"หมอธีระ" อัพเดตความรู้โควิด ใส่หน้ากากถูกต้องระหว่างใช้ชีวิตประจำวันนอกบ้าน ลดความเสี่ยงลงได้มาก

วันที่ 10 พ.ย.65 รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุข้อความว่า

เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 270,040 คน ตายเพิ่ม 653 คน รวมแล้วติดไป 638,679,312 คน เสียชีวิตรวม 6,608,881 คน

5 อันดับแรกที่ติดเชื้อสูงสุดคือ ญึ่ปุ่น เกาหลีใต้ ฝรั่งเศส ไต้หวัน และสหรัฐอเมริกา

เมื่อวานนี้จำนวนติดเชื้อใหม่มีประเทศจากยุโรปและเอเชียครอง 8 ใน 10 อันดับแรก และ 17 ใน 20 อันดับแรกของโลก

จำนวนติดเชื้อใหม่ในแต่ละวันของทั่วโลกตอนนี้ มาจากทวีปเอเชียและยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 91 ของทั้งโลก ในขณะที่จำนวนการเสียชีวิตคิดเป็นร้อยละ 87.59

...อัพเดตความรู้โควิด-19

"นโยบายการใส่หน้ากากในสถานศึกษามีความสำคัญ"

Cowger TL และคณะ จากมหาวิทยาลัย Harvard ได้เผยแพร่ผลการศึกษาในวารสารการแพทย์ระดับโลก New England Journal of Medicine เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2565 ที่ผ่านมา

ดูอัตราการเกิดการติดเชื้อไวรัสโรคโควิด-19 ในนักเรียนและบุคลากรในโรงเรียน จำนวน 72 พื้นที่ (school districts) โดยมีนักเรียนจำนวน 294,084 คน และบุคลากรจำนวน 46,530 คน ตั้งแต่ช่วงปี 2564-2565 (ระยะเวลา 40 สัปดาห์ ติดตามจนถึง 15 มิถุนายน 2565)

พบว่า โรงเรียนที่ยกเลิกการใส่หน้ากากนั้นมีอัตราการติดเชื้อแพร่เชื้อของนักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนสูงกว่าโรงเรียนที่ยังมีนโยบายให้ใส่หน้ากากอย่างชัดเจน

ผลการศึกษานี้ตรงไปตรงมา สอดคล้องกับธรรมชาติของโรคและความรู้เกี่ยวกับโรคติดต่อที่เราทราบกันดี และตอกย้ำให้เราเห็นถึงความสำคัญของการป้องกันตัวเอง ทั้งนักเรียน และคุณครู เพราะการติดเชื้อนั้นนอกจากจะทำให้เสี่ยงต่อการระบาดเป็นกลุ่มก้อนใหญ่ในโรงเรียนแล้ว ยังจะนำพาไปสู่คนในครอบครัวและสังคมต่อกันไปเป็นโดมิโน่

ท่ามกลางสถานการณ์ระบาดที่ยังเป็นไปอย่างต่อเนื่อง หากรวมกลุ่มคนจำนวนมาก อยู่กันใกล้ชิด

การใส่หน้ากากอย่างถูกต้องสม่ำเสมอเป็นเรื่องจำเป็น

"ปัญหาด้านความคิดความจำหลังติดโควิด-19"

เป็นที่ทราบกันดีว่า การติดโควิด-19 นั้น จะทำให้เกิดความผิดปกติระยะยาวได้ทุกระบบในร่างกาย (Long COVID) โดยเกิดได้ทั้งในคนที่ติดเชื้อแล้วไม่มีอาการ มีอาการน้อย และมีอาการป่วยรุนแรง และเป็นได้ทุกเพศทุกวัย มากน้อยแตกต่างกันไป

หญิงเสี่ยงกว่าชาย ป่วยรุนแรงเสี่ยงกว่าอาการน้อย และพบมากในช่วงวัยทำงานมากกว่าวัยอื่นๆ

อาการผิดปกติเรื่องหนึ่งที่พบบ่อย คือปัญหาเกี่ยวกับสมองและระบบประสาท โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านความคิดความจำ (brain fog) และสมาธิ

ล่าสุด Venkataramani V และคณะ จากมหาวิทยาลัยไฮเดลเบิร์ก ประเทศเยอรมัน ได้เผยแพร่ผลการศึกษาใน New England Journal of Medicine วันที่ 10 พฤศจิกายน 2565

นำเสนอผลการศึกษาในหนูทดลอง ที่ชี้ให้เห็นกลไกการเกิดความผิดปกติในสมอง และเป็นสมมติฐานที่อาจอธิบายกลไกที่เกิดปัญหา Brain fog ในคนได้

โดยพบว่า หลังจากที่ติดเชื้อไวรัสโรคโควิด-19 แล้ว ไวรัสจะกระตุ้นให้เกิดกระบวนการอักเสบของเซลล์สมอง และกระตุ้นการทำงานของเซลล์ Microglia และเกิดการสูญเสียของเซลล์สมองประเภท Oligodendrocytes รวมถึงการสูญเสียปลอก Myelin ที่หุ้มเส้นใยประสาท Axon และการลดลงของการสร้างเซลล์ประสาทในส่วน Hippocampus จนกระทั่งนำไปสู่ปัญหาด้านความคิดความจำ (Cognitive impairment) ตามมา

ผลการศึกษานี้สอดคล้องกับงานที่ Cao J และคณะ ได้เผยแพร่ในวารสารวิทยาศาสตร์การแพทย์ Cell เมื่อกรกฎาคม 2565 ที่ผ่านมา ที่ชี้ให้เห็นกลไกการอักเสบของเซลล์สมองหลังการติดเชื้อโควิด-19 เช่นเดียวกัน

...การป้องกัน Long COVID ที่ดีที่สุดคือ "การป้องกันตัวไม่ให้ติดเชื้อ หรือไม่ให้ติดเชื้อซ้ำ"

การใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง ระหว่างใช้ชีวิตประจำวันนอกบ้าน จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก

อ้างอิง

1. Cowger TL et al. Lifting Universal Masking in Schools — Covid-19 Incidence among Students and Staff. New England Journal of Medicine. 9 November 2022.

2. Venkataramani V et al. Cognitive Deficits in Long Covid-19. New England Journal of Medicine. 10 November 2022.