“มะขามหวาน” พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัดอุตรดิตถ์ มีการเพาะปลูกมะขามหวานและให้ผลผลิตจำนวนมาก โดยเฉพาะอำเภอฟากท่า มีเกษตรกรผู้ปลูกมะขามหวานรวมตัวกันเป็นวิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะขามแปลงใหญ่ อ.ฟากท่า จ.อุตรดิตถ์ ร่วมกันคิด ร่วมกันทำ ร่วมกันขาย สร้างผลผลิตที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน GAP มีตลาดรองรับ เกิดความมั่นคงทางรายได้ยิ่งขึ้นกว่าเดิม
นายอมร ศรีคำ ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะขามแปลงใหญ่ อ.ฟากท่า จ.อุตรดิตถ์ กล่าวว่า ตนเองประกอบอาชีพเกษตรกรปลูกมะขามหวานมานานกว่า 20 ปี เดิมทีในบริเวณอำเภอฟากท่าไม่ค่อยมีมะขามหวาน ตนเองจึงมีแนวคิดในการรับซื้อพันธุ์มะขามหวานมาขยายพันธุ์ พบว่ามีรสชาติดี จึงแนะนำให้ชาวบ้านในชุมชนปลูก ทำให้มีการรวมกลุ่มเกษตรกรกลายเป็นแปลงใหญ่มะขามหวานอำเภอฟากท่า โดยได้รับคำแนะนำจากทางกรมส่งเสริมการเกษตร สำนักงานเกษตรอำเภอฟากท่า โดยเกษตรอำเภอได้เข้ามาสนับสนุน ให้ความรู้ จนปัจจุบันกลุ่มแปลงใหญ่มะขามหวานอำเภอฟากท่าได้เข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ได้รับงบสนับสนุนปัจจัยการผลิตต่าง ๆ รวมทั้งหมดประมาณ 3,000,000 บาท เช่น ห้องเย็นเก็บผลผลิต โดมตากผลผลิต โดรนพ่นยามะขาม รถไถ และอุปกรณ์ต่าง ๆ ทำให้การผลิตของกลุ่มมีประสิทธิภาพ ผลผลิตมีคุณภาพดี ปลอดภัย ผู้บริโภคสามารถมั่นใจได้อย่างแน่นอน
นางสาวหัทยา พรมโต หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการผลิต สำนักงานเกษตรจังหวัดอุตรดิตถ์ กล่าวว่า สำหรับจังหวัดอุตรดิตถ์มีพื้นที่ปลูกมะขามหวาน 20,000 กว่าไร่ โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดอุตรดิตถ์ได้ผลักดันให้เกษตรกรที่ปลูกมะขามรายย่อยหันมารวมตัวกันในพื้นที่ใกล้เคียง เพื่อเข้าร่วมโครงการแปลงใหญ่ ทางเจ้าหน้าที่จากกรมส่งเสริมการเกษตรก็ดำเนินการรับรองแปลง และทำงานร่วมกับสำนักงานเกษตรอำเภอ หน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้อง และองค์กรต่าง ๆ ร่วมกันส่งเสริมเกษตรกร ในด้านขององค์ความรู้ สนับสนุนปัจจัยต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ เครื่องมือ เทคโนโลยีเครื่องจักรกล เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพมาตรฐานตรงความต้องการของตลาด
ด้านนางสาวนงนุช มีมา เกษตรอำเภอฟากท่า สำนักงานเกษตรอำเภอฟากท่า เล่าถึงการร่วมมือของเกษตรกรกลุ่มแปลงใหญ่มะขามหวานอำเภอฟากท่าว่า สมาชิกภายในกลุ่มให้ความร่วมมือดีมาก มีความเข้มแข็ง สามัคคี ร่วมกันคิด ร่วมกันทำ ร่วมกันผลิตและพัฒนา ทำให้กลุ่มได้รับงบประมาณ 3,000,000 บาท จากโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด และเมื่อกลุ่มสามารถผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้มีตลาดรองรับ มีราคาที่แน่นอน สร้างรายได้เพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม
ปัจจุบันวิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะขามแปลงใหญ่ อ.ฟากท่า จ.อุตรดิตถ์ มีการต่อยอดองค์ความรู้ต่าง ๆ โดยการแปรรูปมะขามหวานเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น มะขามไร้เมล็ดคัดเกรด มะขามคลุกบ๊วย มะขามคลุกสามรส มะขามคลุกธรรมดา มีจำหน่ายทั้งปลีกและส่งผ่านช่องทางตลาดอย่างหลากหลาย โดยเฉพาะช่องทางออนไลน์ หากท่านใดสนใจสามารถติดต่อได้ที่เบอร์ 084-813-2436 หรือ เพจ Facebook : วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะขามแปลงใหญ่ อ.ฟากท่า จ.อุตรดิตถ์