แปลงใหญ่ผึ้งชันโรง ผึ้งจิ๋วแห่งบางน้ำผึ้ง

“ชันโรงหรือผึ้งจิ๋ว” (Stingless bees) แมลงผสมเกสรตัวเล็กๆที่ช่วยในการผสมเกสรในสวนผลไม้ จัดอยู่ในจำพวกผึ้งแต่ไม่มีเหล็กไนเหมือนผึ้ง น้ำผึ้งและเกสรของชันโรงมีราคาแพงกว่าน้ำผึ้งทั่วๆไป เนื่องจากมีรสชาติที่หวานหอมเฉพาะตัว มีปริมาณน้ำผึ้งน้อย และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง 

พื้นที่อำเภอพระประแดง หรือคุ้งบางกระเจ้า ประกอบไปด้วย 6 ตำบลได้แก่ ตำบลทรงคนอง ตำบลบางกระสอบ ตำบลบางน้ำผึ้ง ตำบลบางยอ ตำบลบางกะเจ้า และตำบลบางกอบัว ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำเกษตรแบบผสมผสาน ปลูกพืชอย่างหลากหลาย 

นายศักดิ์ดา พรมหา หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการผลิต สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรปราการ กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรเป็นหน่วยงานหลักในการขับเคลื่อนงานโครงการส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตั้งแต่จัดตั้งแปลงใหญ่ผึ้งชันโรง ตำบลบางน้ำผึ้ง อำเภอพระประแดง เราก็ให้คำแนะนำ เป็นที่ปรึกษา จัดเวที ให้พี่น้องเกษตรกรร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนได้ร่วมกันวิเคราะห์ศักยภาพของกลุ่ม และกำหนดเป้าหมายในการพัฒนาร่วมกัน โดยมีเป้าหมายการขับเคลื่อนแปลงใหญ่ทั้ง 5 ด้าน เรื่องลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต พัฒนาคุณภาพ การตลาด การบริหารจัดการกลุ่ม นอกจากนั้นแล้วเราก็ยังมีการประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาให้การสนับสนุนให้ความช่วยเหลือไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานภาครัฐหรือหน่วยงานภาคเอกชน

นายสมศักดิ์ สำลีรัตน์ ประธานกลุ่มแปลงใหญ่เกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งชันโรงตำบลบางน้ำผึ้ง กล่าวว่าก่อนจะมาเป็นกลุ่มแปลงใหญ่เดิมที่พื้นที่ระแวกนี้เป็นสวนมีผลไม้เยอะ จึงทำให้มีผึ้งหลายชนิดเข้ามาอาศัยอยู่ เพื่อเก็บน้ำหวาน มีทั้งผึ้งหลวง ผึ้งโพรง ผึ้งบ้าน ผึ้งมิ้ม รวมทั้งผึ้งตัวเล็กๆที่เราเรียกกันว่าผึ้งชันโรง โดยเฉพาะที่ตำบลบางน้ำผึ้ง ชื่อว่าบางน้ำผึ้งเพราะว่ามีผึ้งอาศัยอยู่เยอะ เมื่อเวลาผ่านไปพื้นที่ทำการเกษตรลดน้อยลง ทำให้ผึ้งลดน้อยลงไปด้วย  แต่เรามองว่าขึ้นชื่อว่าบางน้ำผึ้งยังไงก็ต้องมีผึ้งให้อยู่คู่กับตำบลบางน้ำผึ้ง จึงเกิดการรวมตัวกันมาเลี้ยงผึ้งชันโรง เพราะชันโรงมันไม่ทำร้ายเหมือนผึ้งใหญ่ชนิดอื่นๆ จึงรวมตัวกันไปหาพันธุ์ผึ้งมาจากธรรมชาติเอามาใส่รังเลี้ยงและทำให้มันเกิดการขยายพันธุ์ขึ้น พอเริ่มมีการรวมกลุ่มกันเยอะขึ้นทางสำนักงานเกษตรอำเภอพระประแดง และสำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรปราการ จึงเล็งเห็นความสำคัญของเกษตรกรกลุ่มนี้ จึงได้ทำการจดทะเบียนเป็นกลุ่มแปลงใหญ่ โดยใช้ชื่อว่ากลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่เกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งชันโรงตำบลบางน้ำผึ้ง จึงได้เกิดเป็นกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่เกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งชันโรงตำบลบางน้ำผึ้งขึ้นมา 

ซึ่งจุดเด่นของแปลงใหญ่ที่นี่ คือตำบลบางน้ำผึ้งบางคนถามว่า มาที่ตำบลบางน้ำผึ้งแล้วมีผึ้งไหม แต่ก่อนที่นี่ไม่มีรังให้ดู แต่ปัจจุบันนี้สามารถบอกได้ว่าตำบลบางน้ำผึ้งมีผึ้งแต่เป็นผึ้งชันโรงเป็นผึ้งที่อาศัยอยู่ในธรรมชาติและเป็นผึ้งที่มีทุกบ้าน