ด้วยปัญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคการเกษตรทั้งแง่ของจำนวนและกำลังแรงงานที่ลดลงจากอายุเฉลี่ยที่เพิ่มมากขึ้นของเกษตรกร หรือสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปและสืบเนื่องมาจากสภาวะโลกร้อน ทำให้เกษตรกรต้องมีการปรับตัว ปรับเปลี่ยนการผลิตโดยใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมร่วมด้วย ทางสถาบันวิทยาศาสตร์ข้าวแห่งชาติ ได้ผลักดันเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะสู่การผลิตของเกษตรกรครบทั้งระบบ ตั้งแต่ด้านการเตรียมดิน การปลูก การจัดการน้ำ การสำรวจสุขภาพพืช การฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดโรคและแมลง และการติดตามสภาพแวดล้อม
นางสาวอมรรัตน์ อินทร์มั่น ผู้อำนวยการสถาบันวิทยาศาสตร์ข้าวแห่งชาติ กรมการข้าว กล่าวว่า การใช้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะในนาข้าว ไม่ว่าจะเป็นการปรับดินโดยใช้เครื่องจักรกลปรับระดับดินนาด้วยแสงเลเซอร์ (Laser land leveling) การใช้พวงมาลัยที่ไม่มีคนขับในการดำนาหรือหว่านข้าว (autosteering system) การใช้โดรนฉีดพ่นสารต่าง ๆ หรือการใช้ท่อน้ำอัจฉริยะ ซึ่งจากที่ผ่านมาได้มีการนำเทคโนโลยีต่าง ๆ ไปปรับใช้ ทดลองในแปลงของเกษตรกร พบว่าเทคโนโลยีเหล่านี้สามารถลดต้นทุนการผลิตได้ถึง 30% เช่น การใช้ท่อน้ำอัจฉริยะจะทำให้เกษตรกรสามารถลดการใช้น้ำในขั้นตอนการสูบน้ำเข้านา ลดน้ำได้เกือบ 40% เพราะฉะนั้นในส่วนนี้จะทำให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนได้ประมาณ 30-40% ในการทำนาข้าว และยังมีรายได้เพิ่มขึ้นอีกด้วย
นายกฤษฎา พลับวังกล่ำ เกษตรกรผู้ปลูกข้าว ต.สวนแตง อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี เล่าว่า เดิมทีประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ทำให้เริ่มมีการประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ และมีการร่วมมือกับทางสถาบันวิทยาศาสตร์ข้าวแห่งชาติ ซึ่งเจ้าหน้าที่ได้ลงพื้นที่มาให้ความรู้ สนับสนุนเทคโนโลยีต่าง ๆ และฝึกสอนการใช้ที่ถูกต้อง ในการสนับสนุนอุปกรณ์เทคโนโลยี เช่น โดรนทางการเกษตร เครื่องจักรกลปรับพื้นที่นาด้วยระบบเลเซอร์ มีเครื่องมือวัดปริมาณน้ำฝน แรงลมและทิศทางของลม และท่อน้ำอัจฉริยะ ซึ่งท่อน้ำอัจฉริยะที่อยู่ในแปลงนาจะมีการวัดค่าของน้ำ ความสูง-ความต่ำ ถ้าค่าของน้ำอยู่ที่ -15 ก็จะสูบน้ำจากข้างนอกเข้านา ทำให้มีการใช้น้ำอย่างเหมาะสม ประหยัดน้ำขึ้นมากและยิ่งเป็นการทำนาเปียกสลับแห้ง น้ำยิ่งสำคัญ เพราะจะทำให้พืชแข็งแรง ต้านทานโรคและแมลงได้ยิ่งขึ้น
หรือการใช้โดรนก็จะช่วยลดอัตราการใช้จ่ายได้เยอะ คือ ลดอัตราการใช้เมล็ดพันธุ์จากเดิมใช้อยู่ 30 กิโลกรัมต่อ 1 ไร่ ลดเหลือประมาณ 15 กิโลกรัมต่อ 1 ไร่ ช่วยลดแรงงาน จากแรงงาน 4-5 คน เหลือ 1 คนมีหน้าที่บังคับโดรน หรือใช้โดรนพ่นปุ๋ย พ่นเมล็ดพันธุ์ พ่นยาในแปลง จะมีความสม่ำเสมอมากขึ้น ลดระยะเวลาในการหว่านข้าว หว่านปุ๋ย ฉีดยา และสำคัญที่สุดคือ มีเวลาได้อยู่กับครอบครัวอีกเยอะ
