วันสารทจีน ถือเป็นวันสำคัญที่ลูกหลานชาวจีนจะแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ โดยมีพิธีเซ่นไหว้ ซึ่งในทุกปีจะตรงกับวันที่ 15 เดือน 7 ตามปฏิทินทางจันทรคติ โดยวันสารทจีนปี 2566 ตรงกับวันพุธที่ 30 สิงหาคม 2566
สำหรับในเมืองไทย เทศกาลสารทจีน ถือเป็นเทศกาลของชาวจีน ที่สำคัญเป็นอันดับ 2 รองจากเทศกาลตรุษจีน มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า จงหยวนเจี๋ย หรือชาวจีนแผ่นดินใหญ่จะเรียกกันติดปากว่า กุ่ย เจี๋ย หรือวันผี ซึ่งเป็นวันที่ประตูนรกเปิดให้วิญญาณทั้งหลายมารับกุศลผลบุญ
ขั้นตอนไหว้วันสารทจีน
1.ไหว้เจ้าที่
ในการไหว้วันสารทจีน จะเริ่มจากการไหว้เจ้าที่ในตอนเช้ามืด ประมาณ 06.00 – 07.00 น. โดยในขั้นตอนนี้ให้เราจัดชุดของไหว้ ประกอบด้วยของคาว ของหวาน และผลไม้ นอกจากนี้ในชุดของไหว้ต้องมีน้ำชา เหล้าจีน และกระดาษเงินกระดาษทอง เมื่อจัดชุดของไหว้เรียบร้อยแล้วให้นำไปวางไว้ที่โต๊ะหน้าเจ้าที่ หรือตี่จู่เอี้ย ถ้าหากวางที่พื้นให้วางลงบนเสื่อแล้วปูทับด้วยผ้าขาว
2.ไหว้บรรพบุรุษ
ขั้นตอนต่อมาในการไหว้วันสารทจีนคือ การไหว้บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ โดยส่วนมากจะไหว้ช่วงสาย ช่วงเวลาประมาณ 09.00 – 11.00 น. บางครอบครัวอาจไหว้บรรพบุรุษพร้อมกับการไหว้เจ้าที่ก็สามารถได้เช่นกัน หากทางครอบครัวไม่ได้เคร่งครัด นอกจากนี้ในส่วนของของไหว้ ค่อนข้างคล้ายกับชุดไหว้เจ้าที่ แต่อาจมีการเพิ่มกับข้าวหรือเมนูที่บรรพบุรุษชื่นชอบ
3.ไหว้สัมภเวสี
ขั้นตอนสุดท้ายของการไหว้วันสารทจีนคือ การไหว้สัมภเวสี วิญญาณเร่ร่อน หรือที่เรียกว่าการไหว้ ไป๊ฮ้อเฮียตี๋ โดยจะไหว้ในช่วงบ่าย หลังเวลา 13.00-14.00 น. เป็นต้นไป นอกจากนี้บางความเชื่อของจีนก็นิยมไหว้ในช่วงหลัง 16.00 น.ด้วยเช่นกัน ในการไหว้สัมภเวสีจะจัดชุดเซ่นไหว้นอกบ้านประกอบไปด้วยอาหารคาว ของหวาน ผลไม้ เผือกนึ่งผ่าซีกเป็นเสี้ยวใส่ถาด ขนมเทียน ขนมเข่ง ขนมถ้วยฟู เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง
ไหว้สารทจีน
1.ไหว้เจ้าที่-ใช้ธูป 5 ดอก
2.ไหว้บรรพบุรุษ-ใช้ธูป 3 ดอก (เพื่อเป็นการยกย่องบรรพบุรุษ)
3.ไหว้สัมภเวสี-ใช้ธูป 1 ดอก
ขนมที่ใช้ไหว้ในเทศกาลสารทจีน
ในสมัยโบราณชาวจีนใช้ขนมไหว้ 5 อย่าง เรียกว่า โหงวเปี้ย หรือเรียกชื่อเป็นชุดว่า ปัง เปี้ย หมี่ มั่ว กี
-ปัง คือขนมทึงปัง เป็นขนมที่ทำมาจากน้ำตาล
-เปี้ย คือขนมหนึงเปี้ย คล้ายขนมไข่
-หมี่ คือขนมหมี่เท้า ทำมาจากแป้งข้าวเจ้าข้างในไส้เต้าซา
-มั่ว คือขนมทึกกี่ เป็นขนมข้าวพองสีแดงตรงกลางมีไส้เป็นแผ่นบาง
-กี คือขนมทึงกี ทำเป็นชิ้นใหญ่ยาวเวลาจะกินต้องตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ
โดยชาวไทยเชื้อสายจีนใช้ขนมเทียน ขนมเข่งในการไหว้ โดยหลักของที่ไหว้จะมีของคาว 3 หรือ 5 อย่างเช่น ไก่ หมู เป็ด ไข่ หมึก ปลา เป็นต้น ของหวาน 3 หรือ 5 อย่าง เช่น ขนมเทียน ขนมมัดไต้ ขนมถ้วยฟู หรือขนมสาลี่ปุยฝ้าย ขนมเปี๊ยะ ส้ม หรือผลไม้ตามใจชอบ
อาหารคาวใช้ไหว้ในเทศกาลสารทจีน
-เป็ด หมายถึงความร่ำรวยและความสุข
-ไก่ หมายถึงความขยันหมั่นเพียรและความสำเร็จ
-ปลา หมายถึงความอุดมสมบูรณ์และโชคลาภ
-หมูสามชั้น หมายถึงความอุดมสมบูรณ์และโชคลาภ
-เกี๊ยวกุ้ง หมายถึงห่อโชคลาภ
ผลไม้ใช้ไหว้ในเทศกาลสารทจีน
-ส้ม หมายถึงความโชคดี
-กล้วย หมายถึงลูกหลานเต็มบ้านเต็มเมือง
-แอปเปิล หมายถึงความสงบสุขในครอบครัว
-องุ่น หมายถึงอายุยืน เจริญ งอกงาม
-สาลี่ หมายถึงความสำเร็จ
สำหรับสีเสื้อมงคลวันสารทจีน
-สีเขียวทุกๆโทน
เป็นสีกลมกลืนกับความเป็นธรรมชาติ ซึ่งเป็นสีโทนเย็น ให้ความรู้สึกสบายตา เชื่อว่าช่วยในเรื่องงานส่งเสริมให้งานสำเร็จลุล่วงด้วยดี
-สีเทา หรือสีเงิน
เป็นสีที่ไม่ดูทึบ หรือดูสว่างจนเกินไป ช่วยเสริมดวงในเรื่องโชคลาภ และการลงทุน
-สีเหลืองนวล หรือสีครีม
เสริมเมตตามหาเสน่ห์ ช่วยเสริมให้ผู้ใหญ่รักและเอ็นดูเรา
-สีฟ้าและสีน้ำเงิน
เป็นสีแห่งชีวิตที่เป็นสีแห่งการเจริญเติบโต เสริมดวงให้ชีวิตเจริญรุ่งเรือง เติบโตยิ่งๆขึ้นไป
สีต้องห้าม ไม่ควรใส่เสื้อสีขาวและดำ เพราะเชื่อว่าเป็นสีแห่งความตาย ใส่แล้วไม่เป็นมงคลในวันสารทจีน
ข้อห้ามปฏิบัติในวันสารทจีน
ห้ามแต่งงาน-ชาวไทยเชื้อสายจีนถือเป็นเดือนปล่อยผี เดือนที่ไม่เป็นมงคล
ห้ามเดินทางไกล-ความเชื่อของชาวจีนเชื่อว่าวันสารทจีนเป็นวันประตูนรกเปิด การออกเดินทางไกลอาจจะทำให้มีโอกาสประสบอุบัติเหตุได้มากกว่าช่วงอื่นๆ
ห้ามออกจากบ้านช่วงกลางคืน-ความเชื่อเรื่องประตูนรกเปิดในวันสารทจีนว่า วิญญาณของคนตายจะออกมาเดินตามถนนในตอนกลางคืน จึงไม่ควรออกจากบ้านโดยไม่จำเป็น เพราะอาจพบเจอวิญญาณได้
ห้ามซื้อบ้านหรือย้ายบ้าน-เชื่อว่าวิญญาณอาจไปสิงอยู่ในที่เหล่านั้นในขณะที่มันว่างอยู่
ห้ามเริ่มงานก่อสร้างใดๆ-เชื่อว่าอาจรบกวนวิญญาณของบรรพบุรุษที่อยู่ที่บ้านได้
ห้ามดำเนินการเริ่มธุรกิจใดๆ-มีความเชื่อว่าเป็นเดือนที่มีวันประตูผีเปิด จะทำให้ธุรกิจ กิจการต่างๆไม่ราบรื่น
ห้ามว่ายน้ำตอนกลางคืน-เชื่อกันว่าวิญญาณที่จมน้ำตายมักจะออกมาหาตัวตายตัวแทนในช่วงวันสารทจีน
