ลานบ้านกลางเมือง / บูรพา โชติช่วง : พาไปเที่ยวชุมชนบ้านหนองบัว ยลวิถีคนกับช้าง วิถีกูยอาเจียง อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์
กางข้อมูล คนในชุมชนบ้านหนองบัวส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์พื้นเมือง “กูย” มีลักษณะเด่นเฉพาะ มีความชำนาญในการจับช้างและเลี้ยงดู เกิดเป็นความผูกพันระหว่างคนกับช้างกลายเป็นอัตลักษณ์แห่งวิถีกูยอาเจียง (คนเลี้ยงช้าง) มาอย่างยาวนาน เป็นที่รู้จักและถูกเรียกว่าเป็นหมู่บ้านช้างที่มีช้างเลี้ยงมากที่สุดในประเทศไทยและมากที่สุดในโลก นั่นคือ คชศาสตร์ชาวกูย ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม นอกจากนี้มีการแต่งกายของกลุ่มชาติพันธุ์พื้นเมืองกูยที่มีอัตลักษณ์ มีแหล่งท่องเที่ยวที่โดดเด่นของชุมชน เช่น วัดป่าอาเจียง ศาลาเอราวัณ เรียนรู้วิถีชีวิตคนกับช้าง มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมที่มีเสน่ห์ของชาวกูย จัดกิจกรรมป้อนอาหารช้าง อาบน้ำช้าง ถ่ายรูปกับช้าง พายเรือพื้นบ้าน เป็นต้น
ภายในวัดป่าอาเจียง เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางศาสนาที่สำคัญของชุมชนแห่งนี้ ได้แก่ บ้านคนบ้านช้าง ไหว้ศาลปะกำ สุสานช้าง พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านชาวกวย จัดแสดงนิทรรศการ “มองกล้อง ส่องเลนส์ วิถีคน วิถีช้าง” ชมการสาธิตและผลิตภัณฑ์ชุมชนมากมาย อาทิ สาธิตทำแหวนหางช้าง ตะขอช้าง ทอผ้าไหม อาหารพื้นบ้าน ขนมพื้นบ้าน “ข้าวต้มด่าง” การทำกระถางจากมูลช้าง และสาธิตอาหาร 3 ชาติพันธ์ “เฮ็ดอยู่ เฮ็ดกิน เฮ็ดบุญ เฮ็ดทาน” ต่อด้วยขึ้นรถนำเที่ยวสู่ศูนย์คชศึกษา ชมโลกของช้าง จ.สุรินทร์ เข้าพิพิธภัณฑ์กลางแจ้ง แวะชมการแสดงช้างแสนรู้ ณ ลานแสดงช้าง
เป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีดั้งเดิมของชุมชนในรูปแบบการมีส่วนร่วมระหว่างคนในชุมชนและนักท่องเที่ยว นำเที่ยวชุมชนโดยมัคคุเทศก์ท้องถิ่นหรือมัคคุเทศก์น้อย มีการจัดกิจกรรมทำบุญตักบาตรกับช้าง การทำอาหารพื้นบ้าน งานหัตถกรรม เปิดกิจกรรม Work-Shop ทำกระถางจากมูลช้าง ทำแหวนหางช้าง การแสดงพื้นบ้าน ประเพณีบวชนาคช้าง ชวนช้อปผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นวัฒนธรรมไทย (Cultural Product of Thailand : CPOT) ตะขอช้าง แหวนหางช้าง ตะขอช้างมงคลใส่กรอบที่ทำจากมูลช้าง ถือเป็นการต่อยอดทุนทางวัฒนธรรมดั้งเดิมของชุมชน ให้มีมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ สร้างงาน สร้างรายได้แก่ชุมชน เป็นการเที่ยวชุมชน ยลวิถีที่จะเกิดการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจแก่คนในชุมชนให้เกิดความยั่งยืน
นอกจากข้อมูลที่ร่ายสังเขแล้ว บ้านหนองบัวยังได้รับการคัดเลือกให้เป็น 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนยลวิถี ประจำปี 2565 ของกระทรวงวัฒนธรรม(วธ.) โดย นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานเปิดป้ายสุดยอดชุมชนต้นแบบที่วัดป่าอาเจียง เมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา กล่าวว่า เพื่อให้ชุมชนเป็นที่รู้จักทั่วไปถึงศักยภาพและแหล่งท่องเที่ยวที่มีความเข้มแข็งของชุมชน ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวมีส่วนร่วมกับคนในพื้นที่ เกิดการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่มีเสน่ห์มากขึ้น