หลายคนคงมีสัตว์เลี้ยงน่ารักประจำบ้าน เช่น น้องหมาที่เรามักเลี้ยงไว้เป็นเพื่อน หรือเลี้ยงไว้สำหรับเฝ้าบ้านป้องกันภัยอันตราย แต่รู้หรือไม่? “น้ำลายของน้องหมาอาจเป็นอันตรายทำให้เจ้าของถึงแก่ชีวิตได้ เพียงเพราะถูกสุนัขเลีย” ข้อเท็จจริงเรื่องนี้เป็นอย่างไร
วันนี้มาฟังคำตอบจาก “คุณหมอหวาน” สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี มนต์อ่อน นายสัตวแพทย์ 6 ฝ่ายชันสูตรและวิจัยโรคในสัตว์ สถานเสาวภา สภากาชาดไทย
สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี เปิดเผยว่า เชื้อ Capnocytophaga canimorsusเป็นเชื้อแบคทีเรีย ที่พบได้ในช่องปากสัตว์เลี้ยง รายงานวิชาการระบุว่าเชื้อ Capnocytophaga canimorsus จะพบได้ในสุนัขเป็นส่วนใหญ่ โดยมักจะอยู่ในน้ำลาย คนมักจะได้รับเชื้อจากการถูกสุนัขกัดหรือถูกเลียบริเวณบาดแผล โดยทั่วไปเชื้อแบคทีเรียจะไม่ก่อโรคทั้งในคนและในสัตว์
จากรายงานผู้ป่วยที่ติดเชื้อ Capnocytophaga canimorsus ส่วนมากเป็นกลุ่มที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ภาวะภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติหรือภูมิคุ้มกันถดถอย ทำให้มีโอกาสติดเชื้อแบคทีเรียฉวยโอกาสหรือแบคทีเรียแทรกซ้อนได้ง่าย และมีความเสี่ยงติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด ซึ่งเป็นภาวะที่อาจทำให้เสียชีวิตได้ ในประเทศไทยพบว่ามีรายงานผู้ที่มีภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดจากเชื้อแบคทีเรีย Capnocytophaga canimorsus 1 ราย โดยมีโอกาสได้รับจากสัตว์เลี้ยง ภายหลังการวินิจฉัยและได้รับการรักษาจนเป็นปกติ โรคติดเชื้อแบคทีเรีย Capnocytophaga canimorsus จึงเป็นโรคที่ไม่พบบ่อยในบุคคลที่สุขภาพแข็งแรง สามารถป้องกัน วินิจฉัย และรักษาได้
วิธีการป้องกันเชื้อ Capnocytophaga Canimorsus
“เชื้อตัวนี้อยู่ในน้ำลาย ดังนั้น ถ้าเราอยากป้องกันไม่ให้มีการสัมผัสโดนเชื้อเพื่อลดโอกาสติดเชื้อ ก็อย่าให้สุนัขเลียหน้า เลียแผล ควรล้างมือให้สะอาดภายหลังจากเล่นกับสุนัข โดยเฉพาะหากมีบาดแผล รวมถึงระวังเรื่องสุขลักษณะ รักษาสุขอนามัยให้ดี ไม่ควรนอนกับสุนัข และไม่ให้สุนัขทานอาหารร่วมกันกับเจ้าของ” สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี ระบุ
คำแนะนำในการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันเชื้อแบคทีเรียดังกล่าว
สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี แนะนำว่า เจ้าของสัตว์เลี้ยงมีโอกาสติดเชื้อจากสัตว์เลี้ยงของเรา ดังนั้นผู้เลี้ยงควรรักษาสุขอนามัยที่ดีในการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงและป้องกันโรคที่อาจจะส่งต่อจากสัตว์เลี้ยงมาสู่คน
“อยากฝากถึงกลุ่มคนที่เลี้ยงสุนัขและแมวว่า นอกจากโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียแล้ว ยังมีโรคสำคัญอีกโรคหนึ่งที่ติดต่อจากน้ำลายของสัตว์เลี้ยง คือ โรคพิษสุนัขบ้า หรือ Rabies ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อไวรัส จากสัตว์สู่คนผ่านการโดนสัตว์กัด ข่วน หรือโดนเลียบริเวณบาดแผล โรคนี้ค่อนข้างจะสำคัญเพราะทำให้เสียชีวิตได้ แต่สามารถควบคุมป้องกันได้ด้วยกันฉีดวัคซีนป้องกันในสัตว์เลี้ยง เจ้าของต้องพาสุนัขและแมวไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ดูแลสุขลักษณะของสัตว์เลี้ยงให้ดี เวลาเล่นหรือคลุกคลีกับสัตว์เลี้ยงแล้ว ควรทำความสะอาดด้วยการล้างมือ หากโดนสัตว์เลี้ยงกัดหรือข่วน ให้ล้างแผลให้สะอาดและไปพบแพทย์เพื่อรับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า รวมไปถึงพิจารณาความสกปรกของบาดแผลเพื่อป้องกันไม่ให้ติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน” สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี กล่าว
สัตวแพทย์หญิงณัฐวดี กล่าวทิ้งท้ายว่า นอกเหนือจากวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแล้ว วัคซีนรวมสำหรับสุนัขยังเป็นวัคซีนที่ควรฉีดเป็นประจำทุกปี ซึ่งวัคซีนนี้จะช่วยป้องกันโรคติดต่อร้ายแรงในสุนัข อาทิ โรคไข้หัด โรคหวัด โรคหลอดลมอักเสบ โรคลำไส้อักเสบ โรคตับอักเสบ รวมไปถึงโรคฉี่หนู ที่อาจพบเจอได้ในสุนัขได้