คนไทยเชื้อสายเขมรท้องถิ่นที่จังหวัดบุรีรัมย์ แห่ซื้อข้าวของเครื่องใช้และของเซ่นไหว้ เพื่อเตรียมนำไปเซ่นไหว้บูช่าบรรพบุรุษ เนื่องในวันแซนโฎนตา ประจำปี 2566 หรือที่เรียกว่าวันสารทเขมร ซึ่งคล้ายกับวันสารทจีนและสารทไทยนั่นเอง
เมื่อวันที่ 12 ต.ค.66 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่ตลาดสดเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.บุรีรัมย์ ได้มีประชาชนคนไทยเชื้อสายเขมรท้องถิ่นบุรีรัมย์ ในพื้นที่ อ.เมืองบุรีรัมย์ และอำเภอใกล้เคียงได้ออกมากจับจ่ายซื้อข้าวของกันจำนวนมาก ทั้งกระยาสารท ขนมนางเล็ด ขนมเทียน ข้าวต้มมัด เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อปลา และผักผลไม้นานาชนิด และเครื่องดื่มต่างๆ เพื่อเตรียมนำไปเป็นของเซ่นไหว้ บูชาบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เนื่องในวันแซนโฎนตา หรือในวันสารทใหญ่เขมร หรือตามภาษาเขมรท้องถิ่นบุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ เรียกว่า ไงเบ็ญทม (อ่านว่า-งัย-เบ็น-ทม) ที่จะมีขึ้นในวันที่13 ตุลาคม 2566 นี้
โดยเมื่อวานนี้ ( 11 ต.ค.) กับในวันนี้ (12 ต.ค.) ถือเป็นวันจ่าย ทำให้บรรยากาศการซื้อของของ และเครื่องเซ่นไหว้บูชา ตามตลาดสดและร้านค้าต่างๆในพื้นที่ จ.บุรีรัมย์ ที่เป็นถิ่นอยู่อาศัยของชาวไทยเชื้อสายเขมรท้องถิ่นบุรีรัมย์ จะคึกคักกันเป็นพิเศษ ไม่ต่างจากการจับจ่ายซื้อข้าวของและเครื่องเซ่นไหว้ ในวันสายจีนวันสารทจีนและสารทไทย
ทั้งนี้ วันแซนโฏนตา ของคนไทยเชื้อสายเขมรของทุกปีจะจัดขึ้นตรงกับ วันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันศุกร์ที่ 13 ตุลาคม 2566 โดยตั้งแต่ช่วงเช้าในแต่ละบ้านเรือน จะนำข้าวของและเครื่องเซ่นไหว้ มาตั้งจัดเตรียมไว้ แล้วจะทำพิธีเรียกบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วให้มารวมกัน เพื่อมารับเครื่องเซ่นไหว้บูชาจากลูกหลาน ซึ่งจะมีการทำเรียกบรรพบุรุษตลอดทั้งวันทั้งคืน
จากนั้น ในช่วงเช้าของวันแรม 15 ค่ำเดือน 10 หรือเรียกว่า ไงเบ็ญตู๊จ (อ่านว่า-งัย-เบ็น-ตู๊ด) ซึ่งปีนี้ตรงกับวันเสาร์ที่ 14 ตุลาคม 2566 ก็จะพากันไปทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ฟังธรรมที่วัด เพื่ออุทิศบุญกุศล พร้อมทำพิธีส่งผู้ที่ล่วงลับไปแล้วกลับคืนยมโยกตามความเชื่อ โดยในห้วงวันดังกล่าวทั้ง 2 วันนี้ ลูกหลานชาวเขมรท้องถิ่นบุรีรัมย์ ที่ได้ไปทำงานยังพื้นที่ต่าง ๆ ก็จะเดินทางกลับมาหาครอบครัวกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา เพื่อร่วมทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษ เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษผู้มีพระคุณ คล้ายๆกับในวันสายจีนวันสารทจีนและสารทไทย
นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อด้วยว่า เมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ประตูยมโลกจะเปิดออก เพื่อให้ผู้รับกรรมที่อยู่ในนรก ได้เดินทางมาเยี่ยมญาติบนโลกมนุษย์ได้ ลูกหลานจึงได้จัดทำอาหาร คาว หวาน และขนม ข้าวต้ม เลี้ยงในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10 และพอรุ่งเช้าวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 ก็จะนำอาหาร ขนม ข้าวต้ม ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลที่วัด เรียกว่า วันเบ็นตู๊จ หรือไงเบ็ญตู๊จ โดยเชื่อว่าผีจะออกมาจากยมโลกได้ 15 วัน หลังจากนั้นต้องกลับไปรับกรรมในยมโลกตามเดิม จากไงเบ็นตู๊จนับไปอีก 15 วัน (นับจากวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10) จะตรงกับวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 ของทุกปี คือ ไงเบ็นทม ซึ่งเป็นวันที่ประกอบพิธีแซนโฎนตา ไงเบ็ญทม”ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 13 ต.ค.66
