สภาพแวดล้อมในปัจจุบันที่หลายคนต้องพบเจออาจส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการทำงาน คนรอบข้าง ครอบครัว หรือแม้กระทั่งความสัมพันธ์ในรูปแบบต่าง ๆ และส่งผลให้เกิดภาวะที่เรียกว่า โรคเกลียดตัวเอง
โรคเกลียดตัวเอง คืออะไร ?
Self-hatred หมายถึง ความรู้สึกที่ไม่ชอบตัวเอง เกลียดตัวเอง คิดว่าตัวเองไม่ดีพอ ซึ่งไม่ใช่โรคหรืออาการผิดปกติทางจิต ทำให้ยากที่จะคัดกรองหรือตรวจวินิจฉัยออกมา ต้องอาศัยตัวเองในการบอกเล่าความรู้สึกที่เรามีต่อตัวเองจึงจะค้นพบได้ว่าตัวเองกำลังเผชิญกับความรู้สึกนึกคิดนี้อยู่
โรคเกลียดตัวเอง,เกลียดตัวเอง,โรคทางจิตเวช,จิตเวช
เกลียดตัวเอง เกิดจากอะไร ?
นิสัยส่วนตัว เช่น คนที่มีความพึงพอใจในตัวเองต่ำ (low self-esteem) ไม่มั่นใจในตัวเอง หรือคิดว่าตัวเองไม่สมควรได้รับสิ่งดี ๆ ความคาดหวังในตัวเองสูง ชอบเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น คนเหล่านี้มักรู้สึกผิดหวังและโทษตัวเองเมื่อผลลัพธ์ที่ได้ไม่ตรงกับที่คาดหวังไว้
การถูกทำร้ายร่างกายในวัยเด็ก (child abuse) จากผู้ปกครองหรือคนอื่น เช่น การทุบตี ด่าทอ ล่วงละเมิดทางเพศ หรือผ่านเหตุการณ์ที่ทำร้ายร่างกายและจิตใจ
ความสัมพันธ์ที่ไม่ดี ทั้งความสัมพันธ์กับเพื่อน เพื่อนร่วมงาน หรือคนรัก อาจทำให้เกิดบาดแผลในจิตใจได้
การถูกกลั่นแกล้ง (bully) พบในเด็กที่ถูกรังแกจากเพื่อนที่โรงเรียน พี่น้อง หรือญาติ ผู้ใหญ่ที่ถูกกลั่นแกล้งในที่ทำงาน และการกลั่นแกล้งในโลกออนไลน์ (cyberbullying)
เหตุการณ์อื่น เช่น การถูกเหยียดสีผิว เพศ หรือเชื้อชาติ (racism)
โรคทางจิตเวช เช่น โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า หรือโรคไบโพลาร์ (bipolar disorder)
โรคเกลียดตัวเอง,เกลียดตัวเอง,โรคทางจิตเวช,จิตเวช
อาการของ โรคเกลียดตัวเอง
ไม่มีตรงกลาง มองตัวเองแค่ดีหรือไม่ดี
มีความคิดแง่ลบ มองโลกในแง่ร้าย
ใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผล
ความพึงพอใจในตัวเองต่ำ (low self-esteem) เอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น
ชีวิตขึ้นอยู่กับคนอื่น ฟังความเห็นของทุกคนยกเว้นตัวเอง
ไม่ยอมรับคำชม ปฏิเสธเวลาที่คนอื่นชื่นชมหรือพูดถึงในแง่ดีเพราะคิดว่าไม่คู่ควร
พยายามทำตัวให้เข้ากับคนอื่น รู้สึกว่าตัวเองเป็นคนนอกตลอดเวลาเลยต้องทำตัวดี ๆ ให้เข้ากับคนอื่น
เก็บทุกคำตำหนิมาใส่ใจ
ขี้อิจฉา รู้สึกอิจฉาที่คนอื่นดีกว่า
กลัวมิตรภาพ ไม่กล้ามีเพื่อนสนิท รู้สึกไม่ดีถ้ามีคนเข้ามาใกล้ชิดมากเกินไป
ไม่กล้าทำอะไรเพราะกลัวล้มเหลว
ไม่ให้อภัยตัวเอง จมอยู่กับสิ่งที่ทำผิดพลาด
เกลียดตัวเอง เสี่ยงเป็นโรคจิตเวชไหม ?
หากเกิดความรู้สึกเกลียดตัวเองจนกระทบกับชีวิตประจำวันกลายเป็นความรุนแรงที่ไม่สามารถจัดการได้ อาจจะกลายเป็นภาวะทางจิตได้ เช่น โรคซึมเศร้า
รับมืออย่างไรเมื่อรู้สึกเกลียดตัวเอง
สังเกตและหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้น เช่น เมื่อถูกกลั่นแกล้งจากคนที่ทำงาน ควรหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากับคนเหล่านั้น และแจ้งหัวหน้างานเพื่อแก้ปัญหาต่อไป
เปลี่ยนความคิดในแง่ลบให้เป็นแง่บวก เช่น เปลี่ยนจาก “ฉันไม่มีทางทำได้หรอก” เป็น “ฉันทำได้อยู่แล้ว”
รู้จักให้อภัยตัวเองเมื่อทำผิด ไม่จมอยู่กับการโทษตัวเอง และนำข้อผิดพลาดไปปรับปรุงแก้ไข
รู้ขีดจำกัดของตัวเอง คิดไว้เสมอว่าเราไม่สามารถควบคุมทุกสิ่งให้เป็นไปตามที่ต้องการได้ และปฏิเสธการทำสิ่งที่เกินความสามารถ
ทำกิจกรรมร่วมกับคนที่รัก เช่น เพื่อนสนิทหรือคนในครอบครัว
ดูแลตัวเอง เช่น กินอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกาย ทำกิจกรรมผ่อนคลายความเครียด เช่น นั่งสมาธิ เล่นโยคะ ทำงานอดิเรก
ปรึกษาจิตแพทย์เมื่อไม่สามารถรับมือได้
โรคเกลียดตัวเอง จะไม่สามารถทำร้ายตัวเองได้หากรู้วิธีแก้ไขที่ถูกต้อง คนเราเกิดมาหนึ่งชีวิตแล้วเราก็มีเพียงชีวิตเดียว เป็นคนเก่งในสายตาคนอื่นแล้ว ก็อย่าลืมเป็นคนเก่งในสายตาตัวเอง ไม่มองข้ามคุณค่าในตัวเอง รักตัวเองให้มาก ๆ ใส่ใจ และลองฟังเสียงหัวใจตัวเองดูบ้างว่าลึก ๆ แล้วความต้องการคืออะไร รวมทั้งหาเวลาให้รางวัลแก่ชีวิตเป็นการเติมไฟ เสริมให้การใช้ชีวิตนั้นให้มีความมั่นใจมากขึ้น
ข้อมูลจาก
ผศ. นพ.คมสันต์ เกียรติรุ่งฤทธิ์
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
ขอบคุณข้อมูล :RAMA CHANNEL