วันที่ 7 ก.ค.65 ผู้สื่อข่าวได้ลงพื้นที่ไปยัง ไร่นิรากรณ์ เลขที่ 14 ม.8 ต.พุคำจาน อ.พระพุทธบาท จ.สระบุรี ซึ่งเป็นบ้านของ นาย สละ นิรากรณ์ ซึ่งเป็นเกษตรกร ที่เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้การพัฒนาที่ดินประจำตำบล บนพื้นที่กว่า 20 ไร่ โดยแบ่งพื้นที่ 7 ไร่ ปลูกต้นดอกเข้าพรรษาสีขาว หรือมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า หงส์เหิน เป็นพืชที่มีลำต้นเป็นหัวใต้ดินประเภทรากแบบ Rhizome เป็นรากแบบสะสมอาหาร กาบใบที่เรียงตัวแน่นทำหน้าที่เป็นต้นเทียมเหนือดิน ลักษณะเป็นกลุ่มกอ มีความสูงอยู่ที่ 30-70 เซนติเมตร ใบของดอกเข้าพรรษามีลักษณะเรียวยาวรูปใบคล้ายหอก เหมือนใบกระชาย ขนาดของใบประมาณ 10X25 เซนติเมตร
ส่วนดอกแทงจากยอดเป็นช่อโค้ง ลักษณะห้อยตัวลงอย่างอ่อนช้อย มีหลากหลายสีสวยงาม พร้อม ทั้งมีรูปทรงของช่อดอกและกลีบที่แตกต่างกันออกไป ด้วยลักษณะพิเศษเหล่านี้จึงเป็นไม้ที่ได้รับความนิยม และนำมาปลูกเพื่อความสวยงาม และนำมาตักบาตรแด่พระสงฆ์ในวันเข้าพรรษา ซึ่งหลังจากพระสงฆ์รับบิณฑบาตจากประชาชนแล้ว จะนำดอกเข้าพรรษามาสักการะรอยพระพุทธบาท
ตามความเชื่อ ว่า จะส่งผลบุญให้ผู้ทำบุญตักบาตรได้ขึ้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยดอกเข้าพรรษา หนึ่งปีจะออกดอกเพียงครั้งเดียว เฉพาะในช่วงเทศกาลวันเข้าพรรษาเท่านั้น ตั้งแต่โบราณกาลชาวอำเภอพระพุทธบาทจะพากันไปเก็บดอกเข้าพรรษาตามไหล่เขาโพธิลังกา หรือเขาสุวรรณบรรพต เทือกเขาวง และเขาพุ ในเขตอำเภอพระพุทธบาท เพื่อมาตักบาตร แต่ในปัจจุบันเกษตรกรได้พัฒนาการปลูกดอกเข้าพรรษาได้ ซึ่งสามารถปลูกได้ทั้งปี สามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรผู้ปลูก ซึ่งดอกเข้าพรรษาจะมีสีหลายสีด้วยกัน ประกอบด้วย สีม่วง สีเหลือง สีแดง และสีขาว
ด้านนาย สละ นิรากรณ์ เกษตรกรผู้ปลูกต้นดอกเข้าพรรษา เผยว่าตนเองปลูกดอกเข้าพรรษา ในเชิงพานิช และเป็นแหล่งท่องเที่ยว(ศูนย์การเรียนรู้) โดยใช้พื้นที่ปลูกประมาณ 7 ไร่ในการปลูกซึ่งในอนาคตจะปลูกเพิ่มเป็น 20 ไร่ โดยจะมีการกางสแลนกันแดดให้ต้นดอกเข้าพรรษา เนื่องจากต้นดอกเข้าพรรษาไม่ต้องการแสงแดดที่แรงจัด ต้องการแดดเพียงแค่ 30% ส่วนที่ปลูกเฉพาะพันธุ์ทีมีสีขาว เนื่องจากว่าสายพันธุ์สีขาว มีความทนต่อความแห้งแล้ง และสามารถออกนอกฤดูการได้ และอยู่กับธรรมชาติได้มากกว่าสายพันธุ์อื่นๆ มีความทนต่อสภาพอากาศที่ร้อน
โดยพันธุ์ที่นำเข้ามาจากประเทศพม่า หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า หงส์เหิน มีลักษณะ งอคล้ายๆกับหงส์ ส่วนสีอื่นๆก็มีโครงการที่จะปลูกอยู่ อย่างสีม่วงต้นทุนจะสูง หัวพันธุ์แพง ความอ่อนไหวเยอะ ซึ่งถ้าปีหน้าการตลาดไปได้ดีก็จะมีการปลูกเพิ่มขึ้น ซึ่งธรรมชาติของดอกหงส์เหิน แล้วจะชอบขึ้นตามใต้ต้นไม้ ถ้าอยู่แบบเดี่ยวๆต้องมีสแลนช่วยบังแสง
ด้านราคาของดอกหงส์เหินนั้นตอนนี้ถ้าขายปลีก ราคาดอกละ 10 บาท ซึ่งเราจะมักเป็นกำๆละ 10 ดอก ถึง 12 ดอก ราคาก็จะอยู่ที่ 100 บาท แต่ก็จะมีไซด์รองลงมา ก็จะราคา 70-80 บาท ส่วนช่อเล็ก ก็ช่อละ 50 บาทหรือประมาณดอกละ 5 บาท ส่วนที่สวนจะเน้นขายเป็นกำ ซึ่งจะมองดูสวยงาม ซึ่งดอกหงส์เหิน ในปัจจุบันสามารถปลูกได้ทั้งปี หน้าแล้งก็สามารถออกดอกได้ เนื่องจากมีร่มให้ต้นหงส์เหิน มีอาหารให้เพียงพอ มีน้ำพอ ส่วนที่ออกตามฤดูกาลคือ เนื่องจากว่าต้นไม้พวกนี้จะอยู่ตามเขามาก่อน และเมื่อถึงหน้าฝนมีฝนตก ก็จะออกดอก ซึ่งธรรมชาติฝนก็จะไม่มาก แต่ทางเราเน้นไปทางเทคโนโลยี่ คือมีน้ำให้ ปุ๋ยให้ แลดินที่พอเพียงก็จะทำให้ออกดอกใหญ่
ทั้งนี้การปลูกดอกไม้จะต้องมีการปรับปรุงสายพันธุ์ด้วย ส่วนสีม่วง สีชมพู ก็จะมีอีกสวนหนึ่ง ซึ่งในปีหน้าก็จะมีการปลูกเพิ่มเติม ซึ่งถ้าปลูกลงกระถางราคาก็จะสูง ต้นเดียวถ้าปลูกลงกระถางราคาถึง 300 บาท ซึ่งต้นหงส์เหิน จะมีด้วยกันหลายสี สีชมพู สีม่วง สีม่วงแก่ สีเหลือง ซึ่งแต่ละสายพันธุ์สามารถนำมาผสมสายพันธุ์เข้าด้วยกันได้ ข้ามสายพันธุ์จะทำให้สีเข้มขึ้น เนื่องจากว่าต้นหงส์เหินมีเกสร ทีสามารถผสมสายพันธุ์เข้าด้วยกัน
ขณะที่ช่วงที่มีโควิด 2 ปีที่ผ่านมาทางสวนไม่ได้ปลูกเนื่องจากว่า ทางวัดพระพุทธบาทไม่ได้จัดให้มีการตักบาตรดอกเข้าพรรษา ดอกไม้ก็เลยไม่รู้จะไปขายที่ไหน ขายได้ตามบ้านก็ราคาถูก จึงไม่มีแรงจูงใจให้มาทำ เนื่องจากว่าเป็นอาชีพเสริม นอกจากคนที่รักดอกไม้ และประเพณีจริงๆถึงจะปลูกได้ ซึ่งคิดว่าปีนี้ดอกหงส์เหิน น่าจะขายดี สำหรับดอกเข้าพรรษาที่มีสีม่วง สีเหลืองนั้น มีเครือข่ายในอำเภอพระพุทธบาทปลูกอยู่แต่ปลูกอยู่ในกระถางเพื่อเพิ่มมูลค่าในการจำหน่าย ส่วนในพื้นที่ที่ใช้ปลูกดอกหงส์เหิน จะใช้พื้นที่ 7 ไร่ปลูกต้นหงส์เหินกว่า 1 แสนต้น คาดว่าปีนี้จะขายสร้างรายได้ประมาณ 1 ล้านบาท
ในปีนี้งานประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษาซึ่งแต่เดิมจัดให้มีการตักบาตร 2 ครั้งในปีนี้ก็จะเหลือเพียงวันละ 1 ครั้ง ซึ่งคิดว่าอยากจะอนุรักษ์ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษาไว้ เนื่องจากว่าเป็นประเพณีหนึ่งเดียวในโลก จะต้องอยู่ในจังหวัดสระบุรี ซึ่งในปีนี้ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา จะมีพิธีเปิดในวันที่ 12 ก.ค.65 เวลา 13.30 น. และวันที่ 13 และ14 ก.ค.ก็จะมีพิธีตักบาตรดอกเข้าพรรษา ในเวลา 13.30 น. ซึ่งในปีนี้จะจัดให้มีตักบาตรเพียงวันละ 1 รอบ