12 ก.ย. 65 หลังจากที่สถานการณ์โควิด -19 เริ่มคลี่คลาย ทำให้หลายภาคส่วนเริ่มมองหาแนวทางที่จะช่วยเหลือประชาชนมีรายได้เสริม เพื่อลดรายจ่ายในครัวเรือน บรรเทาความเดือดร้อนด้านความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดีขึ้น ทำให้องค์การบริหารส่วนจังหวัดราชบุรี นำโดยนายวิวัฒน์ นิติกาญจนา นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด พร้อมด้วยนางบุญยิ่ง นิติกาญจนา ส.ส.เขต 2 ราชบุรี พรรคพลังประชารัฐ นายดุสิต จิรภัทรากร เลขานุการนายก อบจ. ได้นำผู้บริหาร และสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด ลงพื้นที่จัดโครงการส่งเสริมอาชีพการแปรรูปทำปลาส้ม ที่ศาลาเอนกประสงค์ องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเคย อ.สวนผึ้ง มีผู้ประสานงานในพื้นที่ นายองอาจ แดงสั้น รองประธานสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด นายมนัส ศิริจรรยาพงษ์ นายก อบต.ท่าเคย นางดวงจันทร์ ด้วงปรึกษา นายกเทศบาลตำบลสวนผึ้ง นายสุทธิภูมิ ชานุ พัฒนาชุมชน อ.สวนผึ้ง ผู้นำท้องถิ่น และชาวบ้านเข้าร่วม
นางบุญยิ่ง นิติกาญจนา ส.ส.เขต 2 ราชบุรี พรรคพลังประชารัฐ กล่าวว่า เพื่อช่วยลดค่าครองชีพในครัวเรือนของประชาชน โดย อบจ. มีงบประมาณ จึงจัดทำหลักสูตรการทำปลาส้มขึ้น เนื่องจากปลาเป็นวัตถุดิบที่หาง่ายในท้องถิ่น สามารถนำมาถนอมอาหาร อีกทั้งยังสามารถเก็บไว้ได้นานหลัง จากเคยมีการอบรมการทำปลาส้ม รุ่น 1 ที่ อ.บ้านคาไปแล้ว จึงจัดโครงการแปรรูปปลาส้มรุ่น 2 ให้กับชาวบ้านในพื้นที่ ต.ท่าเคย อ.สวนผึ้ง ขึ้นหวังช่วยเหลือชุมชนมีรายได้
ทาง อบจ.ราชบุรี ได้ประสาน นางเอื้อง แสงจันทร์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 2 มาเป็นวิทยากรบรรยายให้ความรู้การทำปลาส้มที่ถูกวิธี หลังจากช่วงนี้เป็นช่วงฤดูฝน มีปลาหลายชนิดกำลังเจริญเติบโตได้ขนาดเหมาะแก่การนำมาแปรรูปเป็นปลาส้ม สามารถเก็บไว้ได้นาน อีกทั้งวัตถุดิบก็หาง่ายมีในท้องถิ่น
นางเอื้อง แสงจันทร์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 2 เปิดเผยว่า การทำปลาส้มเป็นสูตรดั้งเดิมของปู่ ย่า ตา ยาย พื้นที่หมู่บ้านมีปลาสดเหลือกิน จึงสอนให้ถนอมอาหาร ด้วยนำปลามาขอดเกล็ด ผ่าท้อง หมักเกลือไว้ 1 คืน ก่อนนำมาล้างให้สะอาด จากนั้นคั่วข้าวสารให้เหลือง แล้วนำมาปั่นละเอียด โขลกกระเทียมให้ละเอียดเล็กน้อยนำมาคลุกเคล้าเข้ากัน แล้วนำปลาที่หมักไว้ 1 คืนล้างสะอาดแล้ว นำข้าวคั่วมาเคล้ากับปลายัดในเหงือก ในท้อง เมื่อทำหมดทุกตัวแล้ว ก็นำใส่กระปุกพลาสติกให้เรียบร้อยรัดด้วยถุงพลาสติกอีกชั้นให้แน่น หมักทิ้งวันไว้ 7 วัน
เมื่อครบกำหนด ปลาส้มจะเปรี้ยวอร่อย ส่วนปลาตะเพียนตัวใหญ่จะต้องหมักประมาณ 9 - 10 วัน มีอัตราส่วนการชั่งน้ำหนัก คือ ถ้าปลาหนัก 10 กิโลกรัม จะใส่ข้าวสารที่คั่วประมาณ 5 กิโลกรัม กระเทียม 5 กิโลกรัม เกลือ 5 กิโลกรัม หลังทำสำเร็จแล้ว จะได้ปลาส้มที่มีกลิ่นหอมอมเปรี้ยวเล็กน้อย ปลาที่หมักได้มีคุณสมบัติคือ กระดูกก้างนิ่ม หรือนำมาแปรรูปเป็นหลนปลาส้ม ปลาส้มทอด กินกับผักสด หรือ จำหน่ายทั้งแบบดิบชั่งเป็นขายเป็นถุง จำหน่ายกิโลกรัมละ 120 บาท หรือ แปรรูปแบบสุกขายตามตลาดนัดใกล้บ้าน นัดเป็นการส่งเสริมรายได้แก่ชุมชนอีกทางหนึ่ง
นายวิวัฒน์ นิติกาญจนา นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด เปิดเผยว่า ปัจจุบันในพื้นที่มีการเลี้ยงปลาที่เจริญเติบโตเร็วหลายชนิดในท้องถิ่น ที่ผ่านมาสิ่งเหล่านี้คิดว่าเป็นของเหลือ น่าจะนำมาแปรรูปทำปลาส้มเก็บไว้ได้นาน และยังจำหน่ายได้ ครั้งนี้ถือเป็นรุ่นที่ 2 แล้ว โดยครั้งแรกจัดขึ้นที่ อ.บ้านคา ได้รับความนิยมมาก ประชาชนให้ความสนใจ ชาวบ้านจับปลาในพื้นที่ นำมาแปรรูปทำปลาส้มไว้ เนื่องจากอยู่ในช่วงหน้าฝนจะมีปลาธรรมชาติอาศัยอยู่ในพื้นที่จำนวนมาก ทำให้ได้ประโยชน์ต่อชาวบ้าน ซึ่งจะมุ่งเน้นแต่ละท้องถิ่นที่มีความเหมาะสม จะเน้นหาอาชีพเป็นช่องทางช่วยเหลือและส่งเสริมให้กับประชาชนแต่ละพื้นที่ได้ เพื่อช่วยสร้างมูลค่าให้แก่ชุมชน ช่วงนี้จะอาศัยตลาดของแต่ละชุมชนที่เป็นตลาดอยู่เดิมไปก่อน จากนี้ไปจะมีการส่งเสริมให้มีตลาดกลาง ของแต่ละอำเภอด้วย
สำหรับการแปรรูปทำปลาส้มนั้นชาวบ้านยังสามารถหาปลาอื่น ๆ ในท้องถิ่นมาแปรรูปได้อีก เช่น ปลาสร้อยขาว ปลานวลจันทร์ ปลานิล ซึ่งมีรสชาติที่คล้ายกัน นอกจากนี้ชาวบ้านหลายคน ยังมีแนวคิด อยากนำเนื้อหมูที่หาซื้อได้ง่ายในท้องตลาด นำมาทดลองแปรรูปทำหมูส้มอีกตัวอย่างหนึ่ง ที่มีรสชาติอร่อยเปรี้ยวเล็กน้อย คาดว่าน่าจะเป็นอาชีพเสริมที่ช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชนได้ในอนาคตต่อไปด้วย