“ใช้เมล็ดพันธุ์ดี มีชัยไปกว่าครึ่ง” หนึ่งในเป้าหมายหลักที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ดได้มีการดำเนินงานภายใต้โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยมีภารกิจในการศึกษา วิจัย และพัฒนาระบบการผลิตเมล็ดพันธุ์ ควบคุมคุณภาพการผลิตเมล็ดพันธุ์ทุกขั้นตอน นำไปสู่การถ่ายทอดความรู้และวิทยาการการผลิตเมล็ดพันธุ์ดีแก่เกษตรกร
นายศราวุธ ประดับคำ ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ด กล่าวถึงการดำเนินงานภายในศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ดว่า เมื่อศูนย์ฯได้รับมอบหมายจากกรมการข้าวให้ดำเนินงานโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ประมาณ 2,932,600 กิโลกรัม ศูนย์ฯได้ทำการประกาศเชิญชวนเกษตรกรภายในพื้นที่และผู้ที่สนใจผ่านสื่อประชาสัมพันธ์ต่าง ๆ ผลตอบรับคือเกษตรกรหลายท่านให้ความสนใจเข้าร่วมโครงการฯ เพราะการเปลี่ยนไปใช้เมล็ดพันธุ์ดี จะทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ และปริมาณที่สูงขึ้นกว่าเดิม ผลผลิตเป็นที่ต้องการของตลาดและเกษตรกรมีอำนาจต่อรองราคาได้มากขึ้นกว่าเดิม ผลสำรวจในพื้นที่พบว่า ผลผลิตจากการเปลี่ยนไปใช้เมล็ดพันธุ์ดีเป็นที่ต้องการของโรงสี สามารถขายได้ในราคาที่สูงขึ้น
ปัจจุบันถือว่าศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ดประสบความสำเร็จในโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวเป็นอย่างดี เพราะเกษตรกรให้ความสนใจและสมัครเข้าร่วมโครงการฯเกินเป้าหมายที่ได้รับจากกรมการข้าว รวมไปถึงทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ดได้ดำเนินการแล้วเสร็จประมาณ 90% แล้ว อีก 10% คาดว่าจะเสร็จสิ้นภายในเดือนพฤษภาคม 2566 นี้
นายอดิศักดิ์ วรบุตร นักวิชาการเกษตรชำนาญการพิเศษ หัวหน้ากลุ่มควบคุมคุณภาพ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ด ได้เล่าถึงขั้นตอนการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์เพื่อให้พี่น้องเกษตรกรได้รับเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดี และมีคุณภาพมากที่สุด โดยมี 5 ขั้นตอนหลัก ๆ คือ 1.การสุ่มตัวอย่างเมล็ดพันธุ์ 2.การแบ่งเมล็ดพันธุ์ 3.การตรวจวัดความชื้น 4.การตรวจสอบความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ และ 5.การตรวจสอบความงอกของเมล็ดพันธุ์ ซึ่ง เกษตรกรในยุคปัจจุบันเป็นเกษตรกรที่มีองค์ความรู้ ได้รับการถ่ายทอดเทคนิคจากรุ่นสู่รุ่น และได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้เกิดขึ้นมากมาย ในภาพรวมของจังหวัดร้อยเอ็ด มั่นใจว่าโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวซึ่งเป็นโครงการที่กรมการข้าวได้ให้การสนับสนุน จะประสบความสำเร็จ และสามารถเพิ่มคุณภาพข้าวของร้อยเอ็ดได้อย่างแน่นอน
ด้านนางสาวจิรวรรณ กมลศิลป์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการ หัวหน้ากลุ่มถ่ายทอดวิทยาการผลิตเมล็ดพันธุ์ดี ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ด ได้กล่าวเสริมอีกว่า โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว มีขั้นตอนการลงพื้นที่ลำดับแรกก็คือการประชาสัมพันธ์ให้เกษตรกรทั่วไปได้รับทราบโครงการฯ ส่วนเกษตรกรที่สนใจจะเข้าร่วมโครงการฯก็สามารถสมัครได้ที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ด ศูนย์ข้าวชุมชน และผู้นำในพื้นที่ โดยต้องเป็นเกษตรกรที่ได้ขึ้นทะเบียนไว้กับกรมส่งเสริมการเกษตรปี 2564/2565 เกษตรกรที่สนใจเข้าร่วมต้องได้รับสิทธิ์ครัวเรือนไม่เกิน 30 ไร่ ไร่ละ 15 กิโลกรัม ครัวเรือนละไม่เกิน 450 กิโลกรัม
ทั้งนี้ การดำเนินงานโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวร้อยเอ็ด ได้มีการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องมาตลอด เพื่อยกระดับปริมาณและคุณภาพผลผลิตข้าวให้สามารถแข่งขันกับตลาดต่อไปได้
