป็นพระมหากรุณาที่คุณหาที่สุดมิได้ ที่ตนเองและเจ้าหน้าที่ได้มีโอกาสเข้ามาทำงานภายในศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน” ศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน นับว่าเป็นโครงการตามพระราชประสงค์ ที่เกิดจากน้ำพระราชหฤทัยที่เปี่ยมล้นไปด้วยความเมตตาต่อสัตว์ข้างถนนอย่างสุนัขจรจัด อีกทั้งแก้ปัญหาด้านการท่องเที่ยวให้กับเมืองหัวหินอีกด้วย ซึ่งพสกนิกรจะได้ตามรอยพระราชประสงค์ของพระองค์ท่านให้สำเร็จต่อไป อุดมศักดิ์ นิ่มเซียน / ประจวบคีรีขันธ์