วันที่ 20 เม.ย.66 ทนพ.ภาคภูมิ เดชหัสดิน นักเทคนิคการแพทย์ชื่อดัง เจ้าของแฟนเพจ "หมอแล็บแพนด้า" โพสต์ข้อความระบุว่า ...
เมื่อวานเพื่อนผมไปตรวจตับมา ก็มีการตรวจเลือดดูค่าต่างๆ แต่ไม่รู้ว่าค่าต่างๆมันหมายถึงอะไร วันนี้จะมาเล่าคร่าวๆให้ฟังครับ
“ตับ”ของคนเราก็เหมือนเครื่องยนต์นั่นแหละครับ เวลาเครื่องมันเสียมันรั่ว มันก็จะมีน้ำมันเครื่อง น้ำมันเกียร์ น้ำมันเบรคหรือของเหลวต่างๆรั่วไหลออกมา
เวลามันรั่ว มันจะไหลเข้าไปในกระแสเลือดได้มากขึ้น ถ้าเราตรวจเจอสารที่ออกมาผิดปกติในเลือด เราก็จะค่อยๆค้นหาได้ว่าเครื่องมันพังตรงไหน
การตรวจแบบนี้เค้าเรียกว่า
“การตรวจเลือดเพื่อดูการทำงานของตับ (Liver function test)”
การตรวจแล็บก็จะบอกคร่าวๆได้ว่าตับมีแนวโน้มจะมีปัญหาอะไร แพทย์ก็จะเอาผลแล็บไปวิเคราะห์ต่อ ร่วมกับการสอบถามประวัติการขับขี่ของเราต่อไป
Liver function test จะมีการเจาะเลือดเพื่อดูผลเลือดต่างๆประมาณนี้ครับ
1. ค่า AST และค่า ALT
สองตัวนี้เป็นเอนไซม์ที่พบมากในตับ ตะนี้ถ้าเซลล์ตับเสียหาย เอนไซม์ทั้งสองตัวนี้มันจะรั่วออกมาในเลือด ทำให้ค่าในเลือดสูงผิดปกติได้
ค่า AST สูงเกิดจากหลายสาเหตุครับ เช่น ตับอักเสบจากการติดเชื้อหรือจากสารพิษ การดื่มแอลกอฮอล์มากๆก็ใช่ เอ้า ชนแก้ววว!! และไขมันแทรกเนื้อตับ ค่าปกติของ AST ถ้าสูงไม่ได้มาจากที่เดียว อาจมีมาจากหัวใจ ปอดได้ด้วย
ค่า ALT ก็คล้ายๆกันครับ มันจะออกมาในเลือดเมื่อเซลล์ตับได้รับความเสียหาย บางทีก็เจอในคนที่เนื้องอกอุดตันทางเดินน้ำดี
2. ALP
เป็นเอ็นไซม์ที่อยู่ในเซลล์ตับ ทางเดินน้ำดี และกระดูกเป็นส่วนใหญ่ ถ้ามันสูงขึ้นแสดงว่าอาจจะมีปัญหาที่ทางเดินน้ำดี ตับ หรือกระดูก เห็นมั้ยครับ มันสะท้อนได้หลายอย่างเลย
3.Albumin และ Globulin
Albumin ตัวนี้เป็นโปรตีนผลิตได้มากในตับ ปกติแล้วปริมาณ Albumin ในร่างกายจะมากกว่า Globulin แต่คนที่เป็นโรคตับเรื้อรัง การทำงานของตับจะแย่ผลิต Albumin ไม่ได้
Albumin ในเลือดก็เลยลดลง ทำให้สัดส่วน Albumin ต่ำกว่า Globulin ค่าที่ผิดปกติสามารถบอกภาวะขาดสารอาหาร โรคไต หรือโรคอื่นๆได้ด้วย
4. GGT เป็นเอนไซม์ที่พบได้มากในเซลล์เยื้อบุท่อน้ำดี ถ้ามีการอุดตันของท่อน้ำดีจะมีค่า GGT สูง
ผู้ป่วยที่คนไหนมีค่า ALP ขึ้นสูงและค่า GGT ขึ้นสูงด้วยเหมือนกัน จะช่วยยืนยันได้ว่า ALP ที่สูงกว่าปกติน่าจะเกิดจากตับผิดปกติไม่ใช่ที่อวัยวะอื่น
5. Bilirubin test
Bilirubin เป็นของเสียที่เกิดจากการสลายตัวของเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งกระบวนการนี้มันจะเกิดขึ้นในตับ แล้วขับออกทางอุจจาระ ถ้าตับเสียหาย จะไม่สามารถกำจัด Bilirubin ได้เต็มที่ ทำให้ระดับ Bilirubin ในกระแสเลือดสูงเกินกว่าปกติ
การตรวจการทำงานของตับยังมีการตรวจตัวย่อยๆอีกหลายตัว แต่ส่วนใหญ่จะมีประมาณนี้ล่ะครับ นี่ผมพยายามเล่าวิชาการที่ซับซ้อนซ่อนเงี่ยนให้เข้าใจง่ายที่สุด พอเข้าใจกันเนาะ 55555
การตรวจสุขภาพประจำปีก็เหมือนการเอารถเข้าศูนย์เช็กสภาพตามระยะของมัน ใครไม่เคยตรวจสุขภาพเลย ก็เหมือนไม่เคยเอารถไปเข้าศูนย์ พอเข้าทีก็เจอความผิดปกติเยอะ
ช่วงวัยรุ่น Y2K ผมเองก็เอาตับไปปู้ยี่ปู้ยำเยอะเหมือนกัน 55555 แต่ตอนนี้สุขภาพต้องมาก่อน ติดที่ไม่ค่อยได้นอนนี่แหละ!!!!
อย่าลืมหาเวลาไปตรวจสุขภาพประจำปีกันบ้างนะครับ เอาวันเกิดก็ได้ ถือว่าเป็นของขวัญให้ตัวเองก็ดีนาาา
